Futbolda taraftarlar açısından en heyecanlı dönemlerden birisi "transfer dönemidir". Takımların mevcut kadrolarını güçlendirdiği ve oyun anlayışlarını yeniden düzenlemek için fırsat bulduğu zamandır. Özel durumlar haricinde yaz ve kış olmak üzere iki transfer dönemi mevcuttur. Bu zaman aralığı uluslararası futbol federasyonlarına ve yerel liglerin yönetmeliklerine göre değişebilir. Ayrıca uluslararası futbol şampiyonaları döneminde sürenin uzatılması ve değiştirilmesi de mümkündür.
Transfer dönemi sabit bir takvim gününe sahip değildir. Her sezon öncesi mevcut sezonun transfer dönemi kulüplere bildirilir. Kulüpler de hem mevcut oyuncularının sözleşme sürelerine göre yenilemelerde bulunur hem de başka kulüplerin sözleşmeli oyuncularına talip olabilir.
Bir kulübün oyuncusuna dair sahip olduğu sözleşme akdine göre diğer kulüplere transferinde kullanılan resmi izin belgesine "bonservis" denilmektedir. Bonservis oyuncunun transferinin maddi bedeli olarak görülse de uygulama esasında transfere verilen izindir. Bonservis bedeli ise bu iznin maddi karşılığıdır.
1995 yılına dek bonservis bedeli sözleşmesi bitmiş oyuncunun transferini de kapsıyordu. Yani bir oyuncu sözleşmesi bitse dahi transfer etmek isteyen kulüp bonservis bedeli ödemek zorundaydı. Belçikalı futbolcu Jean-Marc Bosman'ın 1990 yılında Belçika kulübü Liege'den Fransız kulübü Dunkerque'e transferi bu sebeple iptal olmuştur. Hukuki sürece başvuran Bosman, futbolda bonservis bedelinin köklü olarak değişmesini sağlamıştır. Futbol tarihine "bosman kuralı" olarak geçen bu emsal karar sonrası artık sözleşme süresi biten oyuncular başka kulüplere özgürce transfer olabilmektedir.
Futbolda bonservis sözleşmeli oyuncuların başka kulüplerle transfer görüşmelerinde bulunma iznidir. Bosman kuralı sadece sözleşmesi biten oyuncuların bonservis bedelsiz transferine olanak tanır. Sözleşmesi devam eden oyuncularla kulüplerinin izni olmadan transfer görüşmelerinde bulunmak yasaktır. FIFA tarafından ağır yaptırımlar uygulanır.
Oyuncuların mevcut sözleşmelerinde "serbest kalma bedeli" yoksa kulüpler arzu ettikleri bedeli talep edebilirler. Bu konuda bir sınırlama yoktur. Oyuncunun performansı baz alınmaz. Sözleşme akdi önemlidir. Bonservis bedeli her zaman maddi bedel olarak belirlenmez. Takas usulü ile uygun oyuncular kulüpler arasında takas edilebilir. Bu tarz transferlerde oyuncular birebir ya da bir miktar maddi para karşılığı transfer edilebilir.
Bonserviste kulüpler arzu ettiği miktarı talep edebilir. Ancak fiyat genellikle mevcut piyasa koşullarında doğal halinde sabitlenir. Oyuncuların sözleşme süresi önemli bir kriterdir. Sözleşme süresinin sonuna yaklaşan oyunculardan kulüplerin kazanç elde edememesi riski mevcuttur. Bu sebeple sözleşme süresi sonuna doğru oyuncunun bonservis bedeli ederinden çok aşağılara düşebilir.
Özellikle Bosman kuralı sonrasında oyuncular sözleşmelerinin son 6 ayına girdiklerinde kulüplerinin izni olmaksızın transfer görüşmelerinde bulunabilirler. Bu durum da bonservis bedelini düşürür. Öte yandan bonservis bedelini büyük oranda oyuncunun saha içi performansı ve durumu belirler.
Oyuncunun iyi performansı bedeli yükseltebilir ve kötü performansı düşürebilir. Ayrıca tekrarlayan ya da ağır sakatlık yaşayan futbolcuların bonservis bedellerinde düşüşlerin olması olağandır.
Bonservis bedeli üzerinde mevcut piyasa koşulları da etkendir. Futbolcunun birden fazla talibi olması pazarlık yarışını arttırır ve bedeli yükseltir. Kulüplerin mevcut bir sebepten dolayı oyuncuyu satmaya ihtiyacı varsa bedel düşecektir. Örneğin maddi borçlar, yabancı sınırlamaları ya da oyuncuyla kulüp arasındaki tatsız olaylar olabilir. Alıcı kulüplerin ihtiyaçları ve transfer döneminin sona ermesine yakın bir süreç kalması da transfer bonservisi bedelini etkiler.
Özellikle Avrupa kulüpleri için "Avrupa'da transferin son günü" eksiklerini henüz tamamlayamayan kulüpler için fahiş bedellere ulaşabilir. Diğer özel durum da transferi gerçekleştirmek isteyen kulübün maddi gücüdür. Bazı kulüpler maddi olarak daha yüksek beklentiye girilmesine müsaittir. Yüksek yatırımcılara sahip kulüplere belirlenen bonservis bedeli diğerlerine kıyasla fazla olabilir. Bir kulüp yakın zamanda yüksek bedelle oyuncu satmışsa, yerini doldurmak istediği oyuncu için yüksek bedel talep edilebilir.
Bonservis bedeli çeşitli yollarla ödenebilir. Bedelin tamamı peşin olarak ödenebileceği gibi yıllara yayılan taksitlendirme ile yapılabilir. Takas usulü ile maddi bir kazanç olmadan birebir bonservis bedeli sayılabilir. Bonservis bedeli içerisine şarta bağlı ve başarıya bağlı bonuslar dahil edilebilir. Kulüpler bazı durumlarda bonservis bedelini kiralama ve satın alma opsiyonuyla paket halinde sunabilmektedir.
markasıdır.
Haber Gönder
