BİZE ULAŞIN
MS hastalığı başta olmak üzere pek çok hastalığa şifa kaynağı olan kapari, aynı zamanda yemeklere lezzet katması ile ünlüdür. Genellikle turşusu yapılan bu dikenli bitki ülkemizde özellikle Ege Bölgesi’nde yetişir ve restoranlardan evlere kadar her sofrada sevilerek tercih edilir.
Türkiye’de yetişen, güneşe hayranlığı ile bilinen, ortalama 150-200 yıl kadar yaşayabilen capparis spinosanın, olgunlaşmamış çiçek tomurcuğu olan kaparinin A ve E vitamini kaynağı olmasının yanı sıra birçok faydası vardır. Peki nedir bu kapari? Kapari Akdeniz, Asya ve Güney Afrika’nın birçok bölgelerinde özellikle kıyı bölgelerinde, denize bakan dik yamaçlarda kayalar arasında yetişen yabani bir bitki türüdür. Güneşi seven, dikenli ve toplaması güç bir bitkidir. Ülkemizde Ege Bölgesi başta olmak üzere pek çok bölgede de yetişebilen kapari, meyveleri ve tomurcukları ile faydalı besin maddesi olarak tüketilebilen bir bitki olma özelliği taşıyor. Capparaceae (kebere otugiller) familyasından olan kapari; kedi tırnağı, karga kavunu ve Hint hıyarı gibi isimlerle de biliniyor. Avrupa ülkelerinde genellikle baharat ve garnitür olarak kullanılsa da salamura ve turşu yapımında da kullanıldığı görülmektedir. Ortalama 150 - 250 yıl yaşayabilen kapari bitkisi toprağı kavrar ve geniş alanlara yayılarak çalı görünümü alır. Kendi kendine yetişebilen bu bitkiye halk arasında deve dikeni de denilmektedir. Kökleri, dalları ve yaprakları boya, kozmetik ve ilaç üretmek amacı ile kullanılırken tomurcuk ve meyveleri ise gıda sektöründe kullanılmaktadır. Avrupa’da kullanım alanı, Türkiye’ye kıyasla çok daha yaygındır.
Antik Yunan çağından itibaren çeşitli hastalıkların tedavisi için kullanıldığı bilinen kapari bitkisinin sağlığa faydaları uzmanlar tarafından hâlâ araştırılmaya devam etmektedir. Kapari faydası bakımından ele alındığından en bilinen faydaları şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Yüksek lif oranı sayesinde sindirim sistemimizi korur.
• Tokluk hissi vererek kilo vermemize yardımcı olur.
• Diyabeti kontrol altında tutar.
• Akciğerin ve karaciğerin temizlenmesine yardım eder.
• Romatizma ağrılarına iyi gelir.
• Balgam söktürücü özelliği vardır.
• Mide ağrısı, mide şişkinliği gibi şikâyetlerde rahatlama sağlar.
• İştah artırıcıdır.
• Sindirim rahatsızlıklarına iyi gelir.
• Cinsel gücü artırır.
• Solucan ve paraziti düşürür.
• Felç riskini azaltır.
• Yorgunluğu azaltır.
• Kadınlarda adet düzensizliğini önler.
Ayrıca Hipokrat tarafından da önerildiği bilinen kapari bitkisinin 100 gr. çiçek tomurcuğunda 9 mg. demir, 12 mg. selüloz, 2 mg. lipid, 67 mg. fosfor, 24 mg. protein bulunur. A ve E bakımından oldukça zengindir. MS hastalığına iyi gelir. Yorgunluk sonrası tüketildiğinde enerji vererek ve vücudun dinç kalmasını sağlar. Magnezyum ve kalsiyum bakımından zengin olan kapari kemik gelişimini destekler, kemiklerin yaş ilerlemesine bağlı erimeye karşı korur.
Faydalarını saymakla bitiremediğimiz kapari, tüketirken oldukça dikkat edilmesi gereken bir bitkidir. Çünkü nasıl kullanılacağı bilinmediği takdirde böylesine yaralı olan bu bitki zehirli bir bitkiye dönüşebilmektedir. Kaparinin zehirini atabilmesi için gölgede kurutulması gerekmektedir. Peki kapari nasıl yenir? Kapari turşusu tüm dünyada en sık tercih edilen kapari tüketme yöntemidir. Bu turşu kapari tomurcuklarından yapılmaktadır ve özellikle de salatalarda, bazı zeytinyağlılarda, garnitürlerde, çeşitli et yemeklerinde hatta pizzada yemeğe lezzet katmak amacıyla sıklıkla tercih edilmektedir. Üstelik kapari turşusu yapımı da oldukça kolaydır. İşte yapımı kolay kendisi lezzetli kapari turşusu tarifi:
· 1 kilogram kapari
· Sirke
· Turşu tuzu
· Limon tuzu
· 1 baş sarımsak
· 2-3 adet defne yaprağı
Güzelce yıkadığınız kaparileri turşu yapacağınız kavanoza aktarın. Üzerine diğer tüm malzemeleri yerleştirin. Ancak yerleştirirken sonradan eklenecek su için üzerinde 3 - 4 parmak boşluk bırakmayı unutmayın. Ardından turşu için hazırladığınız suyu üzerine ekleyip ağzını sıkıca kapatın. Serin bir yerde turşunun durumuna göre 1 hafta ya da 10 - 15 gün kadar bekletin. İşte bu kadar basit. Afiyet olsun!
Kapari bitkisinin birçok yararı olduğu gibi bilinçsiz kullanılması sebebiyle zararları da olabilir. Yabani bir bitki olan kapari taze tüketilmemelidir. Uzmanların bu konuda yaptığı araştırmalara göre, bitkinin çiğ tüketilmesi halinde kişiyi zehirleyebileceği ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceği yönündedir. Eğer tüketilmek isteniyor ise bitkinin iyi işlediğinden emin olmalı ya da eczanelerden tablet şeklinde satılanlardan alınmalıdır. Bilinçsizce tüketimi yapılan bu bitkinin kapari zehirlenmesine ya da ciddi kalp hastalıklarına yol açabileceği unutulmamalıdır. Aşırı tüketimi halinde de kemik erimesi sorununa neden olabilir. İçinde bulunan sodyum sayesinde vücuttan su çekebilir ve şişkinlik yapabilir. Kapari bitkisi, yüksek tansiyon sorunu olanların, hamilelerin veya hamilelik şüphesi taşıyanların kesinlikle kullanmamaları gereken bir besin türüdür.
Killi toprakları seven kapari bitkisi, güneşi sevmesinden dolayı güneşe bakan dik yamaçlarda kendiliğinden yetişmektedir. Gelelim bu bitki için en sık merak edilen bir diğer konuya: Kapari ne zaman toplanır? Güneşi çok seven kapari bitkisinin toplanma mevsimi yazdır. Kapari bitkisi yaz ayında olgunlaşır ve temmuz, ağustos aylarında da toplanır. Sıcak bölgeleri seven kapari bitkisi; fosfor, potasyum ve kalsiyum bakımından da oldukça zengindir.
