'Şehir Içi Ulaşımda Demiryolu Tercihten Çıkıp Ihtiyaç Oldu'

Bursa Kent Konseyi tarafından şehrin önemli konularının görüşüldüğü ‘Bursa Konuşuyor’ adlı toplantılarında ‘Bursa’da Tramvay Sistemi’ masaya yatırıldı. Burulaş Genel Müdürü Levent Fidansoy, demiryolu sisteminin artık tercih değil, ihtiyaç olduğunu ifade etti.

Atatürk Kongre Kültür Merkezi (Merinos AKKM) Başkanlık Salonu’nda düzenlenen toplantıya, Bursa Kent Konseyi Başkanı Semih Pala, Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkanı Danışmanı Taha Aydın, Burulaş Genel Müdürü Levent Fidansoy, İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Başkanı Necati Şahin, Durmazlar Makine firmasının yetkilileri, akademisyenler, meslek odaları temsilcileri, dolmuş ve otobüs esnafı katıldı.

Bursa Kent Konseyi Başkanı Semih Pala, kent konseylerini şehirlerin ve ilçelerin en iyi şekilde değerlendirmesi gerektiğini belirtirken, Bursa’nın bu hakkını en iyi şekilde kullandığını ifade etti. Bursa Kent Konseyi’nin 4 meclis, 34 çalışma grubu ve yüzlerce gönüllüsüyle çalıştığını anlatan Pala, 35 ayda 4 bin 80 faaliyet yapıldığını bildirdi.

Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkanı Danışmanı Taha Aydın, Heykel-Garaj (T1) tramvay hattı ve Türkiye’nin ilk yerli tramvayı olan ‘İpekböceği’ hakkında sunum yaptı.

Teknolojiyi geliştirirken şehrin bütün özelliklerini ve yapılmış etütleri dikkate aldıklarını dile getiren Aydın, yerli tramvay üretmenin vizyon proje olduğunu belirtti.

Eleştirilerin ayağı yere basan teknik donatılarla yapılmasını isteyen Aydın, şunları söyledi: “Proje öncelikle Burulaş bünyesinde başlatılacak diye yola çıkıldı. Ancak mevzuatlarla, bürokrasiyle projenin bitirilemeyeceğini gördük. Özel sektöre devretmemiz gerektiği anlaşıldı. Bir vagon yaklaşık 8 milyon liraya mal oluyor. 4 tanesi bir katar yaptığına göre 32 milyon liraya geliyor. Bu paralar bu zamana kadar yurt dışına gidiyordu. Amaç, bir an önce katma değerin Türkiye’de kalmasını sağlamaktı. Bu açıdan projeyi alkışlamak gerekir. Şuanda Bursa’nın 50 tane vagona acil olarak ihtiyacı var. Paranın ülkede tutulması için bu biran önce yapılmalıdır. Biz Avrupa standartlarında teknolojiyi yakalamış, testlerden yüzde 100 geçmiş bir araç üreteceğiz. Nitekim üretilen araç yüzde 98 oranında yerlidir. Araçların beynini dahi bizler ürettik. Çünkü yurt dışında sadece beyni için 2,5 milyon euro istendi. Kodlarını da her defasında yazdırıyorsunuz. Onlara bağlı kalarak para ödüyorsunuz. Biz beyni de yerli üreterek teknolojiyi satma noktasına geldik.”

Bunun gibi birçok projeye ihtiyaç olduğunu kaydeden Aydın, akademik odaların projeleri bastırmak yerine destek vermek için yola çıkmasını istedi. Ağustos sonu gibi aracın testleri bitmiş olacağını, Türkiye’nin üretmiş olduğu bir aracın ilk kez belgesini alacağını söyleyen Aydın, “Belki 10 yıl içerisinde Bursa, demiryolu teknolojisinin merkezi olacak. Bu proje başlarken Recep Altepe siyasi risk, Durmazlar ekonomik, Taha Aydın da teknik risk aldı. Bunlar kolay şeyler değil. Başkanımız Altepe ve bizler ülkeye bir şeyler katabilmenin heyecanı içerisindeyiz. Hızlı, konforlu, çevreci, ekolojik, ekonomik bir araç yapmayı düşledik. Bunu da yaptık.” dedi.

"BAŞKAN ALTEPE 'YÜZDE 51'İ YERLİ OLSUN' DİYEREK VİZYONUNU ORTAYA KOYDU"

Yüzde 30’u yerli olacak tramvayın ihalesine kimsenin girmeyeceğinin konuşulduğu ortamda Başkan Altepe’nin, "Yüzde 51 yerli olsun." diyerek vizyonunu ortaya koyduğunu ifade eden Aydın, raylı sistemin dünya genelinde 2 trilyonluk pazarı bulunduğunu hatırlattı.

Yerli otomobil henüz yapılmazken, yerli tramvay ve metronun yapıldığını söyleyen Aydın, amaçlarının hem satmak, hem de Bursalıları en iyi şekilde taşımak olduğunu kaydetti.

