İhracatçıdan Merkez Bankası'na: TL'nin Değerlenmesine Karşı Tedbir Alınsın

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Merkez Bankası'nı Türk lirası (TL)'nın değerlenmesine karşı tedbir almaya çağırdı. Kredi büyümesinin yüzde 14 ile sınırladığına da işaret eden Büyükekşi, "İhracatın finansmanında kullanılan krediler yüzde 14 sınırında yer almamalı. Yani Merkez Bankası aşırı ihtiyatlı davrandığını görüyoruz. Biz, kurumu proaktif davranmaya davet ediyoruz." dedi.

TİM Başkanı Büyükekşi, ihracat rakamlarını açıkladığı basın toplantısında ekonomiyi de değerlendirdi. Toplantıda, Türkiye'nin ekonomide aldığı aşamaları anlatan Büyükekşi, ülkenin 2012 ilk çeyrekte yüzde 3,2 büyüdüğünü üretim ve istihdamını önemli oranda artırdığını ifade etti. Büyükekşi, ABD ve Avrupa ekonomilerinde dolanan kara bulutlara rağmen Türkiye'nin Orta Vadeli Program hedefi olan yüzde 4 büyüme rakamını aşacağını da vurguladı. Burada ihracatın da önemli rol oynayacağını belirten Büyükekşi, şunları kaydetti:

"İhracatın yüzde 4-5 büyümeye katkılarının devamı adına TL'nin değeri önemli. Dünya ekonomilerinde daralmaya bağlı olarak faiz ve getirilerde yeni bir gerileme görülüyor. Bu dönemde Türkiye’de faizlerin göreli fazla olmasından dolayı, dünya ile getiri uçurumu açılıyor. Faiz oranları Türkiye’yi bir çekim alanı yapıyor. Buna bağlı olarak da son dönemde, aylık cari açıktan daha fazla sermaye girişi var. 2011 Temmuz ayından itibaren sermaye girişinin artması ile TL de değerlenmeye başladı. Ancak buna rağmen Merkez Bankası, TL'nin ocak ayından bu yana sepet kurda yüzde 10 değerlenmesine kayıtsız kaldı."

Ekonomik olarak çok güç bir dönemden geçildiğini, dünya ekonomisi ve ticaretinde daralmanın devam ettiğini, dolayısıyla ihracat taleplerinde gerileme yaşandığını aktaran Büyükekşi, şöyle devam etti:

"Mayıs ayında elde edilen güçlü sanayi üretimine rağmen üçüncü çeyrekte de bu eğilim devam edecektir. Böyle bir ortamda TL'nin yeniden değerlenme eğilimine girmesi, rekabet gücümüzü yeniden erozyona uğratabilir. Bilindiği gibi, 2010 Kasım ayından itibaren Merkez Bankası’nın attığı adımlar ile TL'de 'rekabetçi dengelenme' ihracatçıların karlılığına ilk başta olumlu etki yapmıştı. 2012 Ocak ayından itibaren ise TL'nin aşırı değerlenmesi nedeni ile karlılıklar geriledi. 2010 Kasım - 2012 Temmuz tarihleri arasında sepet kur yüzde 18 arttı. Buna karşılık aynı dönemde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 18,5 arttı. Yani kur artışı, üretim maliyetlerinde rekabetçiliğe ilave bir katkı yapmadı. Sepet kurun değerinin 2 TL’nin altına gerilemesi, bundan sonra karlılığın çekilmesi bir yana, müşteri ve piyasa kayıplarına da sebep olacaktır."

TİM Başkanı Büyükekşi, emtia ve enerji fiyatlarındaki kıpırdanmanın enflasyona olumsuz yansıyabileceğini, bu durumda Merkez Bankası'nın enflasyonla mücadele için tekrar döviz kurlarını baskı altında tutma yoluna gidebileceğini ifade ederek, "Merkez Bankası, TL'nin değerlenmesini önleyecek adımları da içerecek yeni para politika setini 2 ay sonra uygulayacağını açıkladı. Merkez Bankası bu dönemde olan bitenleri izleyecek. Ancak aynı dönemde TL'nin değerlenmesine kayıtsız kalınması halinde son 1,5 senede elde edilen karlar geri verilmiş olacak. Bu nedenle Merkez Bankası’nın TL'nin aşırı değerlenmesinin önlenmesine yönelik adımları biran önce atmasını bekliyoruz." diye konuştu.

