"Arapgir Mor Reyhanı"nda 700 ton rekolte bekleniyor

ORHAN YOLDAŞ - Malatya'nın Arapgir ilçesinde coğrafi işaret tescil belgesi verilen "Arapgir Mor Reyhanı"nın hasatından 700 ton rekolte bekleniyor.

Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı'nın destekleriyle geçen yıl yapımına başlanan "reyhan kurutma tesisinin" tamamlanmasıyla reyhanın ilçe ve kent ekonomisine katkısının artırılması hedefleniyor.

Sezonda 4 kez hasat edilen, dönümünden yaklaşık 4 ton yaş ürün elde edilen "Arapgir Mor Reyhanı", Arapgir Belediyesi tarafından çay, reçel, baharat, şerbet ve diğer katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülüyor.

Daha önce üreticilerin satmakta zorlandığı reyhan, Arapgir Belediyesi tarafından son 3 yıldır verilen alım garantisiyle canlandı. Reyhan üretiminden geçen yıl 1,5 milyon lira gelir elde edildi.

Arapgir Belediye Başkanı Haluk Cömertoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Adnan Hayaloğlu ile 2010 yılından bu yana "Arapgir Mor Reyhanı"nın katma değerinin artırılması için çalışma yürüttüklerini söyledi.

Aromasıyla öne çıkan "Arapgir Mor Reyhanı"nın Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kabul edilen araştırma projesinin 2019'a kadar devam edeceğini anlatan Cömertoğlu, belediyenin araştırma ve geliştirme birimiyle Prof. Dr. Hayaloğlu tarafından yapılan bilimsel çalışmaları sahaya yansıtarak, alım garantili "Arapgir Mor Reyhanı" ektirdiklerini ifade etti.

Cömertoğlu, belediye olarak reyhanın üretim alanını artırdıklarını dile getirerek, şunları söyledi:

"Reyhan ekimini çok küçük alanlardan, büyük tarlalara ekilmesini hedefledik. Belediye olarak 50 dönümün üzerindeki bir alana 'Arapgir Mor Reyhanı' ektirdik. Hasat edilen reyhanlar, Prof. Dr. Hayaloğlu'nun bize verdiği parametreler kapsamında gölgede ve 45 derece sıcaklığın altında kurutuldu. O süreç şu an çay sektöründe sallama çay olarak devam ediyor. 'Arapgir Mor Reyhanı' yaklaşık 40 ürüne dönüştü. Hangi ürüne altyapı oluşturabiliriz diye arayışımız devam ediyor. Yerel faaliyetlerimizi istihdama dönük taçlandırmak istiyoruz."

- Bitki kurutma tesisinde son aşamaya gelindi

Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığının destekleriyle geçen yıl yapımına başladıkları reyhan kurutma tesisinin tamamlanmak üzere olduğuna işaret eden Cömertoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bölgenin en büyük bitki kurutma tesisi şu an son aşamaya geldi. Bu ay sonunda tesisin devreye girmesini planlıyoruz. Tesis günlük 8 saat çalışmayla 5 ton reyhanı kurutma kapasitesine sahip. Günlük 8'er saatten 3 vardiyayla 15 tonluk bir kapasitemiz var. Bin 200 metre kapalı alanı bulunan tesisimiz, 2 dönüm üzerine kurulu. Tesisin içerisinde paketleme, reçel, kuru baharat, reyhan suyu ve gazozu imalatımızı da sürdüreceğiz. Reyhan sirkesini de yaptık ancak seri üretime geçemedik."

Cömertoğlu, geçen yıl yöre üreticisinden belediye olarak 600 ton "Arapgir Mor Reyhanı" satın aldıklarını, bu yılki tahmini rekoltenin yaklaşık 700 ton olacağını aktararak, "Üretici, hasadını yaptığı ürünü bize getiriyor. Geçen yıl alım garantili reyhan ekimiyle ilçe ekonomisine yaklaşık 1,5 milyon liralık katkımız oldu. Bu yıl bu rakamın artacağını düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

DSİ ile 3 yıl önce Kozluk Vadisi'nde yer üstü sulama projesi çalışması başlattıklarını anlatan Cömertoğlu, gelecek yıl bu sulama sistemini hayata geçirmeleri halinde Kozluk Çayı'ndaki yaklaşık bin dönümlük bir alanda "Reyhan Vadisi" adı altında sosyal alan yapmayı planladıklarını kaydetti.

Reyhan üreticisi Sadık Karagöz ise 3 yıldır "Arapgir Mor Reyhanı" ekimi yaptığını belirterek, şunları ifade etti:

"Daha önce biber, domates ekiyorduk. Reyhanı ise kışın çorbada kullanmak, yazın ise salatada kullanmak için ihtiyacımız kadar ekiyorduk. Şimdi yılda 4 defa hasat yapıyoruz. İşçilik maliyeti düşük olan bir bitki. Damlama sulama sistemi kullanıyoruz. Limitsiz alım garantisi var. Bu, bizim için büyük avantaj. Belediye yaş olarak reyhanın hepsini satın alıyor. Geçen yıl reyhanın kilogramını yaş 1 lira 50 kuruşa sattık, bu yıl ise 2 liraya satıyoruz."