Tarihi Toplar Gün Yüzüne Çıkıyor

Çanakkale’nin Kumkale beldesi yakınlarında, Çanakkale Savaşlarından bu yana toprak altında bulunan 9 topun çıkarılması için kazı çalışması başlatıldı.

Çanakkale Valiliği, Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanlığı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ile Kumkale Belediyesi tarafından, tarım arazilerinde toprak altında kalan tarihi topların gün yüzüne çıkarılması için çalışma başlatıldı. Kumkale yakınlarındaki proje alanını ziyaret eden Çanakkale Valisi Güngör Azim Tuna, Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mesut Özel ile Kumkale Belediye Başkanı Süleyman Erte'ye, proje koordinatörü ÇOMÜ Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır’dan bilgi aldı.

Sayılır, Kumkale yakınlarında 5, Halileli köyü yakınlarında da 4 top olduğunu söyledi. Bu topların Çanakkale Savaşlarında savunma için kullanıldığını söyleyen Sayılır, savaşın ardından topların tahrip edildiğini belirtti. Sayılır, “Çanakkale Boğazı'na yönelik 3 Kasım 1914 tarihinde girişilen saldırıdan, son düşman askerinin Gelibolu Yarımadası'ndan ayrıldığı 9 Ocak 1916'ya kadar faaliyet gösteren topların bazı aksamları, 1918 yılındaki Mondros Mütarekesi'nin ardından kullanılmaması için tahrip edildi. Bölgede göçlerin ardından yapılan toprak paylaşımı sırasında vatandaşlara verilen bu arazilerde kalan topların üzerine, zamanla tarım arazisi yapılması için toprak örtülmüş. Yaklaşık 1,5 metre derindeler. Namlu çapının 24-26 santimetre, namlu uzunluğunun ise 5 metre civarında olduğunu tahmin ediyoruz. Toplara zarar vermemek için buraları tamamen el işçiliğiyle kazacağız” dedi.

Vali Tuna, bu tip topların İntepe dolaylarında da olduğuna dikkat çekerek, "Topların gün yüzüne çıkarılmasına karar vermemiz bahar aylarında oldu. Havaların yağışlı geçmesi sebebiyle toprağın kurumasını bekledik. Temmuz ayından önce yapamazdık. Şimdi artık bu çalışmayı başlatıyoruz. En azından Kumkale ve Halileli civarındaki topları çıkarmış olacağız. Bu şekilde toplarımızı ziyarete açmış, 97 yıldır toprağın altında yatan bu topları, 'gazi topları' ilimize ve insanlarımıza tekrar kavuşturmuş olacağız. Bundan sonra İntepe bölgesindeki diğer topları çıkarıp eksik kalan görevi yerine getirmeye çalışacağız. Çanakkale Savaşları ile ilgili Anadolu yakasında bu zamana kadar çok fazla bir şey yapılamadı. Hep Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı içindeki savaş alanlarında birtakım yatırımlar yapıldı. Bundan sonra Çanakkale Savaşlarının 100. yılı olan 2015 yılına kadar Anadolu yakasında insanlarımızın geldiğinde ziyaret edebileceği mekanlar oluşturmamız lazım çünkü Kumkale bölgesinde Fransızlarla çok kanlı muharebeler oldu. Şehitlerimiz var. Onlara yakışır bir şehitlik yapacağız. Orhaniye Tabyalarını yeniden tanzim edeceğiz. Bu toplarımızın bir kısmı da belki bu tabyalarda sergileyebiliriz. İşin başında uzman arkadaşlarımız var. Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ile Kültür ve Turizm Bakanlığından kazılar için gerekli izinler alındı. Artık çalışma başlayacak. İnşallah bir ay sonra da topların toprak yüzeyine çıkmış halini görebileceğiz” dedi.

Konuşmanın ardından, Kumkale bölgesindeki topların bulunduğu araziye ilk kazmayı Vali Tuna, Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Özel ile Kumkale Belediye Başkanı Erte vurdu. Vali Tuna ve beraberindekiler, daha sonra Halileli bölgesinde bazı kısımları toprak üzerinde kalan topları inceledi.