Diğer taraftan Merkez Bankası’nın sıkılaştırma programı çerçevesinde kredi büyümesini yüzde 14 ile sınırlamasını ihracata dayalı büyüme hedefi ile uyumlu bulmadıklarını açıklayan Mehmet Büyükekşi, "Bu büyüme hedefine ulaşabilmek için ihracatın finansmanında kullanılan kredilerin, yüzde 14 sınırı içerisinde yer almaması gerektiğine kanaat getiriyoruz. Sonuç olarak, son dönemde Merkez Bankası’nın aşırı ihtiyatlı davrandığını görüyor ve Merkez Bankası’nı proaktif davranmaya davet ediyoruz." şeklinde konuştu.

Avrupa ülkelerinde bunalımın önünün alınamadığından dert yanan Mehmet Büyükekşi, "Bu sebeple Türkiye, kıtada ekonomik daralmanın birkaç sene daha devam edeceğini görmeli. Buna göre davranmalı, her alanda yeniden konum almalı." uyarılarında bulundu. Büyükekşi, ABD ve Çin'de tablonun iç açıcı olmadığını dile getirirken, bu sebeple tedbirin elden bırakılmaması gerektiğini vurguladı.

AB'YE İHRACAT TEMMUZDA YÜZDE 21 GERİLEDİ

İhracatta olumlu eğilim devam ederken, Avrupa ülkelerine yapılan satışların gerilediğini savunan Büyükekşi, "Avrupa Birliği (AB)'ne ihracatımız temmuz ayında yüzde 21 geriledi. İlk 7 ayda gerileme ise yüzde 10 oldu." dedi.

Avrupa ülkelerinin gerilemesini yeni bölgelere açılarak telafi ettiklerini aktaran Büyükekşi, şu bilgileri verdi:

"Bölgeler bağlamında ihracat Kuzey Amerika'ya yüzde 24, Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerine yüzde 17, Ortadoğu ve Afrika Ülkelerine yüzde 9 arttı. Ülkeler bağlamında da temmuz ayında en fazla ihracat artışının yüzde 156 ile Libya’ya yapıldığını görüyoruz. Libya’yı yüzde 83 ile Yemen, yüzde 61 ile Güney Kore, yüzde 52 ile Kırgızistan, yüzde 17 ile Kanada takip ediyor. Temmuz ayında en fazla ihracat yaptığımız ilk 10 ülke arasında Suudi Arabistan’a ihracatımız yüzde 71, Irak’a yüzde 40, ABD’ye yüzde 25, Rusya’ya yüzde 22 artış elde etti. Buna mukabil AB dışında Suriye’ye ihracatımız yüzde 83, Kenya’ya yüzde 56, Birleşik Arap Emirlikleri’ne yüzde 33, Mısır’a yüzde 13 geriledi."

"SURİYE İLE GERGİNLİK 11 ÜLKEYE İHRACATI SIKINTIYA SOKUYOR"

Suriye'de durumun kaygı verici olduğundan söz eden Mehmet Büyükekşi, "Tanık olduğumuz insanlık dramı yüreğimizi sızlatıyor. Burada akan kanın bir an evvel durmasını diliyoruz. Suriye ile uzun bir sınırımız var. Bu geriim ve çatışmalar Suriye'nin yanında buradan 11 ülkeye yapılan ihracatı sıkıntıya sokuyor." ifadelerini kullandı.

TEMMUZDA İHRACATINI EN ÇOK ARTIRAN İL GAZİANTEP

TİM verilerine göre temmuz ayında ihracat yüzde 5,5 gerileme ile 10 milyar 849 milyon dolar oldu. Senenin ilk 7 ayında ihracat yüzde 10 artışla 85 milyar 225 milyon dolara dayanırken, son 12 ayda yüzde 12,3 artışla 142 milyar 682 milyon dolar seviyesine geldi. İlk 10 ihracatçı il arasında ihracatını en fazla artıran yüzde 16 ile Gaziantep oldu. Ankara ve Adana ihracatı yüzde 3, İzmir ihracatı yüzde 2 arttı.

İhracatı en fazla inen il ise Sakarya oldu. Bursa'nın ihracatı yüzde 20, Kocaeli'nin ihracatı yüzde 19, Denizli'nin ihracatı yüzde 6, İstanbul'un ihracatı yüzde 3, Manisa'nın ihracatı yüzde 1 azaldı.