HRW Raporu: Myanmar’da Güvenlik Güçleri Müslümanları Hedef Aldı

ABD’nin New York şehri merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü, (Human Rights Watch – HRW) Myanmar hükümetinin Arakan (Rakhine) bölgesinde Budistler ile Müslümanlar arasındaki şiddet olaylarının başlangıcında gerekli önlemleri almadığını bildirdi. HWR, olay ile ilgili yayınladığı raporda, Budistler ile Müslümanlar arasındaki şiddet olaylarını engellemeyen Myanmar güvenlik güçlerinin daha sonra Müslüman Rohingyaları öldürdüğünü, tecavüzler ve kitlesel tutuklamalar yaptığını belirtti.

HRW, Myanmar’daki olaylar ile ilgili “Hükümet bunu önleyebilirdi: Myanmar’ın Arakan eyaletinde mezhepsel şiddet ve sonrasında ihlaller” başlıklı 56 sayfalık rapor yayınladı. Raporda, Myanmar hükümetinin Arakan bölgesinde mezhepsel şiddet olaylarının başlangıcında önlem almadığı açıklanıyor. Hem Rohingya hem de Budist görgü tanıkları, Arakan eyaletinin başkenti Sittwe’de güvenlik güçlerinin çeteleri kontrol altına aldığını, ancak köylerdeki olaylara seyirci kaldığını aktardı.

“Myanmar güvenlik güçleri Arakan ve Rohingyaların bir birine saldırmasını engellemezken, daha sonra da Rohingyalara karşı kitlesel şiddete başvurmaya başladı.” diyen HRW Asya Direktörü Brad Adams, “Myanmar hükümeti etnik anlaşmazlık ve ihlalleri bitireceğini söylüyor. Ancak son olaylar devlet destekli zulüm ve ayrımcılığın halen devam ettiğini gösteriyor.” ifadelerini kullandı.

HRW, Haziran ve Temmuz’da Budist Arakanlar, Müslüman Rohingyalar ve şiddet olayları sonucu Bangladeş’e sığınan Rohingyalardan 57 kişi ile yaptığı görüşmeler sonucu hepsinin ortak olarak “Hükümet bunu durdurabilirdi” görüşünü ifade ettiğini duyurdu.

Myanmar’da şiddet olayları Haziran’da başlamıştı. Şiddet olaylarının, Ramri kasabasında 28 Mayıs’ta Budist Arakan bir kadının 3 Müslüman tarafından tecavüz edilip öldürülmesi ile ilgili yalan haberin yayılması ile başladığı ifade edildi. Bu haber bölgede hızla yayılırken, kalabalık bir Budist Arakan grubu, 3 Haziran’da Toungop köyünde bir otobüsü durdurarak 10 Müslüman’ı öldürüyor. HRW, Budist grubun Müslümanlara saldırması sırasında polis ve ordunun olaya müdahale etmediğini ve seyirci kaldığını doğruladı. Bundan sonra ise 8 Haziran’da Maungdaw köyüne saldıran Rohingyalar da Budist Arakanların evleri yıkarken, sayısı bilinmeyen kadar kişiyi de öldürmüştü. Bundan sonra ise şiddet olayları Sittwe ve çevre bölgeleri yayılıyor.

YEREL MEDYANIN PROPAGANDASI OLAYLARI ALEVLENDİRDİ

Raporda, bölgede şiddet olayları devam ederken, Müslüman karşıtı yerel medyanın da yaydığı propaganda haberleri ile şiddet olaylarını daha da alevlendiği belirtiliyor.

HRW’ye konuşan çok sayıda Budist Arakan ve Müslüman Rohingya, yetkililerin şiddet olaylarını büyümeden durdurabileceğini ifade ediyor.

HRW raporunda ayrıca Myanmar ordusunun bölgenin başkenti Sittwe’deki mevcudiyetinin buradaki şiddet olaylarını başlangıçta engellediğine yer verildi. Ancak 12 Haziran’da Budist çetelerin şehirde Müslümanların en kalabalık yaşadığı semtte 10 bin Rohingya ve Rohingya olmayan Müslüman’ın evini yakmasına polisin seyirci kaldığı aktarılıyor. Buna ek paramiliter Lon Thein kuvvetlerinin de Rohingyalara gerçek kurşun ile ateş açtığı kaydediliyor.

HRW’a konuşan 36 yaşındaki Rohingya, “Budistlerin evleri yakmaya başladığında insanlar ateşi söndürmeye çalıştı. Paramiliter askerler ise onlara ateş açmaya başladı. Budist grup ise insanları sopalarla dövdü.” dedi.

Aynı semtten başka bir Rohingya ise “Ben sadece birkaç metre uzaklıktaydım. Onların en az 6 kişiyi vurarak öldürdüğünü gördüm. Bir kadın, 2 çocuk ve 3 erkek. Polis onların cesetlerini götürdü.” ifadelerini kullandı.

Nüfusun yarısının Müslüman ve yarısının Budist olduğu Sittwe’de Müslümanların şehirden kaçtığı, kalanların ise evlerini terk etmeye zorlandığı belirtiliyor.

ROHİNGYALARIN EVLERİ YAĞMALANDI

HRW raporunda ayrıca Arakan eyaletinin kuzeyinde ordu, polis, Nasaka sınır kuvvetleri, paramiliter Lon Thein askerlerinin Rohingyaları öldürdüğünü, toplu tutuklamalar yaptığını ve diğer şiddette başvurduğu yer aldı. Güvenlik güçlerinin yerli Budist Arakanlarla Rohingyaların evlerini yağmaladığını ve değerli eşyalarını aldığı bildirildi. Nasaka ve askerlerin köyden kaçmak isteyen Rohingyalara ateş açtığı ve çok sayıda kişiyi de öldürdüğü bilgileri yer aldı HRW raporunda.

HRW, Haziran ayrından bu yana Myanmar hükümetinin yüzlerce Rohingyayı tutukladığını ve bunlardan haber alınamadığını açıkladı.

HRW yetkilisi Adams, Myanmar hükümetinin acil olarak tutukluları serbest bırakmasını ve uluslararası yardım kuruluşlarının bölgeye girmesine izin vermesi gerektiğini ifade etti.

Myanmar’ın 1982 yılındaki vatandaşlık kanunu sayıları 800 bin ile bir milyon arasında olduğu ifade edilen Rohingyaları Myanmar vatandaşı olarak kabul etmiyor. Myanmar Cumhurbaşkanı Thein Sein, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, mezhepsel şiddete tek çözüm olarak Rohingyaların başka ülkelere sürülmesini veya BM tarafında denetlenen bir kampta toplanmasını gördüğünü ifade etmişti. Sein, “Başka bir ülke kabul ederse onları göndereceğiz.” demişti.