Sporcu gelişiminde fiziksel ve zihinsel aşamalar mevcuttur. Sporcunun iyi beslenmesi, antrenman düzeni, uyku kalitesi ve sporcuya sağlanan maddi ve manevi destek performansı için kritik rol oynar. Spor bütün gerekli parçaların bir araya getirildiği yapboz gibidir. Herhangi birisinin eksikliği diğer parçaların da düzgün işleyememesine yol açabilir.
Örneğin, yeterli beslenme olmadığında vücudun kaslanma süreci yavaşlar. Enerji depoları boş kalırsa spor performansı düşer. Uyku verimi azalırsa iyileşme süreci kesintiye uğrayabilir. Ekipman ve saha yetersizliği sporcunun tam performansına ulaşmasını engelleyebilir. Bütün bu parçalar bir bütün olarak değerlendirilir. Sonuçları akut veya kronik sonuçlara yol açabilir. Bu değerlendirme içerisine zihinsel sağlık da katılmalıdır. Bu sebeple spor psikolojisi hem sporcu kimliği hem de insani açıdan mühimdir.
Spor psikolojisi, sporcuların yaşayabilecekleri zihinsel rahatsızlıkların düzeltilmesi ve zihinsel kondisyonlarının korunmasıdır. Sporcular genel olarak insan biyolojisini zorlayan aşırı şartlar altında eğitim görür ve rekabet ederler. Bu durumun fiziksel yansımaları sakatlık, hormon dengesinin bozulması veya sinirsel zedelenme olabilir. Merkezi sinir sistemi fiziksel yükün yanı sıra zihinsel stresle de aşırı yüklenebilir. Yoğun stres altında kalan vücut fonksiyonları yavaşlayabilir veya geri dönülemez şekilde hasar alabilir. Bu sebeple spor psikolojisi sporculara özel olarak analiz edilmektedir.
Sosyal yaşam ve psikolojik durumun getirebileceği rahatsızlıklar sporcu kimliği ve aşırı fiziksel aktiviteyle bir arada değerlendirilir. Sporcular standart yaşanan bir senaryoda sporun yarattığı hasar veya stres sebebiyle farklı tepki verebilirler. Sporcu psikolojisi bu şartlar altında değerlendirilmelidir.
Sporcuların psikolojisi birçok koşuldan etkilenebilir. En sık görülen durumlar genel olarak fiziksel sınır ile arzu ve tutkuların çatışmaya girdiği anlardır. Örneğin zirve yanılgısında sporcu zirveye ulaşmak adına kapasitesini tüketmeye çalışır. Tek odak noktası zirvedir. Bunun alegorik bir örneği de dağcılık sporudur. Dağcılar yeterli donanım ve ekipmanı kalmadığı halde zirve yürüyüşüne devam edebilirler. Bu da onların geri dönüşü hesap etmeden kontrolsüz ve son derece riskli bir yolculuğa sürükler.
Spor psikolojisinde zirve yanılgısının engellemesinin önemi çeşitli branşlarda da görülen ve sporcuların kontrolsüz riskler alabildiği kariyerlerine ve hatta hayatlarına bedel olabilecek hatalar yapmalarına sebep olabilmesidir.
Spor psikolojisinde diğer önemli konulardan birisi de "vücut dismorfisidir". Sporcu bir aşamadan sonra kendisini veya performansını yeterli görmeme üzerine kronik bir algı yanılsaması yaşar. Sporcu depresyonunda en sık görülen rahatsızlıklardan birisidir. Sporcunun yetersiz hissetmesi öz güven ve öz saygısını düşürebilir. Sporu kariyer planı olarak seçmiş veya hayatının merkezine koymuş sporcularda büyük bir kırılma yaratabilir. Sosyal ilişkilerinde zayıflama ve insanlardan uzaklaşma gözlenebilir.
Spor ve motivasyon birbirleriyle bağlantılı kavramlardır. Motivasyonu düşen sporcularda sporcu kimliğiyle bağdaşmayan ve kariyerini riske atan davranışlar gözlemlenebilir. Bu sebeplerle spor psikolojisi sporcunun kişiliği, kimliği, atletik performansı, kariyeri, sosyal ilişkileri ve hayatı gibi konularda önemlidir.
markasıdır.
Haber Gönder
