EĞİTİM

Kapat

Karstik arazi nedir? Nasıl oluşur? Karstik arazi şekilleri nelerdir?

Karstik araziler bilhassa Akdeniz Bölgesi'nde yaygın olarak görülen jeomorfolojik yapılardır. Bu araziler, farklı kayaç türleriyle şekillenir ve yer yüzeyinde özgün özellikler oluşturur. Türkiye'deki karstik alanlar belirli coğrafi bölgelerde daha yoğun bir şekilde yer almakla birlikte her bölgedeki oluşum süreçleri farklı faktörlere bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Peki karstik arazi nedir, nasıl oluşur?

Karstik arazi nedir? Nasıl oluşur? Karstik arazi şekilleri nelerdir?

Karstik arazi doğanın farklı şekillerinden biri olarak, belirgin jeolojik özellikleriyle öne çıkan etkileyici peyzajlardır. Bu tür araziler özellikle kalker gibi çözünür kayaçların bulunduğu bölgelerde görülmektedir. Suyun bu kayaçları çözerek, yer altı boşlukları oluşturması sonucunda yüzeyde çukurlar, mağaralar, obruklar ve kaynaklar gibi karakteristik şekiller ortaya çıkar. Bu süreç, karstik arazilerin görsel ve yapısal özelliklerini şekillendirir.

Karstik arazi nedir?

Karstik araziler kaya tuzu, dolomit, kireç taşı ve jips gibi eriyen, çatlak ve kırıkların yaygın görüldüğü kayaçların bulunduğu bölgelerde ortaya çıkar. Bu kayalar yer altı suları ve yağışların etkisiyle kimyasal aşınmaya uğrar. Kimyasal aşınma süreci ise karstik şekillerin oluşumuna yol açar. Yer altı suları ve yağışlar bu aşınma süreçlerini farklı hızlarda ve büyüklüklerde gerçekleştirir. Dolayısıyla, karstik şekillerin türü ve büyüklüğü bölgenin jeolojik koşullarına göre farklılık gösterebilir.

Nasıl oluşur?

Karstik şekiller, suyun çözme etkisiyle bilhassa suda çözünebilen kayaçların aşınması sonucu meydana gelmektedir. Bu şekillere bir örnek olarak; lapyalar, karstik şekillerin en küçük örneklerindendir. Yağmur ve kar sularının etkisiyle kayaçların çözünmesi sonucunda oluşurlar ve genellikle yer altındadırlar. Derinlikleri birkaç santimetreden birkaç metreye kadar değişkenlik gösterebilir.

Karstik arazi şekilleri nelerdir?

Ülkemizde bilhassa Akdeniz havzasında yaygın olarak görülen karstik araziler, dünya genelinde Çin ve Rusya gibi bölgelerde de önemli örneklere sahiptir. Karstik şekiller oluşum süreçlerine bağlı olarak farklı isimlerle tanımlanır. Karstik şekiller şu şekilde açıklanabilir:

  • Dolin: Çökme ya da aşınma sonucu oluşan çukur alanlardır. Genellikle yuvarlak ya da oval şekildedirler.
  • Lapya: Kayaçların yüzeyinde suyun etkisiyle oluşan küçük çukurlardır.
  • Obruk: Yerin altındaki suyun etkisiyle oluşan ve zamanla yüzeye doğru çökerek büyük çukurlar haline gelen derin çukurlardır.
  • Polye: Büyük ve geniş çöküntü alanlarıdır. Genellikle daha eski karstik süreçlerin sonucudur ve büyük ölçekli çökme olayları ile oluşur.
  • Kör Vadi (Yağmur Vadi): Akarsuların ve yağmur sularının etkisiyle oluşan, yerin altına doğru devam eden vadilerdir.
  • Uvala: Birden fazla dolinin birleşmesiyle oluşan geniş çöküntü alanlarıdır. Bu tür alanlar büyük çökme ve erozyon süreçlerinin bir arada görüldüğü yerlerdir.
YORUMLARI GÖR ( 0 )

En Çok Aranan Haberler

Kapat