Karadeniz Kültürü Kayboluyor

Karadeniz Bölgesi'nde yoğunlaşan kontrolsüz göç hareketleri sebebiyle şehirlerin kültürel kimlik, mimari ve insan tipolojisinin değiştiği, bu değişim sebebiyle bölgenin yavaş yavaş Karadeniz kimliğinden uzaklaştığı belirtildi.

Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü yayınları arasında yer alan ve Bahaeddin Yediyıldız ve Hakan Kaynar’ın hazırladığı ‘Orta Karadeniz Kültürü’ adlı kitapta, Karadeniz Bölgesi'nin çekim merkezi olan kent ve kıyı kesimlerinde yoğunlaşan göç hareketlerinin yıkıcı bir etki bıraktığı, bölgeye özgü insan yaşayışı, kültür ve karakterinin gittikçe kaybolduğuna dikkat çekildi. Bölgedeki göç hareketlerinin Orta Karadeniz kültürünü temellerinden sarstığı kaydedilen kitapta, yaşanan bu süreçte bölgenin mimari ve çevresel özelliklerinin değiştiği gibi doğal yapıya ve etrafındaki insani ilişkilere duyarsız bir insan tipolojisi ortaya çıktığını vurgulandı.

“KÜLTÜRSÜZLÜK ORTAMI OLUŞTU”

Kitapta şu görüşlere yer verildi: “Bölgeyi işgal eden insan tipolojisi kültürsüzlük ortamlarını genişletiyor. Kendi ekonomik çıkarı için etrafındaki yeşil alanları dilediği gibi yok etmeye koyulan, kendisinden başka hiçbir canlıya, dolayısıyla insana değer vermeyen, denizlerde kaçak avlanan, orman alanlarından arazi kazanma denemesi yapan bir insan tipolojisi gelişiyor. Bölgedeki kentleşme deneyimi imarsız mahalleler oluşturuyor. Miras anlaşmazlıkları sebebiyle elden çıkarılan topraklar, siyasilerin rant

kavgalarına kurban edilen imarsız yerleşimler, son derece çirkin betonlaşma ve bu yapıya uygun kültürel yozlaşma alanlarının adeta haritasını çizmektedir. Kentlerin eski uyumlu mimari tarzı yok edilirken, gelişi güzel evlerin arasında kalan dar ve kapalı sokaklar, yozlaşan bir kültürel yapının ortak mekanlarını oluşturuyor. Köylerde bile doğal yapıyla uyumlu ahşap evlerin yerine, hızla bölgenin iklim ve yerleşme koşullarına uymayan betonarme evlerin yapıldığı gözlenebiliyor"

"ÖNCE TÜRKÜLER GİTTİ"

Karadeniz'e özgü kültürel unsurların artık hatıralarda kaldığı kaydedilen kitabın sonuç bölümünde şu görüşler dile getirildi: "Karadeniz insanının doğal yapıyla ahenkli kültürü, yaşantı biçimi, deyişleri, anıları, türküleri artık üretken niteliğini kaybetti. Yeşil bahçeleri, fındığı, hamsiyi, insan, doğa ve aşk temalarını işleyen, birlikte yorumlayan Orta Karadeniz insanının duygu ağırlıklı türküleri, deyişleri artık eskisi gibi dillendirilmiyor. Kültürel yozlaşmanın en uç özelliklerinden biri, hemen her sokak arasında, evlerin teraslarında, otoparklarda ve kahvehanelerde yapılan düğünlerde yüksek volümlü elektronik aletlerden yayılan gürültü kirliliği eşliğinde, bölge insanının yapısına, kültürüne, dil ve şivesine uyumsuz, ses terbiyesi görmemiş müzik yayınları eşliğinde çevrenin sürekli rahatsız edilmesidir. Karadeniz'in sarsılan kültürel temelleri, yeni göçmenlerin doğa tahribiyle başlatıldı. Artan nüfusun kozmopolit yapısıyla giderek birbirine benzeyen bozulmuş insan tipolojisini oluşturdu. Karadeniz'in özellikleri, kültürel değerleri giderek yok edildi."