Dekantasyon, kimya alanında kullanılan karışımları ayrıştırma yöntemlerinden biridir. Bu yöntemin başarılı olması için ise karışımı oluşturan maddelerin belirli nitelikleri karşılaması gerekir. Bunlar arasında katı-sıvı heterojen karışımı oluşturan maddelerin yoğunluk farkının fazla olması yer alır.
Buna ek olarak karışımdaki katı maddenin partiküllerinin büyük olması da dekantasyon yöntemiyle yapılan ayrıştırma işleminden verim alınmasını sağlar. Bu ayrıştırma yönteminin temel gereksinimleri göz önünde bulundurulduğunda ise dekantasyonun zeytinyağı ve şarap üretimi gibi işlemlerde kullanıldığı söylenebilir.
Kimya alanında kullanılan bazı terimler ayrıştırma yöntemlerini temsil etmeye yarar. Bunlar arasında yer alan dekantasyon da katı-sıvı heterojen karışımlarda kullanılan bir ayrıştırma yöntemidir. Bu bağlamda “Dekantasyon ne demek?” sorusu, katı-sıvı karışımlardaki katı kısım tam olarak dibe çöktükten sonra üstte kalan sıvının farklı bir yere aktarılarak alınması, şeklinde yanıtlanır.
Dekantasyon işlemi temel özelliği nedeniyle kimya alanında hem ayrıştırma hem de aktarma yöntemi olarak nitelendirilir. Buna ek olarak ilgili işlemin nasıl tamamlandığının anlaşılır kılınması amacıyla aşağıdaki gibi bir örnek sunulmalıdır:
Dekantasyon yönteminin ne tür maddelerin ayrıştırılmasında kullanıldığı üzerine açıklama yapılması, bu yöntemin hangi alanlarda kullanıldığının öğrenilmesi bakımından mühimdir. Bu kapsamda ilk olarak ele alınan yöntemin partikül büyüklüğü ve yoğunluk farkı fazla olan katı-sıvı heterojen karışımların ayrıştırılmasında değerlendirildiği hatırlatılmalıdır. Bu bağlamda dekantasyon işlemiyle ayrıştırılabilen karışımlar ise şu şekilde listelenebilir:
Yukarıda sıralanan maddelere ek olarak dekantasyon yönteminin zeytinyağı ve şarap üretiminde de kullanıldığı belirtilmelidir. Böylece ilgili gıda ürünlerinin içerdiği katı maddelerin dibe çökmesi sağlanarak elde edilen sıvı farklı bir alana aktarılabilir. Bu yöntemin zeytinyağı ve şarap üretiminde başarılı bir şekilde kullanılmasını sağlayan temel unsur da katı-sıvı karışım türlerinin fazlarındaki yoğunluk farkıdır.
Dekantasyon işlemi temelde katı-sıvı heterojen karışımlarda iki ayrı fazı ayrıştırmak amacıyla kullanılır. Bu bağlamda dekantasyon yöntemiyle ayrıştırılan tipik karışımlar arasında kum-su bulunur. Buna ek olarak ilgili yöntemin yoğunluk ve partikül büyüklüğü farkının fazla olduğu karışımlarda kullanıldığı bilinir. Dolayısıyla dekantasyon genellikle sanayi ve endüstri alanlarında kullanılan bir ayrıştırma/ ayıklama tekniğidir.
Bu yöntemin kullanıldığı bir diğer alan ise tıp olarak belirtilmelidir. Ayrıca biyoloji çalışmalarında da katı-sıvı heterojen karışımların ayrıştırılması hedeflendiğinde dekantasyon yönteminden yararlanılması söz konusu olur.