Satranç tutkusu asırlardır kuşaktan kuşağa aktarılıyor

MESUT VAROL/ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Van'ın Bahçesaray ilçesinde asırlar önce oynanmaya başlanan satranç, yüzyıllardır kuşaktan kuşağa aktarılarak, yörede gencinden yaşlısına herkesin büyük tutkusu oldu.

Van'a 120 kilometre mesafede, karlı yüksek dağların çevrelediği virajlı yollardan geçilerek ulaşılan ilçede, vatandaşlar boş zamanlarını satranç oynayarak değerlendiriyor.

Kış mevsiminin uzun ve çetin sürdüğü ilçede yöresel kıyafetleriyle sabahın erken saatlerinde odun sobasıyla ısıtılan kahvehanelere gelen vatandaşlar, bir yandan çaylarını yudumlarken bir yandan da satranç oynayarak keyifli zaman geçiriyor.

Oyunlarında yöredeki yaşlıların ağaç dallarından ilkel yöntemlerle hazırladığı taşları kullanan vatandaşlar, çocuklarını sanal oyunlar yerine satranca teşvik ediyor.

- "Uluslararası bir turnuva yapmayı planlıyoruz"

Gençlik Hizmetleri ve Spor İlçe Müdürlüğü de ilçede kültürel miras olarak değerlendirilen satranç oyununun gelecek nesillere aktarılması için gençlere yönelik kurslar ve turnuvalar düzenliyor.

Gençlik Hizmetleri ve Spor İlçe Müdürü Muhammet Affan Orhan, tarihte Bahçesaray'ın bölgenin ilim merkezlerinden biri olarak bilindiğini anlattı.

İlçede tarihi iki önemli medresenin yer aldığını ifade eden Orhan, şunları kaydetti:

"Asırlar önce ilçedeki medreselerden birinde görev yapan alimlerden birisinin satranç oynaması ve yöre halkına öğretmesiyle bu oyun yaygınlaştı ve kabul gördü. O günden bu yana açık alanlarda, kahvehanelerde satranç kültürü oluştu. Kadınlar, genci, yaşlısı herkes oynuyor fakat son zamanlarda telefon ve internetin yaygınlaşmasının bu kültüre zarar vereceğini düşündük. Bu kapsamda kahvehanelere satranç takımları dağıttık. Satranç kursları açtık. Bütün okullarda bunun eğitiminin verilmesini sağlıyoruz. Geçen aylarda Türkiye Satranç Turnuvası düzenledik. 19 ilden 79 sporcu katıldı. Bahçesaraylılar da dereceye girdi. Önümüzdeki yıl uluslararası bir turnuva yapmayı planlıyoruz. Böylelikle ilçede satrancı daha iyi bir noktaya getireceğiz. Satrancın yeri bizde bambaşka. Bizim için bir ata sporu. Bunu internetten ya da kitaplardan öğrenmedik. Herkes annesinden ya da babasından öğrendi."

- "Evlerde kadınlar, kahvehanelerde erkekler oynar"

Muhtar Selim Alaca, satrancın asırlardır ilçede ilgiliyle oynanan oyunların başında geldiğini söyledi.

Özellikle yaşlıların oynadığı oyunların zaman zaman kıyasıya mücadelelere sahne olduğunu anlatan Alaca, şöyle dedi:

"Asırlar önce dedelerimize fetva verilerek haram olmadığı söylenmiş. O günden bu yana satranç bizim için bir gelenek haline gelmiş. Yediden yetmişe herkes satranç oynar. Bunu yaşatmaya çalışıyoruz. Evlerde kadınlar, kahvehanelerde erkekler oynar. Kış ayları çok uzun sürüyor yapacak başka etkinliğimiz yok. Bizler de satranç oynuyoruz. Bizim için vazgeçilmez bir etkinlik."

- "Müsabakalarda birçok derece elde ettik"

İlçede satrancı en iyi oynayanlardan biri olarak bilinen 58 yaşındaki Mehmet Emin Eminoğlu da "Dedelerimizden kalan bir oyun. Kuşaktan kuşağa geldi ve herkes çok ilgi gösteriyor. Türkiye'nin farklı şehirlerinde yapılan turnuvalara da katılıyoruz. Bugüne kadar müsabakalarda birçok derece elde ettik. Bu oyun sayesinde zararlı oyunları oynamaktan da uzak duruyoruz." ifadelerini kullandı.

Satranç tutkunu Kadriye Orhan da bu oyunu oynamayı çok sevdiklerini belirterek, "Burada herkes satranç oynar. Her yıl turnuvalar yapılıyor. Ben de bu turnuvalara katılıyorum. Çok seviyoruz bu oyunu. Şu ana kadar katıldığım yarışlarda 2 kupa, 3 altın ve birçok madalya kazandım. İleride Türkiye şampiyonu olmak istiyorum." şeklinde konuştu.