Tzob Mayıs Ayı Üretici Tüketici Fiyatları Araştırması

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, incirde üretici market fiyat farkının yüzde 500’e yaklaştığını bildirerek, “Mart ve Nisan ayında olduğu gibi Mayıs ayında da üretici market fiyat farkında birinci olan kuru incirde, fiyat farkı yüzde 498’i geçti” dedi.Bayraktar, TZOB’un Mayıs ayı üretici, hal, pazar, market fiyatları konusunda bilgi verirken, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak tarladan markete, üreticiden tüketiciye halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklamalara devam ettiklerini belirtti. Şemsi Bayraktar, ürün grupları itibarıyla bakıldığında üretici market fiyatları arasındaki farkın yaş sebze ve meyvede maydanozda yüzde 437,25, kurutulmuş ürünlerde kuru incirde yüzde 498,18, baklagillerde nohutta yüzde 181,34, pirinçte yüzde 142,76, zeytinyağında yüzde 85,28 ve hayvansal ürünlerde sütte yüzde 178,84’lere kadar çıktığı bilgisini verdi. Üretici ve market arasında fiyat farkının en fazla olduğu ürünün yüzde 498,18 farkla kuru incirde gerçekleştiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:“Kuru incirden sonra fiyat farkı sırasıyla maydanozda yüzde 437,25, salatalıkta yüzde 393,27, kabakta 361, karpuzda 341,09, sivri biberde yüzde 318,08’dir. Yine kuru kayısıda yüzde 212,08, marulda yüzde 210,67, domateste yüzde 200,19 fark vardır. Bu, kuru incir 6 kat, maydanoz 5,4 kat, salatalık 4,9 kat, kabak 4,6 kat, karpuz 4,4, sivri biber 4,2, kuru kayısı 3,1, marul 3,1, domates 3 katı fiyata satılmaktadır. Üreticide 5 lira 50 kuruş olan kuru incir, markette 32 lira 90 kuruştur. Yine tarlada adedi 17 kuruş olan maydanoz, markette 91 kuruşa satılmaktadır. 34 kuruşluk salatalığın fiyatı 1 lira 66 kuruşa, 49 kuruş olan kabağın fiyatı 2 lira 26 kuruşa, 55 kuruş olan karpuzun fiyatı 2 lira 43 kuruşa, 55 kuruş olan sivri biberin fiyatı ise 2 lira 30 kuruşa çıkmaktadır. Üreticide 12 lira olan kuru kayısı markette 37 lira 45 kuruşa verilebilmektedir. Tarlada adedi 75 kuruş olan marul markette 2 lira 33 kuruşa, 88 kuruş olan domates 2 lira 63 kuruşa fiyat bulmaktadır. Üreticide 2 lira 26 kuruş olan nohut, tüketiciye 6 lira 36 kuruşa, 1 lira 15 kuruş olan süt tüketiciye 3 lira 21 kuruşa mal olmaktadır. Bu kadar fahiş fiyat farkı olur mu? Bu düzene son verilmeli, aradaki zincir kırılmalı, fiyat makası daralmalı, üretici kazanmalı, tüketici de fahiş fiyata ürün tüketmemelidir.”MARKET FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMBayraktar, Mayıs ayında market fiyatlarında sadece kuru kayısı fiyatında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 42,82 ile en fazla domateste meydana geldiğini belirtti. Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 31,91 ile patates, yüzde 31,50 ile sivri biber, yüzde 22,61 ile patlıcan, yüzde 20,37 ile marul, yüzde 20,25 ile kuru soğan, yüzde 18,28 ile yeşil soğan, yüzde 17,65 ile salatalık, yüzde 13,47 ile kabak, yüzde 12,67 ile kuru fasulye, yüzde 8,28 ile nohut ve yüzde 5,59 ile pirincin izlediğini bildiren Bayraktar, markette en fazla fiyat artışının yüzde 21,61 ile limonda görüldüğünü, limondaki fiyat artışını yüzde 15,62 ile kuru üzüm, yüzde 14,43 ile toz şeker, yüzde 13,62 ile yeşil mercimek, yüzde 8,16 ile havuç ve yüzde 7,31 ile zeytinyağının takip ettiği bilgisini verdi.ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMMayıs ayında üretici fiyatlarında maydanoz, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir ve süt fiyatlarında değişim olmadığını bildiren Bayraktar, “Fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 54,17 oran ile sivri biber oldu. Sivri biberdeki fiyat düşüşünü yüzde 53,56 ile salatalık, yüzde 49,13 ile domates, yüzde 45,25 ile kabak, yüzde 42,89 ile yeşil soğan, yüzde 34,95 ile çilek, yüzde 34,78 ile marul, yüzde 32,57 ile patates, yüzde 30 ile kuru soğan, yüzde 13,55 ile patlıcan izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 31,19 oran ile elmada görüldü. Elmadaki fiyat artışını yüzde 26,39 ile kuru üzüm, yüzde 20,89 ile havuç, yüzde 15,28 ile fındık, yüzde 15 ile zeytinyağı, yüzde 14,91 ile limon takip etti” dedi.FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİÜreticide fiyatı en fazla artan ürün olan limonda mevsimsel özellikler nedeniyle arzdaki azalmaya bağlı olarak fiyatların artış gösterdiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:“Elma ve havuçta da benzer bir durum söz konusu. Arzdaki daralma nedeniyle fiyatlar yükseldi. Kuru kayısı ve kuru üzümde meydana gelen don nedeniyle rekoltenin düşük beklenmesi fiyatları artırdı. Üreticide fiyatı en fazla düşen ürünlerden sivri biber, salatalık, domates, kabak, yeşil soğan, çilek, marul, patates, kuru soğan ve patlıcanda hasat edilen ürün miktarının artmasıyla birlikte fiyatlar geriledi. Daha önce de dile getirdiğimiz gibi özellikle kuru soğan ve patateste yeni ürün hasadının başlamış olması fiyatları düşürdü. Kilogram fiyatı kuru soğanda 1 lira 45 kuruşa, patateste 2 lira 56 kuruşa indi.”