Üzerinden araba geçen halıların değeri artıyor

MANİSA (AA) - AHMET BAYRAM - Türkiye'de el dokuması halıcılıkta önde gelen merkezlerden Manisa'nın Demirci ilçesinde farklı bir eskitme tekniği uygulayan halıcılar, bunları normal el dokuması halılara göre iki kat fiyata satıyor.

Demirci'de pek çok mahallede bulunan atölyelerde, yurt dışında gelen siparişlere göre farklı desen ve renklerde halılar dokunuyor.

Halıların önemli kısmı, dokunduğu haliyle tezgahlardan indirilip ihraç edilirken, kalanı da kimi kimyasal kimi de geleneksel yöntemlerle eskitilerek yurt dışına pazarlanıyor.

Doğal yöntemlerle eskitilerek ihraç edilecek el dokuması halılar, dokuma tezgahından alındıktan sonra üzerindeki yünler kırpılıp yıkanıyor, daha sonra ilçenin cadde ve sokaklarına seriliyor.

Yaklaşık 15 gün cadde ve sokaklarda kalan halıların üzerinde araçlar ve vatandaşlar geçiyor. Halılar, ne kadar çok araba ve insan üzerinden geçerse o kadar fazla eskidiği için değer kazanıyor.

Yoldaki eskitme işleminin ardından bir kez daha yün kırkımı yapılan halılar, 5 kez yıkanıp kurutulduktan sonra zarar gören yerleri onarılıp başta ABD ve pek çok Avrupa ülkesine ihraç ediliyor.

Kimi el dokuması halılar da kimyasal ürünler kullanılarak eskitiliyor.

- "Otantik yerlerde tercih ediliyor"

Demirci Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Başkanı Nurettin Kelem, ilçede yaklaşık 10 yıldır kimyasal yöntemlerle halı eskitildiğini, son 2 yıldır da doğal yöntemlerle eskitme işleminin yapıldığını söyledi.

Doğal yöntemlerle eskitilen halının daha orijinal durduğunu dile getiren Kelem, "100 yılda eskiyen el halısı, bu yöntemle bir ayda aynı seviyeye geliyor. Görüntüsü daha doğal oluyor, eskimiş halı olarak satılıyor. Otantik yerlerde tercih ediliyor. ABD'ye ve pek çok Avrupa ülkesine daha katma değerli satılıyor. Normal maliyetinin en az iki katına alıcı bulabiliyor." dedi.

- "Yabancılar 'Türk düğümü' halı istiyorlar"

İlçede 2 yıldır halı eskiten işletmeci Ali Sarı da yaklaşık 20 yıldır halı yıkamacılığı yaptığını, son 2 yıldır da gelen talep üzerine el dokuma halıları eskitmeye başladığını ifade etti.

El dokuması halıları özel yöntemlerle bir ayda eskittiğini dile getiren Sarı, 15 gün yola serdikleri halıların sonra tıraşlandığını, 5 kez yıkandığını, parlatılmasından ve son işlemlerinden sonra İstanbul'a gönderildiğini anlattı.

Yurt dışından el dokuma halılara yoğun ilgi olduğunu aktaran Sarı, "Yabancıların 'Türk düğümü' dediği bir halı şekli var. Bunu başka bir ülke yapamıyor. Özellikle Türk düğümü halı istiyorlar. Osmanlı Devleti'nden bu yana gelen el halısı düşkünlüklerinden dolayı bu halıları iyi takip ediyorlar." diye konuştu.

- "Metrekaresi 500 ila bin dolar arasında değişiyor"

Sarı, Demirci'de yılda ortalama 15 bin metrekare el halısı dokunduğunu belirterek, "İlçede benden başka halı eskiten yok. Biz de metrekaresine ve dokunuş şekline göre yılda ortalama 2 ila 5 bin metrekare arasında halı eskitiyoruz. Biz direkt yurt dışına ihraç etmiyoruz, ihracatçılara veriyoruz ama metrekaresinin 500 ila bin dolar civarından alınıp satıldığını duyuyoruz." ifadelerini kullandı.

- "Üzerinden geçerek değerine değer katıyoruz"

İlçe sakinlerinden Mustafa Yavuzel de doğal yöntemle halı eskitmenin ilçenin alternatif geçim kaynağı olduğunu kaydetti. Yavuzel, "Şehrimizin sokaklarında yere serilen halıları görüyoruz, ilk başlarda neden halıların yere serildiğini merak ediyorduk ama sonradan öğrendik. Biz de bunların üzerinden araçlarımızla geçiyoruz, eskimesine yardımcı oluyoruz, değerlerine değer katıyoruz." dedi.