Görme engelliler artık daha kolay mühendis ve matematikçi olacak

AYBÜKE İNAL - Doğuştan görme engelli 33 yaşındaki Oğuz Karadağ, görme engellilerin matematikçi ve mühendis olabilmesi için pratik geometri ve matematik aracı tasarladı.

Çocukluğunda makine mühendisi olmak isteyen ancak görme engellilerin matematik ve geometri öğrenme imkanlarının kısıtlı olması sebebiyle hayalini gerçekleştiremeyen Karadağ, Türkiye 54'üncüsü olarak Boğaziçi Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümünü kazandı. Mezun olduktan sonra İstanbul Kırımlı Fazilet Olcay Anadolu Lisesinde rehber öğretmen olarak çalışmaya başlayan Karadağ, diğer görme engelli öğrencilerin aynı sıkıntıyı yaşamaması için kolları sıvadı.

Tasarladığı araca ilişkin AA muhabirine bilgi veren Karadağ, görme engellilerin matematik ve geometri öğrenme sistemini değiştirecek, matematik ve geometri derslerinden muaf olmasına sebep olan problemleri ortadan kaldıracak bir icat tasarladığını söyledi. Aracı 2009'da tasarlayan, 2 sene önce Türkiye'den, bu yıl da Amerika'dan patent onayını alan Karadağ, aracın seri üretimine geçilmesi ve tüm dünyada kullanılır hale gelmesinin tek hayali olduğunu vurguladı.

- "Yazdığı andan itibaren dokunma kolaylığı veriyor"

Karadağ, Braille tablet üzerinde işlemler yapan görme engellinin yanlış yaptığında silme veya düzeltme imkanı olmadığını ve bir noktaya fazla bastığında işlemin değerinin değiştiğini anlattı.

Görme engellilerin basit bir denklemi çözebilmek için bile tableti en az yedi kere açıp kapattığını ve yazdığı işlemi göremediği için aklında tutmak zorunda kaldığını belirten Karadağ, "Bu, görme engelliye hem zaman kaybettiriyor hem de görme engelli yazdığı anda matematiğe dokunmuyor, yazdıktan sonra dokunuyor. Yani o kağıdı çevirdiği andan itibaren yazıya dokunmuş oluyor. Halbuki benim yaptığım icat, tam olarak görme engellilere yazdığı andan itibaren yazıya dokunma kolaylığı veriyor." dedi.

Karadağ, Braille tabletinden farklı olarak araç üstünde kabartmalar olduğunu ve görme engellilerin işlem yaparken anında silerek işlemleri değiştirebildiğine vurgu yaptı.

- "Görme engelli, sorununu ortadan kaldıracak araç üretemiyor"

Matematiği iyi olan görme engellilerin mecburen işlemleri aklında tuttuğuna dikkati çeken Karadağ, "Görme engellilerin zekiliği iki bilinmeyenli denklemi kafadan çözmekte kalıyor. Hiçbir görme engelli mühendis çıkamıyor. Biz, bu durumda romantik zekalılar oluyoruz." diye konuştu.

Karadağ, dünyada ve Türkiye'de sayısal alanda çalışan çok az görme engelli olduğunu, Türkiye'de yaşayan bir milyon görme engelliden yalnızca bir tane fizikçi tanıdığını ifade etti.

Geometri derslerinin tamamından, matematik derslerinin ise şekil ve grafik içeren konularından muaf olduklarını, geometri ve matematiğe dair çok az şey bildiklerini ve koskoca bir bilim dalına uzak olduklarını vurgulayan Karadağ, şöyle devam etti:

"Kimi çevreler tarafından avantaj olarak görülebilir. 'Muafsınız daha ne istiyorsunuz?' diye ama ben bunu öğrenemiyorum. Bunu öğrenemeyince, görme engelliler için bugüne kadar üretilen araçların birçoğunun görme engellilerin hayatına dokunamamasının sebebi de şu: Görme engelli, kendi sorununu ortadan kaldıracak etkinlikte araç üretemiyor çünkü görme engelli mühendis yok, sistemi bilmiyor çünkü görme engelli sayısal alanda çalışan kimse yok. Biz, yazı yazabiliyoruz, müzik yapabiliyoruz, öğretmenlik yapabiliyoruz kabul ama kendimiz için üretim yapamıyoruz."

- "İcatların neredeyse hepsi görme engellilere çizim yaptırmak üzerine oldu"

Görme engelli olmayan mühendislerin, görme engelliler için üretim yapmasının zor olduğuna işaret eden Karadağ, şunları söyledi:

"Bizim için üretimi, görme engeli olmayan mühendisler yapıyor. Benim kardeşim üniversiteye hazırlık döneminde bile benimle beraber, bana destek olan birisiydi ve neredeyse benim ders çalışma anlamında bütün başarılarımın altında onun imzası vardır ama kardeşim bile asıl sorunu kavramadan benim için üretim yapamaz."

Bugüne kadar yapılan icatların birçoğunun görme engellileri desteklediğini ancak matematik ve geometri mantığını kavramakta yetersiz kaldığını kaydeden Karadağ, "Yapılan icatların neredeyse hepsi, görme engellilere sadece çizim yaptırmak üzerine oldu. Yani görme engelli üçgen, kare, daire, çember neyse buna dokunabiliyor, çizim yapabiliyor ama herhangi bir geometrik şekil üzerinde işlem yapamıyordu." dedi.