SETA: Rektörler Atama Yöntemiyle Belirlenmeli

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA), öğretim üyeleri arasında kalıcı bölünmelere yol açan mevcut rektör seçimlerine son verilerek, atama yönteminin tercih edilmesi gerektiğini belirtti.

SETA, yükseköğretim kanun taslağı ile ilgili görüşlerini YÖK’e gönderdi. Söz konusu yazıda, Türkiye yükseköğretiminin en kronik sorunu, üniversitelerin toplumsal talep ve ihtiyaçlara duyarsız kalması olarak tanımlandı. Bazı olağanüstü dönemlerde bilinçli olarak bu ihtiyacın görmezden gelindiği belirtilen yazıda, “Toplumun taleplerine cevap üretmeyen bir yükseköğretim sisteminin oluşmasındaki en temel neden, yükseköğretim bürokrasinin topluma hesap verebilir bir yapıdan yoksun olmasıdır. Bundan dolayı yükseköğretim reformunun olmazsa olmazı, yükseköğretimden sorumlu birim ve kurumların topluma hesap verebilir bir yapıya kavuşmasıdır.” denildi.

Söz konusu yazıda yer alan bazı öneri ve saptamalar şöyle:

-Taslak, bir tür çerçeve yasa olmalı; ayrıntılar ilgili üst kuruluşun düzenlemelerine ve yönetmeliklerine bırakılmalı.
-Yükseköğretim yönetiminden sorumlu üst kuruluşun (Türkiye Yükseköğretim Kurulu) üye seçiminde halk tarafından seçilen ve yasamayı temsil eden TBMM üyeleri ile yine halk tarafından seçilen ve yürütmeyi temsil eden Cumhurbaşkanı ile Bakanlar Kurulu yer almalıdır. Rektörler Kurulu tarafından, üniversitelerden sorumlu üst kuruluşa üye seçilmesi çıkar çakışması ya da çatışmasına yol açtığından ve hesap verilebilirlik ilkesine aykırı olduğundan taslakta yer alması sorunludur.
-Üniversite konseylerinin, rektörlerin yetkilerini kamu yararı doğrultusunda kullanıp kullanmadığı yönünde denetleme mekanizması işlevi görebilmesi, konsey üyelerinin çoğunluğunun üniversite dışından olması ile mümkündür.
-Öğretim üyeleri arasında kalıcı bölünmelere yol açan ve üniversitelerin ilerlemesini engelleyen mevcut rektör seçimlerine son verilmelidir. Bunun yerine gelişmiş ülkelerde olduğu gibi rektörlerin belirlenmesinde atama yöntemi tercih edilmelidir.
-Öğretim elemanı olmayı cazip hale getirecek bir takım teşvikler getirilmelidir.