Genel olarak çeşitli çevresel unsurlar organizmaların bünyelerinde biriken toksik maddelere neden olabilirler. Organizmaların bünyelerinde biriken kimyasal maddeler zaman içinde genetik ve fizyolojik olan birçok sürece de etki edebilir. Belli kimyasallar organizmaların metabolizmalarında yavaş yavaş birikerek zaman içinde yüksek dozlarda organizmalara zarar da verebilir.
Biyolojik birikim genel olarak çevresel nedenlerden ötürü organizmaların vücutlarında biriken zehirli maddelere verilen isimdir. Bu birikim organizmalarda onların vücutlarında zamanla ve yavaş yavaş biriken kimyasal maddelerin ya da kirletici özellikteki maddelerin genetik ya da biyolojik süreçler aracılığı ile etkilerini ifade etmek için kullanılır.
Belli kimyasalların organizmaların metabolizmalarında yavaş yavaş birikebilir. Bunun sonucunda zamanla daha büyük dozlarda organizmalara zarar gelebilir. Bu zarar sonucunda da biyolojik birikimler oluşur. Özellikle toksik maddelerin direkt olarak organizmalara geçişleri sırasında ciddi sorunlar yaşanabilir.
Biyolojik birikim çevredeki zehirli toksik maddelerin organizmalara farklı farklı yollar ile girmesi ile başlar. Bu maddeler havada suda ya da toprakta yer alabilir. Kimyasal maddeler genel olarak su ya da hava yolu aracılığı ile organizmalara ulaşır.
Organizmalar bu maddeleri vücutlarına alırlarken birikim süreci de başlar. Birikme süreci iki aşamadan oluşur. İlk aşamada kimyasallar organizmalara alınır. İkinci aşamada ise bu kimyasallar organizmaların dokularında birikir.
Bir kimyasal maddenin organizmaya nasıl gireceği o kimyasal maddenin özelliklerine, organizmanın yaşam koşullarına ve tarzına ek olarak çevresel koşullara bağlı olarak gerçekleşen bir süreçtir. Örnek olarak bazı kimyasal maddeler direkt olarak solunum yolu ile vücuda girebilir. Ancak bazı kimyasal maddeler besin zinciri üzerinden ve dolaylı olarak organizmaya girer.
Genel olarak ve çoğunlukla zararlı maddeler vücutta metabolize edilmeden ya da vücuttan atılmadan önce birikme süreci tamamlanır. Birikimin gerçekleştiği yer ve zaman maddelerin ne kadar süre için vücutta kalacağı ve organizmanın bu kimyasal maddeleri ne kadar hızlı işlediği ile direkt olarak ilgilidir. Özellikle de yağda çözünebilen özelliği olan maddeler organizmanın yağ dokularında birikmeye eğilimlidir.
Biyolojik birikim ile ilgili en bilinen örneklerin başında cıva ve kurşun gibi ağır metallerin organizmalarda birikmesi durumu gelir. Bu metaller genel olarak endüstriyel etkinlikler, atıklar ve tarım ilaçları gibi insan kaynaklı olan kirleticilerden direkt olarak doğaya sızabilmektedir. Cıva da bu tür maddeler arasında yer alır. Su içinde çözünme özelliği bulunan cıva küçük organizmalara örnek olarak balıklara geçer. Burada birikmeye başlar.
Biyolojik birikim süreci insan sağlığına ve çevreye ciddi oranda hasarlar verebilir. Özellikle de toksik maddelerin vücutta birikmesi organizmaların metabolizmalarını bozabilir. Bağışıklık sistemlerini zayıflatıcı etki gösterebilir ve hata genetik hasarlara yol açabilir. Bu durum organizmaların hayatlarını sürdürebilme şanslarını ve üreme yetilerini de olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
İnsanlarda biyolojik birikim sürecinin yaşanması birçok farklı hastalığa yol açabilir. Cıva birikimi örneğinde görüldüğü gibi yüksek oranlarda bu tür maddelerin vücutta birikmesi nörolojik hastalıklara, kanser gibi ciddi problemlere de neden olabilmektedir. Sadece kanser ve nörolojik durumlar değil kardiyovasküler hastalıklar, böbrek rahatsızlıkları da oluşabilir.
Biyolojik birikim çevredeki kirleticilerin organizmalar tarafından alınması ve vücutta birikmesi sonucunda oluşan bir süreçtir. Vücutta biriken zehirli maddeler zaman içinde ekosistemlerinde e dengesini bozabilir.
markasıdır.
Haber Gönder
