BİZE ULAŞIN
Sporcular, kariyerleri boyunca birçok sakatlık problemiyle uğraşıyor. Futbol dünyasında da yaşanan sakatlıklar, gündemde yerini alıyor. Sakatlık problemleri; takımları etkilediği kadar futbolcuları da oldukça etkiliyor.
Peki sporcular neden sakatlanır, sakatlanmaktan nasıl kaçınır, iyileşme sürecinde nelere dikkat edilmelidir?
Spor camiasının ünlü fizyoterapisti ve bütünsel terapisti Ferda Saraçoğlu, Mynet Spor Servisi'nin sorularını yanıtladı ve sakatlıklarla ilgili bilinmeyenleri anlattı.
İşte Saraçoğlu'nun sözleri;
Soru: Sporcuların yaşadığı sakatlıkları spor yapmayan, gündelik işlerine devam eden bir kişi yaşasa iyileşme süreleri benzerlik gösterir mi?
Cevap: "Sakatlığın iyileşmesi herkes için aynıdır ancak tolere edebilme durumları farklılaşır. Sporcularda bir kas yaralanması oluştuğunda yapılan rehabilitasyonda kasın fibrillerinin kuvvetlendirilmesi diğer kas gruplarının kuvvetlendirilmesi ile bunlar biraz tolere edilebilir. İyileşme süresi aynı ancak fonksiyon görme süresi farklıdır. Yaralanmış, sporcu olmayan hatta sedanter bir bireyin de iyileşme süresi aynıdır ama fonksiyonları basit olduğu için günlük aktivitelerini daha kolay yapabilir. Ancak bir yaranın iyileşme süreci için aynı diyebiliriz. Yaranın iyileşme süresi, şeker hastalıkları gibi kronik hastalıkları olan kişilerde biraz daha uzun sürer. Bundan sebep beslenme uyku rehabilitasyon kadar önemlidir"
Soru: Türk futbolunun son dönemde yetiştirdiği en önemli futbolcular arasında yer alan Arda Güler, Real Madrid'e transferi sonrasında üst üste iki sakatlık yaşadı. Bir dizinde menisküs yırtığı bulunan genç futbolcu ameliyat edilmiş ve sahalara dönüş tarihi 6 hafta olarak belirlenmişti. Bu sakatlığını atlatan Arda Güler, dönüş hazırlıklarına başlamıştı. Takımıyla ilk maçına çıkmak için antrenmanda yer alan Güler, bu kez de sol arka adalesinde yaşadığı sakatlıkla formasından uzak kalmıştı. Bu iki sakatlığın sebepleri neler olabilir?
Cevap: "Rehabilitasyonun eksikliği demek istemem ama öyle gibi duruyor. Arda ve rehabilitasyon yapan kişinin dikkat eksikliği, sağlam tarafın biraz ihmal edilmiş olması olabilir. Çünkü menisküs yaralanmalarında yaralanan tarafın arka adalelerin çok güçlü olması gerekir. Ancak diğer sağlam tarafın arka bileği kuvvetlendirmemiş ise inbalans yaratmıştır. Bu inbalans sırasında oyuncunun yapacağı yüksek şiddetli bir koşu ya da göstereceği bir reaksiyonla az çalışılmış olan hamstring zarar görmüş olabilir. Menisküs yaralanmalarının tekrar yaşanmaması için kaçınmanın en kolay yolu iyi dinlenme ve iyi rejenerasyondur."
Soru: Özellikle adale sakatlıkları sporda en çok gördüğümüz sakatlıklar arasında yer alıyor. Sporcuların bu sakatlıktan kaçınması için neler yapmaları gerekir?
