Nobel Ekonomi Ödüllü Bilim Adamları İMKB'ye Konuk Oldu

Nobel ödüllü 3 bilim adamı, oyun teorisinin borsada nasıl kullanılacağını anlattı. Bilim adamlarına göre teori tam olarak uygulandığında sektörlere olumlu katkı sağlarken, daha dihamik bir yapıya kavuşmalarına da vesile olacaklar.

Oyun Teorisi Cemiyeti (Game Theory Society) tarafından her 4 senede bir tertip edilen Oyun Teorisi Cemiyeti Dünya Kongresi için İstanbul'da bulunan 2007 Nobel Ekonomi Ödüllü bilim adamları Eric Maskin ve Roger Myerson ile Prof. Bernhard Von Stengel İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)'na konuk oldu. Burada bir konferans veren bilim adamları Oyun Teorisi'ni sektör ve şirketleri model alarak açıkladı. Chicago University'den Roger Myerson, teorinin tam olarak uygulandığında sektörlere olumlu katkı sunacağını, daha dinamik bir yapıya kavuşturacağın ifade etti.

London School Of Economics'ten Profesör Bernhard Von Stengel ise Oyun Teorisi'nin pek çok tekniği olduğunu belirtti. Teorinin interaktif karar alma prosesinde veriler sunduğuna işaret eden Stengel, "Burada birden çok oyuncu için ileri bakmak, rekabetçi sektör adına daha değerli. Yani teorinin teknikleri geleceğe bakma ve empati yani kendini başkalarının yerine koymaya imkan tanıyor." dedi.

Harvard University'den Eric Maskın de ekonomide bulguların yanında ihtimallerin de önemli olduğunu vurguladı. Toplumda kurumların hedeflere varmada önemli rol oynadığına temas eden Maskın, Mekanizma Tasarım Teorisi'ne değindi. Bu teoriyi kek örneğinden yola koyularak anlatan Maskın, şunları kaydetti:

"Annenin biri kek pişiriyor. Bu keki iki çocuğuna paylaştırma gayretinde. Keki ikiye bölerken çocukların mutlu etmek kolay değildir. Burada amaca varılamadığında aile içinde felaket olacaktır. Çocukların adı Bob ve Alice olsun. Bob da Alice de kekin yarısını aldığına kanaat getirdiğinde adil dağıtım mümkün olacak. Burada dağıtıma anne çocuklar gibi, çocuklar da anne gibi baktığında aile mutlu olacaktır. Ama yine sorun olacak. Çünkü çocuklar annenin yaptıklarını onun gözünden göremez. Eğer, ortada annenin keki denk dağıtmadığı kanaati varsa ya Bob'un ya da Alice'in aldığı pay büyük olacaktır. Burada anne adil dağıtım yapacak ama yeterince bilgili değil. Burada sonuçları adil olacak mekanizma tasarlamak mümkün mü? Mümkün. Şöyle, Bob eğer alır bıçağı keki ikiye böler. Alice de hangi parçayı dilerse onu alır. Bob, keki ikiye böldüğü için güçlü bir teşvik söz konusu olacaktır. Çünkü büyük parçayı Alice'in alacağını bilecektir. Alice hangi parçayı alırsa alsın Bob mutlu olacaktır. Böylece sorun aşılacaktır. Bilgiyi içselleştirememiş olsa dahi mekanizmada çocuklardan biri keki kesiyor diğeri de alıyor. Bilgi olmasa dahi optimal sonuca varılabiliyor. Anne adil paylaşım yapmaya çalışıyor, ama Bob ile Alice daha fazla pay almaya çalışıyor. Burada teşvikler temel alınmalı."

İMKB Başkanı İbrahim Turhan, bilimin ilerlemede önemli bir etken olduğuna işaret etti. Douglass Norton ve Daron Acemoğlu gibi ekonomistlerin kimi ulusların ileri kimi ulusların geri olmasının sebeplerini araştırdığını aktaran Turhan, şöyle devam etti:

"Ben de bu konuda fikir yürütürken Norton Nobel Ödülü'ne layık görüldü. Acemoğlu ve Norton'un odaklandığı konu, ilerlemede ve zenginlikte kurumların taşıdığı önemdir. Bu anlamda artık borsamız sermaye piyasaları adına böyle bir görev görüyor. Temelinde sermaye piyasalarının güçlenip ekonomiye değer katması bu kurumsal yapının içinde mümkün olacak. Tabii bu kurumsal yapıların nasıl tasarlandığı da önemli. Oyun Teorisi, bu kurumsal tasarma katkıları var."

Konferansın ardından Von Stengel, Myerson ve Maskın'e İbrahim Turhan tarafından plaket takdim edildi.