Norveç somonu hakkında doğru bilinen yanlışlar

Protein, mineral ve omega 3 yönünden zengin Norveç somonu, kalp sağlığından kemiklerin güçlenmesine kadar vücudumuza sayısız fayda sağlıyor ancak bu balık hakkındaki ‘doğru bilinen yanlışlar’ nedeniyle bazı tüketicilerin akıllarında soru işaretleri oluşabiliyor. Norveç somon yetiştiriciliğinin dünyadaki en iyi uygulama kültürü olarak kabul edildiğini söyleyen Norveç Deniz Ürünleri Konseyi Türkiye Direktörü Borge Gronbech, “Norveç Hükümeti tarafından belirlenen sıkı düzenlemelerin ışığında en iyi kalitede, güvenli ve lezzetli somon üretimi yapılıyor.” diye konuştu.

Norveç somonu tüketmek ile diğer balık türlerini tüketmek arasında sağlık açısından bir fark yoktur.

Yanlış: Dünya Sağlık Örgütü ve Norveç Sağlık Kurumu’nun tavsiyelerine göre, haftada iki ila üç öğün balık tüketmeliyiz ve bunların en az yarısı, Norveç somonu gibi omega-3 yağ asitleri açısından zengin türler olmalıdır. Üstelik Norveç somonu yalnızca omega-3 yağ asitleri sağlamakla kalmayıp iyot, selenyum ve diğer önemli vitaminler için de mükemmel bir kaynaktır.

Çiftliklerde yetişen Norveç somonu sağlıklı değildir.

Yanlış: Norveç’in soğuk ve temiz sularında yetişen Norveç somonu güvenli ve sağlıklıdır. Norveç somonu, veterinerler tarafından gözlem altında tutulur ve somon çiftliklerinin düzenlemeleri çok sıkı takip altındadır. Her yıl yaklaşık 14 bin adet ihraç edilmeye hazır Norveç somonu, bağımsız Ulusal Beslenme ve Deniz Ürünleri Enstitüsü (NIFES) tarafından denetlenmektedir. Bu denetimlerin hiçbirinde, yasaklanmış ilaç veya yasa dışı yabancı madde kalıntılarına rastlanmamıştır.

Norveç somonunda antibiyotik vardır.

Yanlış: 80'lerin sonlarından itibaren Norveç su ürünleri yetiştiriciliğinde antibiyotik kullanımı yüzde 99 oranında düşmüştür. Bu düşüş, en yaygın somon hastalıklarına karşı etkili aşıların yanı sıra sıkı hijyen düzenlemeleri ile sağlanmıştır. Son 20 yılda, ulusal ve uluslararası gıda otoriteleri, Norveç somonu içerisinde antibiyotik izine rastlamamıştır.

Norveç somonu ağır metaller içerir.

Yanlış: Yediğimiz tüm proteinler bazı kirletici maddeler içermektedir. Norveç somonunda ise bu seviye, besleme stoğundaki bitkisel bileşenlerin artan kullanımı sayesinde azalmıştır. Günümüzde Norveç somonu, yağlı vahşi balıklardan daha az kirletici ve ağır metal barındırır.

Norveç’te somonlar çiftliklerdeki dar alanlarda yetişir.

Yanlış: Norveç'te somon yetiştiriciliği, yoğun hayvancılık kategorisine dahil değildir. Çiftliklerde Norveç somonlarının geniş alanı vardır. Yönetmeliğe göre somon, çiftlik havuzlarının yüzde 2,5’ine ihtiyaç duyar. Kalan yüzde 97,5’lik kısım somonun yüzmesi için alan sağlar. Buna ilaveten, Norveç somonunun yetiştiği havuzların çevresi 200, derinliği ise 50 metreye kadar ulaşmaktadır.

Norveç somonunun renginin kırmızıya dönmesi için sentetik boya kullanılır.

Yanlış: Okyanus çiftliklerinde yetişen Norveç somon balığı pembe - kırmızı rengini, somonda da bulunan ve astaksantin adı verilen bir pigmentten alır. Astaksantin, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından belirlenen miktarlarda, besin takviyesi olarak da verilmektedir. Sentetik boya, gıda boyası veya herhangi bir renklendirici ise kullanılmamaktadır.

Çiftlikteki somonların beslenmesi için kullanılan yemler çevreye zarar verir.

Yanlış: Norveç somonu yemi, farklı içeriklerin birleşimidir. Yemin yüzde 30’unu deniz kaynakları, balık yağı ve balık unu oluştururken, yüzde 70’i bitkisel yağ, bitkisel protein ve karbonhidrat içerir. Balık yağı ve balık unu, insan tüketimine uygun olmayan vahşi balıklardan ve artıklarından yapılır. Deniz ürünleri ve sebze karışımı hem somon hem de çevre için faydalıdır. Bunlara ek olarak, somonun alacağı her bir kilo için 1.2 kg balık yemi gereklidir. Buna göre, bir somon hayatı boyunca 6 - 7 kg balık yemi tüketir. Diğer hayvanlarla kıyaslandığında bu tüketim oldukça düşüktür.