17 Ağustos Depreminin 13. Yılı

17 Ağustos Marmara Depreminin 13.yılında İnşaat Mühendisleri Odası Şubeleri tarafından ortak basın açıklaması yapıldı. Açıklamada, deprem gerçeğinin de çözümsüzlüğün de hala sürdüğü bildirildi.

Hatırlaması dahi acı veren acı veren, binlerce insanın ölümüne, bölgedeki birçok kentin harap olmasına yol açan Marmara depreminin üzerinden 13 yıl geçti. Ttek bir gecede on binlerce insanın hayatını alt üst eden depremin yol açtığı şokun ardından yaşanan çaresizlik depremi adeta toplumsal bir travmaya yol açtı. Geçen 13 yıllık süre içerisinde beklenen ve yapılması olanaklı mühendislik tedbirlerinin hayata geçirilmediği kaydedildi. İnşaat Mühendisler Odası olarak yaşananları bir defa daha hatırlatmak istedikleri vurgulanan deklarasyon şeklindeki açıklamada, depremin ardından kurulan Ulusal Deprem Konseyinin 2002 yılında öncü ve kapsamlı bir çalışma ile ‘Ulusal Deprem Stratejisi’ni tüm boyutları ile kitaplaştırdığı, 2005 yılında ikinci bir çalışma ile deprem alanında yapılması gereken araştırma konularının tanımlandığı ancak Ulusal Deprem Konseyinin 6 Ocak 2007 tarihli Başbakanlık genelgesiyle lağvedildiği hatırlatıldı. Kapatılan konseyin dünyadaki politika değişikliklerini göz önüne alarak Türkiye’de hangi sistem ve yasal

düzenlemelere ihtiyaç duyulduğunu ortaya koymayı hedefleyen bir çalışma yapmakta olduğu belirtilerek tepki gösterildi.

KENTSEL DÖNÜŞÜMLER RANTA DÖNÜŞMESİN

TMMOB İnşaat Mühendislerinin açıklamasında "Kentsel Dönüşümler" konusuna da dikkat çekildi. Kentsel Dönüşüm Yasasının ihtiyaç duyulan düzenlemeleri karşılamaktan uzak olduğu, uygulama

alanlarının sınırsız tutulması nedeniyle başta metropol kentler olmak üzere tüm ülkenin bir rant alanı haline dönüştürülebileceği kaygısı dile getirildi. Yapı Denetim Yasasının değiştirilmeye çalışıldığı belirtilen açıklamada, şunlar yer aldı;

"Marmara depremi sonrasında 2001 yılında fenni mesuliyet sistemine göre nispeten ileri bir denetim sistemi olan Yapı Denetim sistemi 19 pilot ilde uygulanmaya başlamıştır. Eksikliklerin bir an önce giderilmesi amacıyla yapılan pilot bölge uygulamasına tam 10 yıl boyunca devam edilmiş ve yasa ancak 2011 yılında ülke geneline yaygınlaştırılabilmiştir. Meclis tatil edilmeden hemen önce kamuoyuna 'Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve Bazı kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Taslağı' adıyla bir çalışma sunulmuştur. Yeni Yasa taslağı ise hizmetin kamusal niteliğini öne çıkartma yerine daha fazla ticarileştirilmesini öngörmekte ve bu niteliğiyle denetim hizmetlerinin formaliteye dönüşmesi potansiyelini taşımaktadır. Zira sunulan çalışma, aslında teknik müşavirlik kuruluşlarının görev ve sorumluluklarını düzenlemektedir. Bu noktada Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde yapılan bazı değişiklikleri ve bu değişikliklerin yol açtığı sorunları paylaşmak isteriz. Bürokrasiyi azaltma gerekçesi altında yapılan Yönetmelik değişikliği ile; projelendirme, onay ve ruhsat süreçleri parçalanarak içinden çıkılmaz bir noktaya getirilmiş, Odamız tarafından verilen ve projelere imza atan, şantiye şefliği ya da fenni mesullük üstlenen kişilerin mühendis olup olmadığının yanı sıra mesleki faaliyette bulunma hakkının olup olmadığını da kontrol etmeye yarayan “belge” kaldırılmış, yerine bu kişilerin taahhütnameleri konulmuştur. Meslek Odalarının üyeleri üzerindeki denetimini dışlayan bu düzenleme esasen kamunun güvenilir mimarlık ve mühendislik hizmeti almasını engellemektedir ve değiştirilmediği müddetçe de yapıların projelendirme ve üretim süreçlerinde giderek artan telafisi güç sorunlara yol açmaya devam edecektir. Konuyu rakamlarla açıklamak gerekirse; Türkiye genelinde yapı ruhsatı verme yetkisine sahip toplam 3649 belediye, il özel idaresi ve organize sanayi bölgesi bulunmaktadır. Mevzuat zorunlu kılmasına rağmen bu idarelerden sadece 234’ü Odamıza yapı ruhsatlarını göndermiştir. Az sayıda idareden Odamıza iletilen yapı ruhsatlarından elde edilen bilgiler ile üye kayıtlarımızın karşılaştırmalı incelemesinde, Türkiye genelinde gönderilen toplam 2723 “yeni” yapı ruhsatında; Oda kaydı olmayan proje müellifi sayısının 4, Oda kaydı olmayan fenni mesul sayısının 1, Oda kaydı olmayan şantiye şefi sayısının 11, İşyeri Tescil Belgesi (İTB) olmayan ya da yenilenmeyen proje müellifi sayısının 28, bu kişiler tarafından üretilen proje sayısının 56, İşyeri Tescil Belgesi olmaksızın fenni mesuliyet üstenilen ruhsat sayısının 23, Yapı Denetim çalışanı ya da ortağı olan proje müellifi sayısının 8, bu kişiler tarafından üretilen proje sayısının 34, Yapı Denetim çalışanı ya da ortağı olan şantiye şefi sayısının 6 olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak yaklaşık 60 kişinin proje müellifi, şantiye şefi ya da fenni mesul olarak imza attığı yaklaşık 115 yapı ruhsatının iptal edilmesi gerekmektedir. Odamız bu tespitlerini Bakanlık ve idarelere iletmiş ve gereğinin yapılmasını talep etmiştir. Bu durumda arsasına yapı ruhsatı alan ve inşaa ettirmeye başlayan 115 vatandaşımız mağduriyet yaşayacaktır. Bilgi edinilemeyen 3415 idare tarafından verilen yapı ruhsatları açısından bakıldığında ise sorun daha vahimdir. Zira mühendis olup olmadığı dahi bilinmeyen kişilerce proje üretilmesi ya da fenni mesullük üstlenilmiş olması olasılığı yüksektir. Mühendislik hizmetinin niteliğini yükseltmek yerine meslek odalarını işlevsizleştirerek sahte mühendisliğin önünü açan bu düzenlemelere imza atanlara soruyoruz; Deprem riskini mühendislik hizmeti almamış yapıları çoğaltarak mı azaltacaksınız? Siyasi iktidarı tercihini bilimden ve insandan yana kullanmaya, ülkemizin deprem gerçeğine uygun ulusal bir deprem politikası belirlemeye ve daha da önemlisi bu politikaları bir an önce hayata geçirmeye çağırıyoruz."