Cevap: "Uyku çok önemlidir akşam 10 -11 sabah 6 arası uyku özellikle çok dinlendiricidir. Sporcularda gece uykusu çok önemlidir. Sporculara günde 7-8 saat verimli uyku önerilir. Uyku kalitesi için interneti kapatıp uyumadan en az 4 saat önce yemeyi ve içmeyi bitirmiş olmayı öneririz. Uyku kalitesi için internetin, televizyonun ve ışığın tamamen kapatılmış olması önerilir. Zihninde endişe, kaygı, stres olan sporcuların verimli bir uyku geçirmesi için gece uyumadan nefes çalışmaları, esneme hareketleri yapmaları ve onları rahatlatacak ritüellerini oluşturmaları önerilir. Kraniyal yani kafa üzerinden kraniyal osteopati rahat uykuya geçmeyi sağlar, osteopatlarla tüm sporcuların çalışması önerilir. 7-70 'e tüm bireylerde ruhsal ve bedensel iyileşmeyi hızlandırır, kaygı ve endişeyi azaltır. Bir sporcu uykusunu aldığı zaman vücut kendini çok daha hızlı toparlar. Bir kas yaralanmasında ve antrenmanlarda teknik ekibin de önemi çok büyüktür. Antrenman planlaması çok önemlidir, antrenman yükünün takip edilmesi gerekir. Yüklü bir antrenman varsa iyi rejenerasyon osteopat ve spor fizyoterapistleriyle çok daha verimli olarak yapılır. Kasın ve lenf dolaşımın tüm bedende esneme, graston gibi aparatlarla ve manuel dokunuşlarla düzenli olarak hatta her antreman sonrası rejenerasyona almak bedensel ruhsal sporcunun performansını arttırır.
Soru: Milli arada kulüplerinde kalan ve maç yapmayacak olan futbolcular, kendilerini sakatlıktan nasıl koruyabilir? Bireysel ve takım antrenmanlarında nelere dikkat edilmeli?
Cevap: "Çok sık maç yapan takımlarda rejenerasyon çok daha önemlidir dolayısıyla fizyoterapistlerinin kendileriyle bireysel olarak çalışması gerekir. Her futbolcunun bireysel fizyoterapistin olması önerilir bu yüzden. Sporcu yaralanmalarını önlemek ve olduktan sonraki süreci de hızlı bir şekilde iyileştirmek için teknik ekibin çok iyi bir egzersiz planı içerisinde olması gerekir. Antrenman programlaması yapması, antrenman yükünün takip edilmesi gerekir. Yüklemeli bir antrenman sonrası mutlaka iyi bir rejenerasyon yapılması gerekir. Bundan dolayı diğer antrenmanların da yükünü hafifletip, programlı bir şekilde devam edilmesi gerekir. Rejenerasyon yani yenilenme çok önemlidir. Antrenman yükünün seçilmiş olması gerekir. İki maç arasında dinlenmeler vardır ve bu iki maç için takım karşılaşmaları arasındaki dinlenme sürelerinin çok iyi değerlendirilmesi gerekir. Maç arasında ya da ara dönemlerde oyunculara dinlenmesi için yeterli zaman verirler. Oyuncularında bu dinlenmeyi çok iyi kullanması gerekir. Eğer bu aralarda yapılan antrenmanlar, maç derlemesine eşitse herhangi bir problem olmaz. Ancak amaç değerlemesinin üzerinde yapılan antrenmanlarda yine sakatlıklar söz konusudur, risk artar."
"Beslenme, yeme, içme, uyku, kas ve üzerini örten fasya dediğimiz zarın kalitesi tüm fonksiyonları etkiler .Bu kalite fizyoterapistler ve osteopatlar eşliğinde arttırılabilir.merkezi sinir sistemini düzenlenemek yine osteopatlar eşliğinde münkündür.Hormon,vitamin,kan tahlillerine her yıl düzenli olarak bakıp, kişiye özel destekleyici tedavi hizmetini pnı (psikonöroimmunolog) eşliğinde almalılar. Hatta ve hatta senede bir kez kemik, kas, bağ dokusu, eklem kontrolü kas testleri düzenli olarak kontrol edilmelidir. MR ve tomografi önerilebilir detaylı bakmakda fayda var, böylece birçok yaralanmanın önüne geçebiliriz."
"Bütün sporcular, mutlaka bütünsel terapistlerle yani osteopatlarla çalışmalıdır. Yıllık vitamin, mineral ve hormon testlerinden geçip gerekli olan takviyeleri de almaları önerilir. Oksijen terapisi, ozon terapisi, lenf, drenaj, medikal masaj, fizyoterapisler tarafından yapılan medikal masaj, performansını ciddi oranda arttırır."
"Sporcuların psikolojik olarak da spor hayatlarına dönmeleri için mutlaka destek almaları gerekir. En çok zorlanmayı da psikolojik olarak kendilerine yeniden inanmakta yaşayabilirler. Kendilerine güvenmeleri ve inanmaları için hem takım arkadaşları tarafından hem de antrenör tarafından desteklenmelidir. Gerekirse bununla ilgili de mutlaka psikolojik destek almalıdır."
