YKS sınavları 3 farklı oturumdan oluşmaktadır. İlk oturum TYT yani Temel Yeterlilik Testi’dir. Bu sınava girmek üniversite okumak isteyen tüm öğrenciler için zorunludur. Bazı okullar ve bölümler kendi yetenek sınavlarına öğrenci almak için TYT sınavı puanlarına göre öğrenci kabul ederler. AYT sınavı ise Alan Yeterlilik sınavı anlamına gelir ve bu sınava her öğrenci girmek zorunda değildir. Öğrencinin alanına ve hedefine göre girilebilen bir diğer sınav ise YDS Yabancı Dil Sınavı’dır. Bazı öğrenciler istedikleri bölüme ve okula göre bu sınava girerek hedefleri doğrultusunda aldıkları puanlara göre bu sınava girmek durumundadırlar.
Yükseköğretim kurumları sınavının ikinci oturumu olan Alan Yeterlilik Testi, 12 sınıf öğrencilerinin ya da liseyi bitirmiş olan öğrencilerin bir yükseköğrenim kurumuna ve bölümüne yerleştirilebilmesi için düzenlenen ve uygulanan bir sınavdır. Sayısal, sözel ya da eşit ağırlık alanlarından alınan puanlarla bir lisans programına yerleşmeyi hedefleyen adaylar bu oturuma girmek zorundadır.
TYT ve AYT oturumları ayrı ayrı yapılan iki sınavdır. Birbirlerine etkileyen sınavlar olarak değerlendirilmezler. İki yıllık olan okullarda ve bölümlerde TYT puanı ile öğrenci alınır. 4 yıllık bölümler için ise öğrencinin AYT sınavında aldığı puan değerlendirilir. 4 yılık bölümler için öğrencinin TYT puanının %40’ı ve AYT sınavında aldıkları puanın %60’ı alınarak hesaplanır. TYT sonuçlarının AYT'ye katkısı okullara ve bölümlere girmek için öğrencinin iki sınavdan aldıkları puanların hesaplanmasının ile değerlendirilir.
TYT sınavından alınan puanların AYT sınavına direkt olarak etkisi bulunmaz. AYT sınavında alınan puanların TYT puanını düşürmesi gibi bir durum da söz konusu değildir. Hesaplanan TYT ve AYT puanlarının üzerine öğrencinin mezuniyette aldığı notu eklenir. Böylece meydana gelen YKS puanı değerlendirilir ve öğrenciler yükseköğretim kurumlarının 4 yıllık lisans bölümlerinde puanlarına öre tercih yapma hakkına sahip olurlar.
YKS sınavına hem liseyi yeni bitirmiş öğrenciler hem de daha önce başka okullardan ya da mezun olmuş olan adaylar yaşları fark etmeksizin girebilirler. Eğer hedefledikleri okul ve bölümde bir yaş sınırlaması yoksa TYT ve AYT puanlarına göre değerlendirilerek bir yükseköğretim kurumuna yerleştirilirler.