“Türkiye, Arap Baharı’nda, Almanya’nın Portekiz’de oynadığı rolü oynayabilir”

Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü Türkiye Araştırmaları Programı Direktörü Soner Çağaptay, Türkiye’nin, Arap Baharı sürecinde, 1970’lerde Almanya’nın Portekiz’de demokrasiyi tesis etmek için yaptığı çalışmaları yapabileceğini söyledi.
Çağaptay, Türkiye’deki sivil toplum kuruluşları, medya kuruluşları ve girişimcilerin Arap ülkelerindeki siyasi merkezin oluşturulmasına katkıda bulunabileceğini ifade etti.
Zirve Üniversitesi işbirliği ile Gaziantep’te gerçekleştirilen Abant Platformu’na katılan Çağaptay, Arap Baharı sürecinde esas önemli olan noktanın, Türkiye’nin bundan sonra ne yapacağı konusu olduğunu ifade etti. Türkiye’nin, demokrasisini tesis etmiş bir bölge ülkesi olarak, Arap ülkelerinin kendilerini yabancı görmedikleri bir ülke olduğunu vurgulayan Çağaptay, Arap Baharı’nda daha aktif bir rol oynanabileceğini belirtti. 1970’lerdeki Portekiz devriminden sonraki Alman hükümetinin, Portekiz’de demokrasiyi tesis etmek için yaptığı çalışmaları hatırlatan Çağaptay, “1974’de Portekiz’de 60 sene kadar sürmüş olan askeri rejime, diktatörlüğe karşı bir halk girişimi oldu. Pek çok kişi Portekiz’de demokrasi olacağına ihtimal dahi vermiyordu. Hatta Portekiz ile ilgili iki senaryo vardı. Birincisi, Portekiz’in askerler tarafından idare edileceği, ikincisi de ülkede bir yer altı hareketi olarak diktatörlüğe karşı örgütlenmiş olan komünistlerin bir darbeyle iktidarı ele geçireceği senaryosuydu. İkisi de olmadı. Portekiz, bugün bir demokrasi ülkesi. Portekiz, ne askerlerin idaresi altında kaldı, ne de radikal komünist grupların etkisi altına girdi. Tam tersine bir demokrasi oldu. Burada, Portekiz’e o dönemde özellikle önem veren Alman hükümetinin tavrı ve Alman siyasi partilerine bağlı faaliyet gösteren düşünce kuruluşlarının Portekiz’deki merkezdeki siyasi partileri oluşturmak için yaptığı faaliyetler çok önemliydi. Bugünkü Türkiye ile benzerlikler kurarsak, Türk hükümetinin Arap Baharı’nı yaşayan ülkelerdeki demokrasi hareketlerine karşı tavrı ve AK Parti’nin kendisini bir model olarak sunabilme ihtimali çok önemli.” şeklinde konuştu.
O dönemde Almanya’daki sosyal demokrat hükümetin, komünizme karşı kendisini Portekiz’de radikal ideolojileri değil, merkezi ideolojileri temsil eden bir model olarak sunduğunu hatırlatan Çağaptay, “AK Parti de bugün Arap Baharı’ndan geçen Arap ülkeleri için kendisini bir model olarak sunabilir. Ayrıca, Türkiye’deki sivil toplum kuruluşları, girişimciler, medya kuruluşları o dönemdeki Alman sivil toplum kuruluşları Portekiz’de nasıl faaliyette bulunduysa, buna benzer faaliyetlerle Arap ülkelerindeki siyasi merkezin oluşturulmasına katkıda bulunabilirler. Çünkü demokrasi sonuçta merkezin güçlendiği, toplumsal olarak marjinal siyasi ideolojilerin sistemin içerisine çekildiği ama temelde merkezdeki grupların idareyi konsensüs üzerinden ele alabildikleri sistem. Dolayısıyla, Türkiye’nin bugünkü rolü, o dönemki Portekiz Almanya paralelliklerini gözönüne alırsak, önemli rol. Ben bu yüzden Türkiye’nin önümüzdeki günlerde çok faydalı şeyler yapabileceğini düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.