Heykel-Garaj (T1) tramvay hattına değinen Aydın, şu bilgileri verdi: “Bilimsel temele dayanmadan hiçbir adım atılmıyor. Dr Brenner onayıyla T1 planlanmıştır. Kamuoyunda ‘tırmanmaz’ diye bir kaygı var. Bunu diyen merciler nasıl tırmandığını değil, nasıl ineceğini sormalıdır. Bizler bu aracı tırmandırdık ama indiremedik. Biz de frenleri hidrolik yaptık. Aracın durması için manyetik fren yaptık, hatta bazı yerlerde hızları sınırlayacağız. Bu teknoloji için her şeyi düşündük. Tramvay 3’te 2’si doluyken yüzde 9’luk eğimde, tam doluyken yüzde 8,6 eğimde tırmanabiliyor. Eleştirenler birkaç şehre gidip görmeliydi. Zürih’te yüzde 8,6, Stuttgart’ta yüzde 8,4 eğim gördük. Çalışmalarımızda gerekli eğimler ve yükseklikler hesaplandı. Bunan yanında aracımızın hızlanma, durakta durma, durakta bekleme süresi hesaplandığında 17 dakikada tur yapacağını hesapladık. Araç, durak aralıklarının 400 metre olmasından dolayı hızı 20 m/saniyeyi geçemiyor. Metro olmadığından duraklar aralıklarını uzun yapamazsanız. Hat üzerinde 12 tane durak, 13 tane aralık var.”

Aracın 25 kilometre hızla çarpmaya maruz kaldığında içerisindeki sürücünün etkilenmediğini, 15 kilometre hızdaki çarpmanın ise aracın hasar görmediğini ifade eden Aydın, katılımcılara tramvayın tasarımı ve teknik detayları hakkında bilgi verdi.

"DEMİRYOLU SİSTEMİ TERCİH DEĞİL ARTIK İHTİYAÇ OLDU"

Burulaş Genel Müdürü Levent Fidansoy ise demiryolu sisteminin artık tercih değil, ihtiyaç olduğunu ifade etti. Günümüz ulaşımında, vatandaşın ihtiyaç duyduğu mekânların 2 ile 30 dakika aralıklarında birbirine bağlanması gerektiğini anlatan Fidansoy, buna göre araç boyutlarının belirlendiğini söyledi.

Uzunlamasına yerleşimin olduğu Bursa’da demiryolu aracı olarak metronun bulunduğunu ifade eden Fidansoy, “Şehrimizde metro sistemi, doluluk kapasitesi olarak yeterli ancak, araç sayısı yetersizdir. Geçmişte 17 kilometrelik hatta 60 araç alınması gerekirken 48 araç alındı. Vagon sayısı yeterli olsaydı Bursa’da tam bir metro sisteminden söz ederdik. Şehrin zengin bir tarihe sahip olan merkezinde tramvay tercih edilirken ise, yolcu kapasitesine bakıldı. Gelişmiş şehirlerde merkezin yayalaştırıldığı, elektrikli araçların kullanıldığı görüldü. Dizel araçların tarihi eserlere zarar verdiği ortaya çıktı. Bu yüzden raylı sistemler teşvik ediliyor. Ayrıca bir tramvay veya metro aracının ömrü 50 sene ise bir otobüsün ömrü 10 senedir. Uzun vadede maliyet avantajı da sağlıyor.” diye konuştu.

Bursa’da ilk önce yoğun hareketin yaşandığı Garaj-Heykel hattında tek yönlü olarak tramvay hattı planlandığını dile getiren Fidansoy, Osmangazi Metro İstasyonu'na entegre olacak terminal hattında ikinci aşamada ilave edileceğini açıkladı.

Aynı hatta bağlı olarak Yeşil-Çekirge hattının da bulunduğunu hatırlatan Fidansoy, “Bunu Mihraplı’ya kadar uzatmayı düşünüyoruz. Daha sonra Beşevler bölgesini kaplayacak bir hat olacak. Toplamda 120 kilometre civarında uzun vadeli tramvay hattı planlanmış durumdadır. Dünya genelinde tramvay hatları daha fazla tercih edilir hale gelmiştir. Bizimde ayın 25’inde yapılan tramvay ihalesine 5 firma katıldı. 17 milyon TL civarında teklif veren bir firma ihaleyi almaya hak kazandı. Biz otobüs ihalesi de yapıyoruz, fakat tramvay ihalesinin bu kadar dikkat çekmesi beni de şaşırtıyor. Tramvay bir amaç değil, araçtır. Tamamen yolcunun ihtiyacına göre tercih edilen araç tipidir.” şeklinde konuştu.

İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Başkanı Necati Şahin ise Bursa Kent Konseyi’ni önemsediklerini dile getirerek, toplantıyı düzenlendiği için teşekkür etti. Şahin, projenin imar planlarına aykırı olduğunu ve standartlara uymadığını, ulaşım sorununu çözemeyeceğini, konuyu mahkemelere taşıyacaklarını ifade ederek, belediyenin yaptığı tramvay sistemine eleştiriler yöneltti. Şahin, tramvay yerine metro yapılmasını önerdi. Diğer kesimlerin temsilcileri de toplantıda söz alarak proje hakkındaki görüş ve düşüncelerini dile getirdi.