Hamilelikte yaşanan şiddet veya stresin bebeğe etkileri

İnsanın sağlığının temeli, hamilelik döneminde, anne karnındayken başlıyor. Annenin duygusal sisteminin bir parçası olarak büyüyen bebek, onun yeme içme alışkanlıklarından, fiziksel hareketlerinden etkilenmiyor, aynı zamanda onun bütün ruhsal çalkantılarından, mutluluğundan-mutsuzluğundan da etkileniyor. Onunla birlikte yiyor, içiyor ve onunla birlikte hissediyor. Annenin, hamilelik boyunca yaşadıkları sadece annenin psikolojisini değil, çocuğun da psikolojisini etkiliyor. Klinik Psikolog Dr. Ayşe Bombacı ile hamilelikte yaşanan kronik stresi ve bunun bebeğe etkilerini konuştuk.

Hamilelik depresyonu neye bağlı gelişiyor?
Birçok şeyi zaten biyopsikososyal açıklarız. Toplum tarafından idealize edilmiş bir annelik kurgusu var. Hem hamilelik boyunca hem de doğum sonrasında "Çok mutlu olacağım, en tatlı bebeğe sahip olacağım" gibi bir algı var. Mükemmel anne resmi var ve kadınlar buna ulaşmaya çalışırken giderek yalnızlaşıyorlar. Sosyal medyada da böyle bir çılgınlık var, herkes en mutlu olduğu anları paylaşıyor. Kimse derbeder olduğu anın fotoğrafını koymuyor, ancak hayat bu değil.

Annenin çevresinde yaşananlar mı yoksa kendi ilişkilerinde yaşadığı stres mi daha etkili?
İkisi de... Çünkü ikisi de travma. Eğer içinde yaşadığın sosyal sistem artık sana güven vermiyorsa ve tehlikede olduğun yönünde algın keskinleşmişse bu sende sürekli bir strese yol açıyor ve beden daha fazla stres hormonu, kortizon salgılıyor.

Hamilelik depresyonu bebeği nasıl etkiliyor?
Zor bir bebeklik döneminden tutun da ileriki yaşlara kadar depresyon, davranış bozuklukları, dikkat dağınıklığı, konsantrasyon bozuklukları, içe kapanıklık, saldırganlık gibi davranış ve duygusal gelişim problemlerinin annenin hamilelik döneminde geçirdiği stres yaşantıları ile ilişkili olduğu saptandı.

Bu nasıl tespit ediliyor?
Hamilelikten başlayıp bebek 5 aylık oluncaya kadar süren bir araştırma yaptık ve stresi bulgulayan pek çok kriteri inceledik. Buna göre ilk aşamada anne ve bebek yüz yüze bakarak oyun oynuyorlar. Araştırmadaki grupları ikiye böldük: Hamilelikte stres yaşamış annelerle herhangi bir sıkıntısı olmayan anneler olarak. Ve fark ettik ki oyundan sonraki aşamada anne ifadesiz bir yüz takındığında bebekle iletişimini beklemedik anda kestiğinde bebekler bunu iki aydan itibaren algılıyorlar, aralarında güvenli bir ilişki kurulmuşsa bebek hemen anneyi yeniden kazanmaya çalışıyor. Bu da bize bebeklerin ilişkide ne kadar yetkin ama aynı zamanda sosyal ilişkiye muhtaç olduklarını söylüyor.

Hayatını kaybeden Tanyeli, son doğum gününü böyle kutlamıştı...

Kanser tedavisi görüyordu! Tanyeli hayatını kaybetti!