Çatalhöyük'ün atası: Boncuklu Höyük

Konya'nın merkez Karatay ilçesinde yer alan dünyanın en eski yerleşim yerlerinden Çatalhöyük'ün 9 kilometre yakınında bulunan 10 bin yıllık Boncuklu Höyük'teki kazı çalışmaları devam ediyor.

Kazı başkanı ve İngiltere Liverpool Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dougles Baird, kazı çalışmalarıyla ilgili düzenlenen tanıtım toplantısında, Boncuklu Höyük'te uluslararası 60 kişilik ekiple çalıştıklarını söyledi.

Bu yıl Boncuklu Höyük'teki 4 farklı alanda çalışma yürüttüklerini dile getiren Baird, şöyle konuştu:

"Çok uzun süredir çalışmalar yapıyoruz. Buluntuları, hayvan ve tarım kalıntılarını atlamadan en ince ayrıntısına kadar inceliyoruz. Buradaki incelemeler sonucunda buğday, bezelye ve mercimek gibi tahılların 10 bin yıl önce kullanıldığını tespit ettik. Yine Çatalhöyük'ten farklı olarak koyunun evcilleştirildiğine dair izlenimler var. Boncuklu Höyük'te, Çatalhöyük'ün aksine tarım daha az yapılmış. Ancak mimari ve yerleşim uygulamalarına baktığımızda burası Çatalhöyük'ten bin yıl daha önce kurulmuş bir yerleşim yeri. Yani Çatalhöyük'ün atası diyebiliriz."

- Tuvalet ihtiyaçları için çukur kazmışlar

Baird, Boncuklu Höyük'ün tarihinin çok eskiye dayandığını vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Burası, dünyanın en eski medeniyetlerinden birine ev sahipliği yapmış, bu nedenle dünyadan birçok arkeoloğun ilgisini çekiyor. Dünyadaki bilim insanları için Konya çok önemli bir şehir. Çünkü Çatalhöyük burada. Dünyada ilk tarımın yapıldığı tescilli bir yer. Bunun yanı sıra Boncuklu Höyük'te ileride yapacağımız çalışmalar medeniyete ışık tutacak. Yine Boncuklu Höyük'te insanların 10 bin 300 yıl öncesinde tuvalet ihtiyacını karşılamak için bir çukur kazdığını ve bunun için ayrı bir alan inşa ettiklerini görüyoruz."

- "Buradaki toplumun Güneydoğu Avrupa'ya yayıldığını görüyoruz"

Boncuklu Höyük'te 10 bin yıl öncesinde tarım yapıldığını ifade eden Baird, şunları kaydetti:

"DNA testleri sonucunda Avrupa'da çalışma yapan arkadaşlarımızla karşılaştırmalar yaptığımızda, buradaki toplumun Güneydoğu Avrupa'ya yayıldığını görüyoruz. Akrabalık ilişkilerini ortaya çıkarıyoruz. Tarım ürünlerinin alışverişine yönelik olarak ticari amaçla Avrupa’ya gidişlerin olduğunu tespit edebiliyoruz. Yine Höyük'te kerpiç duvar izleri, yapıların oval olması ile karşılaştık. Aynı zamanda büyük memeli hayvanlar ile balık ve su kuşlarına ait kalıntılar var. Bölge oldukça sulak, bataklık ve göllerle kaplıymış."

- "Ev içlerine gömülen ölülere rastladık"

Baird, yoğun mimari izler görmediklerini belirterek, şu ifadeleri kullandı:

"Evler birbirinden bağımsız olarak inşa edilmiş. Günlük aktivitelerin gerçekleştirildiği ve yemeklerin pişirildiği alanlar var. Ortak mutfak alanı da mevcut. Bu da sosyal açıdan birbirileriyle etkileşimlerinin olduğunu gösteriyor. İlginç bir bölüm. Hane halklarının inanç sistemleri ile ilgili ayrıntılı bilgiye ulaştık. Yaban öküzü başta olmak üzere bazı hayvanların kafa taslarının duvarlara işlendiğini gördük. Ev içlerine gömülen ölülere rastladık. Ayrıca ev tabanına değil, ev dışındaki alanlara da gömü taktiği uygulanmış."

Karatay Belediye Başkanı Hasan Kılca da Konya'nın çok eski bir tarihe sahip olduğunu vurgulayarak, "Belediye olarak bu tarz çalışmaları destekliyoruz. Bölgenin gelişmesi, yolunun, çevre düzenlemesinin yapılması için çalışıyoruz. Burası yeni bir turizm merkezi olacak. Ziyaretçi sayısının da önümüzdeki yıllarda 20-30 kat artacağını öngörüyoruz." diye konuştu.

İl Kültür ve Turizm Müdürü Abdüssettar Yarar ise kazı çalışması yapılan alanın gelecek yıllarda bölgenin parlayan yıldızı olacağını söyledi.