Futbol müsabakalarında büyük takımların maçları her zaman ilgi çekicidir. Bu, uluslararası organizasyonlarda futbol, bütçe ve kurumsallık üzerine bir mücadele iken yerelde taşıdığı anlamlar farklılık gösterir. Özellikle aynı şehrin iki büyük takımı arkasında tarihi hikayeler, sosyal olaylar ve kültürel zenginlik barındırır. Örneğin İspanya'daki Real Madrid ve Atletico Madrid rekabeti sosyal sınıflara dayanmaktadır. Bu takımların maçları özel bir anlam ve isimlendirmeyle "derbi" olarak isimlendirilir.
Derbi, aynı şehir veya bölgedeki ezeli rekabete dayanan karşılaşmaları ifade eder. Kökeni 18.yy'da İngiltere'nin Ashbourne kasabasına dayanır. Ashbourne'ün iki yakası arasındaki rekabet, günümüzde de birbiriyle rekabet eden iki büyük karşıt gücü ifade etmektedir.
Türkiye'deki derbiler de Dünya futbolunda özel bir anlama sahiptir. Türkiye’deki derbilerde birçok anlam ve mücadele mevcuttur. Büyük şehir derbileri hem şehrin hem de ülkenin en iyi takımı olması iddiası taşır. Stadyumlar neredeyse tamamen dolar. Milyonlarca insan ekranları başından takip eder. Derbilerde atılan goller, asistler, oyun gücü ve hakem hataları haftalarca konuşulur.
Derbiler, sezonun kırılma anları olabilir. Kulüp gelirlerinde bilet satışı ve maç günü geliri açısından sezonun en yüksek sayılarına ulaşılabilir.
Büyük şehir derbileri İstanbul ile sınırlı değildir. Ankara ve İzmir başta olmak üzere birçok Anadolu şehrinde de derbilerin özel anlamı vardır. Derbi şampiyonluk ve sezon hedefinden ayrı bir öneme sahiptir. Hatta alt liglerde oynanan derbilerde dahi yüksek sayıda seyircilere ulaşılabilmektedir.
Türkiye derbi denilince akla ilk önce Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Trabzonspor rekabeti gelmektedir. Türkiye Süper Lig'inde en fazla şampiyonluğa sahip "dört büyüklerin" rekabeti yüzyılı aşkın süredir devam etmektedir.
Türkiye'deki İstanbul derbilerinin ise tarihsel olarak ikonik boyutları vardır. Galatasaray ve Beşiktaş'ın Fenerbahçe'yle olan rekabetleri, tam anlamıyla "kıtasal derbi" özelliği taşır. Dünya'da başka örneği yoktur. İstanbul'un Avrupa yakasındaki Galatasaray ve Beşiktaş'ın Asya yakasındaki Fenerbahçe'yle olan maçları "boğazın derbisi" olarak anılır.
Fenerbahçe-Galatasaray derbileri birçok kez şampiyonu belirleyen son mücadelelere sahip olmuştur. Galatasaray ve Beşiktaş derbileri de İstanbul'un en eski ilçelerinden ikisini karşı karşıya getirir. Beyoğlu ve Beşiktaş arasındaki tatlı rekabet bu maçlarla ezeli bir derbi mücadelesine dönmüştür.
Anadolu'daki derbiler, İstanbul derbilerine oranla daha yerel olsa da rekabetin tarihselliği ve tutkusunun aşağı kalır yanı yoktur. Akdeniz bölgesindeki Adanaspor ve Adana Demirspor derbileri alt liglerde dahi on binlerce taraftar sayısına ulaşabilmektedir. Başkent derbisi olarak bilinen "Ankaragücü" ve "Gençlerbirliği" maçları da başkent açısından özel bir yere sahiptir.
Öte yandan üçüncü büyük kentimiz olan İzmir tarihsel ve kültürel derbilere sahiptir. İzmir'in üç köklü camiası Göztepe, Karşıyaka ve Altay'ın derbi geçmişi köklüdür. Bu takımların 2000 öncesi dönemdeki hem lig hem de Avrupa kupalarında önemli başarılar sağlamış olması aralarındaki rekabeti de özel bir yere koymaktadır. Öyle ki 16 Mayıs 1981 tarihli 2.lig'deki Göztepe-Karşıyaka derbisi 80.000 izleyiciyle Guinness Rekorlar Kitabı'na girmiştir. Futbol tarihinde bir 2.lig maçında ulaşılan en yüksek seyirci sayısıdır.
Türkiye'de aynı şehirde olmayıp bölgesel olarak "derbi" kabul edilen mücadeleler de mevcuttur. Sakaryaspor ve Kocaelispor arasındaki maçlar "körfez derbisi" olarak anılır. Trabzonspor ve Samsunspor arasındaki mücadele de "Karadeniz derbisi" olarak adlandırılır. Ayrıca Türkiye Süper Ligi'nde en fazla şampiyonluk kazanan 4. takım olan Trabzonspor'un İstanbul'un üç büyükleriyle oynadığı maçlar da "derbi" olarak nitelendirilir. Bu da Türkiye'de derbilerin coğrafi faktörden öte rekabete dayanan kültürel bir değer olmasından ileri gelir.
Derbi maçlar mevcut sezondaki puan tablosu ve şampiyonluk yarışından bağımsızdır. Kimi zaman taraftarlar açısından kötü geçen sezonun en büyük kazanımı olur. Bu yüzden bir derbi takımı mevcut sezonda şampiyonluk yarışında olmasa dahi derbi günü stadyumlar dolar. Derbiler saha içinde de çok önemlidir. Derbide atılan gol, yapılan asist veya kurtarış yıllarca hatırlanacak anıya dönüşür. Derbiler; oyuncular, taraftarlar ve hatta kulüp yöneticileri için sezon içindeki rüzgarın yönünü tayin edebilir. Bu sebeple üç puanla veya madalyalarla anlatılamayacak bir olgudur.
markasıdır.
Haber Gönder
