Doç. Dr. Ahmet Türkan’dan ’Ermeni tehciri’ gerçeğini aydınlatan eser

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) İslami İlimler Fakültesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Ahmet Türkan tarafından ’Tehcir Gerçeği ve Kütahya Ermenileri’ isimli eser kaleme alındı.
Ermeni tehciri gündeme gelirken Kütahya Ermenilerinin farklı bir bakışla değerlendirildiğine dikkat çeken Ahmet Türkan, ”Tehcirin ilk başladığı dönemde Kütahya’da mutasarrıflık yapan Faik Ali Bey’in merkezi yönetime rağmen Kütahya’daki Ermenilerin tehcirine karşı çıkarak Ermenilerin lehine politika izlemiş olduğuna dair haberler zikredilmekte, bu türden yaklaşımlar, Kütahya’nın adı zikredilerek Avrupa parlamentolarında da zaman zaman gündeme gelmekte ve tehcire karşı çeşitli polemikler oluşturulmaktadır” dedi.
Bu tür tartışmalara cevap niteliğinde bir eseri ’Tehcir Gerçeği ve Kütahya Ermenileri’ ismiyle kaleme aldığını belirten Türkan,” Böyle bir çalışmanın ortaya çıkması Kütahya Ermenilerini ve tehcir döneminde Kütahya’da mutasarrıflık yapan Faik Ali Bey’i istisna tutarak tehciri bir soykırım olarak algılatmak isteyenlerin söylemlerine bilimsel anlamda bir cevap vermektir. Arşiv belgeleri ile dönemin yerli ve yabancı gazetelerinden yola çıkarak hazırlanan bu eserde dikkati çeken en önemli noktalardan biri, bilinenin aksine Kütahya’daki yerli Ermenilerin tehcir edilmemesi hususunun sırf Faik Ali Bey’in politikaları ile ilgili olmadığıdır. Faik Ali Bey’in yaklaşımı ile birlikte Merkezi yönetimin tutumu, Kütahya’daki geçmişten beri gelen ilmi gelenek, Müslüman Ermeni birlikteliğinin zor zamanlarda bile devam etmesi, şehrin farklı dinamikleri gibi pek çok etkenin Kütahya’daki Ermenilerin tehcir edilmemesinde etkili olan farklı parametrelerdir. Ayrıca Kütahya’dan sürülmeyen yerli Ermenilerle, şehre başka yerlerden gelen yabancı Ermenilerin durumu değerlendirmelerde birbirine karıştırılmaktadır” diye konuştu.
Disiplinler arası bir çalışma ortaya koyduğunu belirten Doç. Dr. Ahmet Türkan, eserinde dini, sosyal, iktisadi, demografik pek çok açıdan dönemin Kütahya’sına değinildiğini ve tehcirle ilgili dönemin bilinmeyen veya yanlış bilinen pek çok konunun açıklığa kavuşturulmaya çalışıldığını söyledi.
Türkan, Ermenilerle ilgili dini anlamda yanlış bilinen bir takım konulara da bilimsel anlamda açıklık getirerek anlama odaklı bir çalışma ortaya koyduğunu ve doğru bir bakış açısıyla yaklaşıldığında sözde soykırım iddiasında bulunanların da bu eserden çok şeyler alabileceklerini ve yaklaşımlardaki tutarsızlıkları Kütahya örneğiyle yakından görebileceklerini belirtti.(EFE)