Futbolun birçok kuralı mevcuttur. Lig ve turnuva kuralları FIFA, kıtasal federasyon (UEFA gibi) ve yerel federasyonlar tarafından belirlenebilir. Örneğin lig yükseltme düşürme, kupa kazanma, lig formatı, transfer dönemi, minimum taraftar kapasitesi gibi stadyum standartları ve yabancı oyuncu sınırlandırmaları gibi kurallar çeşitlilik gösterebilir. Ancak futbol oyun ve hakem kuralları bizzat FIFA tarafından belirlenmektedir.
FIFA bünyesinde yer alan organizasyonların maç süresini azaltma veya hakem sistemi dahil olmak üzere oyun içi kuralları değiştirme gibi bir yetkisi yoktur. Bu yolu seçen katılımcı üyeler FIFA sistemindeki turnuvalarda ve temsil gönderme süreçlerinde sorun yaşar; lisans kaybı ve turnuvalardan men edilme gibi ağır yaptırımlar uygulanabilir.
Futbol hakem kartları, saha içi disiplin davranışlarına yönelik hakemlerin kullandığı ihtar ve ceza sistemidir. FIFA nezdinde belirlenen Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (IFAB) kararlarına göre oyun içi kuralları açıkça belirtilir. Hakemler maçlarda kuralların ve yaptırımların uygulanması için görevli yetkili kişilerdir. Hakemler futbol oyun kitabına bağlı olarak hareket ederler. Futbolda hakemlerin gösterdiği kartlar da maç süresince disiplin ihlallerini sınıflandırıp yaptırımın uygulanmasını sağlayan araçlardır.
Sarı kart “ihtar/caution” anlamına gelmektedir. Sarı kartla cezalandıran oyuncu oyunda kalır ama davranışı yönünde uyarılır. Bu bir sonraki ihlalin daha ağır cezalandırılacağı anlamına gelir.
Kırmızı kart “ihraç/send-off” anlamına gelir ve oyuncu sahanın dışına gönderilir. Kırmızı kart gören oyuncunun takımı oyuna başka oyuncu sokamaz. Maç bitimine dek eksik mücadele eder. Ayrıca, hakemler yedek oyunculara ve teknik ekibe de kart gösterebilir. Öyle ki 28 Ağustos 2025 tarihindeki CSU Craiova - Başakşehir maçında futbol sahalarında ender görülen bir olay yaşandı. Ev sahibi takımın anonsçusu maç bitiminde sahaya girdi ve hakem tarafından kırmızı kartla cezalandırıldı. Örnekte de olduğu gibi hakemler için kart ceza sistemi saha içinde bulunan herhangi bir görevli için de geçerlidir.
Sarı kart ihlalleri genel olarak "kontrolsüz müdahaleler" ve sportmenliğe aykırı davranışları içerir. Sportmenliğe aykırı hareketler arasında hakemi aldatmaya yönelik hareketler, gol sevinci sırasında aşırıya kaçan hareketler, kramponla tehlikeli ama aşırı güç içermeyen müdahale, taktik faul ile umut vadeden atağı kesme gibi durumlar yer alır.
Ayrıca tekrarlayan ve oyun akışını bozan ihlaller, oyunu soğutma, rakip futbolcuların oyunu oynamasına karşı hareketler, kışkırtıcı davranışlar ve hakem ekibine yapılan disiplinsiz davranışlar da sarı kart gerektiren ihlaller arasında yer alır.
Sarı kart gören oyuncular oyundan men edilmez ancak dahil oldukları turnuvaya göre biriken sarı kartlar takip eden maçlarda 1 maçlık men edilme sonucuna varabilir. Sarı ve kırmızı kartın değerlendirilmesi farklıdır.
Kırmızı kartlar oyuncuların oyundan ihracıyla sonuçlanır. Ayrıca bir sonraki maçta en az 1 maç cezalı duruma düşer. İstisnai bir durum olarak gösterilen kartın haksız olduğu gözlemci raporlarında veya kulüplerin itirazlarıyla onaylanırsa ceza silinebilir. İkinci sarı karttan kırmızı kart görmek 1 maç ile cezalandırılırken doğrudan kırmızı kart görmek en az 2 maçla cezalandırılır. Ceza ihlalin şiddetine bağlı olarak arttırılabilir.
Hakeme, rakip oyunculara veya taraftara şiddet uygulama gibi ekstrem durumlarda sezonluk cezaların verildiği de görülmüştür. Genel olarak kırmızı kart ihlalleri arasında rakibe yapılan ağır faul hareketi, top için mücadelede ama “aşırı güç” veya yüksek riskli tabanla, bileğe/ayağa sert müdahale, kontrolsüz zıplama, hız ve şiddetin birleştiği müdahaleler gibi rakip oyuncunun sağlığını ciddi riske atan davranışlar yer alır.
Taraftarlar da dahil olmak üzere sahadaki herhangi birisine karşı yapılan tükürme, ısırma, vurma veya bir cisim fırlatma gibi tüm şiddet eylemleri de doğrudan kırmızı kartla cezalandırılır.
Küfürlü ve kötü söz söyleyerek sözlü şiddete başvurma durumlarında ise tartışmalar mevcuttur. Eylemin doğrudan hedef alınarak yapılması, hakemin duyması ve gözlemci raporlarında yer alması gibi şartlar mevcuttur. Yine de bazı durumlarda maçın adrenalini içerisinde ve belirli bir mesafeden yapılan sözlü eylemler hakemin takdirinde değerlendirilir.
Kart gösterme yetkisi sadece maçın orta hakemine aittir. Ancak yardımcılarının ikazı dikkate alınır. VAR hakemi de bu duruma dahildir. Hakemin gözden kaçırdığı bir kırmızı kart pozisyonu için VAR izleme tavsiyesinde bulunabilir. Hatalı görülebilen kırmızı kartın iptali için de tavsiye verebilir. VAR sarı karta müdahale edemez. VAR'ın yönlendirmesi tavsiye niteliği taşır. Son karar orta hakeme aittir.
markasıdır.
Haber Gönder
