Türkiye'nin İlk Organik Pazarına Sahip Köydeki Maden Araması Yargıya Takıldı

Kuşadası'nda organik tarım yapılan ve Türkiye'nin ilk organik köy pazarının açıldığı Kirazlı Köyü'nde, idare mahkemesi tarafından maden arama çalışmalarını durdurdu. Aydın 1. İdare Mahkemesi Kirazlı'da organik tarım yapılmasını gerekçe göstererek, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının verdiği ruhsatı iptal etti.

Kuşadası'na bağlı Kirazlı Köyü'nde 2010 yılında maden arama çalışmasına karşı açılan dava köylülerin zaferi ile sonuçlandı. Kuşadası'nda organik tarım yapılan ve organik ürünlerin satıldığı köy pazarı kurulan Kirazlı Köyü sakinlerinin iki yıldan bu yana tedirgin eden maden arama faaliyetlerini, Aydın 1'inci İdare Mahkemesi durdurdu, 7 Mart 2012 tarihinde verilen karar taraflara geçtiğimiz hafta sonunda gönderildi. Aydın 1. İdare Mahkemesi'nin bu kararı ile maden arama ruhsatları tümden iptal edilmiş oldu.

Türkiye'nin ilk organik köy pazarına sahip, tarım arazileri Aydın İl Genel Meclisi tarafından Ekolojik Tarım Bölgesi ilan edilmiş; zeytin, üzüm, kiraz, erik, elma, incir, patlıcan, domates vb birçok meyve ve sebzede sertifikalı organik tarımsal üretim yapılan Kuşadası'nın Kirazlı Köyü, 2010 yılında maden arama faaliyetlerinin hedefi haline gelmişti. Kirazlı Köyü Muhtarlığı; köy tarım arazileri içindeki alanda maden arama ruhsatlarının iptali için, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na karşı, Aydın 1.İdare Mahkemesi'nde açılan üç farklı dava açmıştı.

Aydın 1. İdare Mahkemesi'nin 2010/ 696 Esas No ve 2012/ 284 Karar No sayılı yazısıyla verdiği kararda; "Arama ruhsat sahası içinde bulunan, korunması gereken duyarlı alanların zarar göreceği hususu gözetildiğinde, dava konusu maden arama ruhsatında kamu yararı ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Dava konusu işlemin iptaline ve 30 günde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere 7 Mart 2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi" denildi.

Ruhsat alanı içinde köy organik tarım arazilerinin, 1. derece arkeolojik SİT alanlarının, Kuşadası ve Kirazlı Köyü'ne su sağlayan derin su kuyularının bulunduğunu tespit eden mahkeme, ruhsat sahası içinde bulunan ve korunması gereken duyarlı alanların zarar göreceği hususunu dikkate alarak, dava konusu maden arama ruhsatlarında kamu yararı ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna vardı. Bu davalarda Kirazlı Köyü'nün gönüllü avukatlığını üstlenen Çevre ve Ekoloji Hareketi Avukatları üyesi Cem Altıparmak, "Bu davalar ile toprağımız, havamız ve suyumuzdan hayat değil rant devşirmeye kalkanlara iyi bir cevap verdiğimizi düşünüyoruz. Bizler Çevre ve Ekoloji Hareketi Avukatları olarak, insanın ve doğanın sömürüsünü hızlandıran ve ekolojik bir yıkıma yol açan bu tür faaliyetlere karşı, hukukçu ve aktivist kimliklerimizle hareket ederek, hak arama hürriyetinin etkinleştirilmesi, tüketim kültürüne karşı paylaşımcı ve dayanışmacı bir hukukun yeniden yaratılması için dün Yuvarlakçay'da, Gerze'de olduğu gibi bugün de Kirazlı Köyü'nün yanında olduk. Mücadelemiz bu dava ile bitmiş değil. Yine Kirazlı Köyü adına, Zeytincilik Yönetmeliği'nde değişiklik yaparak, zeytinlik sahaları madencilik faaliyetlerine açma niyetindeki Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın hazırladığı yönetmeliğe karşı da Danıştay'da dava açtık. Bu davayı da kazanacağımıza olan inancımız tamdır" dedi.

Kirazlı Köyü Muhtarı Hüseyin Fırat da, karar ile ilgili yaptığı açıklamada, "Mahkemenin vermiş olduğu karar bizi çok sevindirdi. Aksi bir karar köyümüzün geleceğini tehdit edeceği için bizi oldukça üzerdi. Şimdi kendimizi daha güvende hissediyoruz" dedi.

Kirazlı Ekolojik Yaşam Derneği Başkanı Nihat Fırat ise, kararın kendileri için sevindirici olduğunu belirterek, "Kuşadası ve Kirazlı Köyü turizm ve tarım açısından çok önemli bir yerdir. Biz de bu bölgede 8 yıldır organik tarım yapmaktayız. Böylesi bir bölgede maden arama ruhsatlarının bulunması büyük bir ayıp ve mantıksızlıktı. Mahkeme kararıyla bu ayıp ve mantıksızlık ortadan kaldırılmış oldu. Herkes yaşadığı alanlarda çevresine ve doğasına karşı duyarlı olunca, güzel şeylerin de olabileceğini görmüş olduk " şeklinde konuştu.

- SÜREÇ NASIL İŞLEDİ

Mart 2010'da Kirazlı ve Yayla köyleri sınırında kömür madeni aramak için 6 işletmeye maden arama izni verilmesi Kirazlı ve Yayla köylülerini ayağa kaldırmıştı. 6 Mart Cumartesi günü maden arama alanında; Kirazlı ve Yayla Köyü muhtarları, Kuşadası Kent Konseyi yönetimi ile Kirazlı Ekolojik Yaşam Derneği Başkanı Nihat Fırat incelemelerde bulunmuştu. Zeytinlik ve ormanlık alanda Ali Haydar Polat adlı kişinin ruhsatı ile sondaj çalışmalarına başlayan Söke / GM Madencilik, 4 ayrı noktada aramalarını sürdürüyordu. Sondaj çalışmalarının Katı Atık Depolama yolu çevresindeki zeytinlik ve ormanlık alandaki Kirazlı- Yayla- Kuşadası üçgeninde sürdürülmesi üzerine Kirazlı'lılar, sondaj çalışmalarını dikkatle izlemeye başlamıştı. Kirazlı'lar ayrıca imza kampanyası başlatmışlardı. Maden arama çalışmalarına karşı, Kirazlı Köyü Muhtarlığı ve Kirazlı Ekolojik Yaşam Derneği tarafından maden arama ruhsatlarının iptali talepli açılan davaya, Belediye de müdahil olmuştu. Köylüler ve çevrecilerin yoğun çabaları, ciddi bir tepki doğurmuş ve Aydın 1. İdare Mahkemesi'nin 3 Eylül 2010 tarihinde vermiş olduğu ara karara uygun biçimde Aydın Valiliği arama çalışmalarını durdurmuştu. 7 Mart 2012 tarihinde Aydın 1. İdare Mahkemesi'nin verdiği kararla maden arama ruhsatları iptal edilmiş oldu.