BİZE ULAŞIN
Dünya geneli ekim alanlarının yaklaşık % 2,5’u pamuk yetiştiriciliğinde kullanıldığı bilinmektedir. Malvaceae familyasına ait olan kapalı tohum bitkisidir. Pamuk bitkisinin ucunda bulunan yumurtalardan çıkan madde kullanılır. Tekstil ve dokuma üretiminde ham madde olarak sıklıkla kullanılan pamuk, Türkiye’nin ihracatında çok önemli kaynaklar arasında yer alır. Bununla beraber dünya ticaretinde de en çok kullanılan ham maddelerden biridir. İçeriğindeki lifler kumaş üretiminde kullanılır. Kıyafet üretiminde sağlığa zarar vermeyen özelliği sayesinde en çok kullanılan ham madde pamuktur. Pamuğun üretiminin yapıldığı yerler sıcak iklimler içerisinde yer alır. Doğada pamuğun rengi beyaz değil ten rengi olarak görülür. Pamuk koruyucu olarak yağmur yağları ve cilasıyla örtülüdür. Bundan dolayı ıslanarak zarar görmesi engellenir. Pamuğun beyaz ve bilindiği formu alması için elyafı saflaştırılır.
Pamuk tropik bir bitkidir. Genelde çok yıllık yetiştirilen bitkiler sınıfında yer alır. Ancak günümüzde ticari sebeplerden, çok yıllık yetiştirilmesi daha maliyetli olduğundan tek yıllık olarak yetiştiriliyor. İklim şartlarının elverdiği bölgelerde tercihe bağlı olarak çok yıllık olarak da yetiştirilebilir. Pamuk üretimi her aşaması özenle yapılması gereken oldukça meşakkatli bir işlemdir. Pamuk yetiştiriciliğine dair tüm işlemler aşağıdaki gibidir:
Pamuk tohumlarının en fazla 5 cm derinliğe ekilmesi gerekir. Aksi takdirde tohumların filizlenme ve gelişme aşamaları gecikir. Zira güneş ışığına bağlı olarak gelişeceğinden hasat süresi uzar.
Pamuğun mineral ve organik maddeler yönünden bol ve killi topraklarda yetiştirilmesi daha iyi sonuçlar verir. Sıcaklığı seven bir bitki olduğundan yaz aylarının sıcak ve kurak geçtiği yerlerde sıklıkla üretilir. Yetişme döneminde bolca su ister ancak hasat zamanı mutlaka yağışsız bir bölgede olmalıdır. Ülkemizde en çok pamuk yetiştirilen bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi olarak bilinir. Şanlıurfa ve çevre şehirlerde pamuk yetiştiriciliği oldukça yaygındır.
Pamuk bitkisi buzlanma tehlikesi bulunmayan sıcak ve bol güneş ışığı olan nemli iklimlerde yetişir. Özellikle hem hava hem de toprağın sıcaklık derecesi oldukça önemlidir. Toprağın ısısı en az 15 °C’ olması gerekir. Daha düşük bir sıcaklık tohumların daha az filizlenmesine sebep olur. Pamuğun gelişmesi için uygun hava sıcaklığı 21 - 37 ° C arasındadır. 37 ° C üzerindeki uzun süren sıcaklıklar bitkinin zarar görmesine neden olabilir. Pamuğun aşırı sıcaklara dayanabilmesi için bölgenin nemli olması gerekir. Pamuğun sağlıklı bir şekilde hasat edilebilmesi için olgunlaşma sürecinde herhangi bir yağıştan etkilenmemesi önemlidir.
Pamuk ticari açıdan önem bir ihracat ürünüdür. Ülkemizde birçok bölgede pamuk yetiştiriciliği görülür. Türkiye’de pamuğun en çok üretildiği bölge Çukurova Bölgesidir. Bu bölge ülkenin pamuk ihtiyacının yüzde 70'ini tek başına üretir. Bununla beraber Güneydoğu Anadolu Bölgesi de pamuğun yaygın olarak yetiştirildiği bölgelerden biridir. İklime bağlı olarak Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi ve Marmara Bölgesinde de pamuk yetiştiriciliğinin yapıldığı şehirler bulunur. Bilindiği üzere Karadeniz Bölgesi boş yağış alan bir alan olduğundan pamuk yetiştiriciliğinden söz edilemez.
Türkiye’de iklime bağlı olarak birçok şehirde pamuk yetiştiriciliği görülür. Pamuk yetiştiriciliğinde öne çıkan şehirlerin bulunduğu bölgeler ise Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu, Akdeniz ve Ege Bölgeleridir. Bu bölgelerde bulunan bazı şehirler, pamuk yetiştiriciliği için uygun mevsime sahiptir. En çok pamuk üretilen şehirler aşağıdaki gibidir:
Çanakkale
