Türkiye Futbol Federasyonu FIFA'ya bağlı bir kurumdur. Dolayısıyla maçlar FIFA nezdinde belirlenen IFAB (Uluslararası Futbol Birliği Kurulu) oyun kurallarına göre oynanır. Kuralların maç esnasında uygulanması da hakemler aracılığıyla sağlanır. Süper Lig'de maçlarda "orta hakem, 2 adet yardımcı hakem ve 4. hakem" kullanılır. Ayrıca 2018-2019 sezonundan itibaren VAR (Video yardımcı hakem) sistemi kullanılmaktadır.
Karar yetkisi orta hakeme aittir. Orta hakem maç içerisindeki kararlarında özgür olsa da kurallara uymak zorundadır. Hatalı yönetim gösteren hakemlere Merkez Hakem Kurulu tarafından yaptırım uygulanır. Yaptırımlar seviye düşürme, bir süreliğine veya süresiz olarak dinlendirme ve ihtar verme gibi uygulamalar olabilmektedir.
Süper Lig'de hakem gözlemcisi, maçta görev yapan orta hakem, yardımcılar ve 4. hakemi tribünden izleyerek performanslarını değerlendirip raporlamakla görevlidir. Hakem gözlemcisinin raporları analitik niteliktedir. Sayısal verilerle işlenir ve MHK'ya (Merkez Hakem Kurulu) sunulur. Süper Lig'de hakem gözlemcileri genellikle "Üst Klasman Gözlemcileri" (ÜKG) olarak adlandırılır. ÜKG görevlileri sahadaki 4 hakemden sorumludur. ÜKG atamaları doğrudan Merkez Hakem Kurulu tarafından yapılır. Görevliler MHK'nın düzenlediği kurs, sınav ve seminerlere katılıma göre belirlenir. Ayrıca MHK VAR sisteminde görev alan VAR hakemleri için gerekli gördüğü hallerde "Hakem İzleme Görevlisi" atayabilir.
Hakem gözlemcileri genel olarak hakemlerin oyun kurallarına tabiiyetini değerlendirir. Ancak değerlendirme kriterleri bununla sınırlı değildir. Hakemlerin oyun akışına müdahalesi, karar alma yetisi, başta tribün olmak üzere dış etkenlerden etkilenmemesi, saha içindeki konum alma becerisi, koşu rakamları, oyuncu ve kendi yardımcılarıyla iletişimi gibi özellikleri dikkate alınır.
Hakem gözlemcisi açısından kuralların doğru uygulanması kadar maçın seyir zevki açısından akıcı kalması ve hakem tarafından oyun akışının bölünmemesi de önemlidir. Yani hakemlerin saha içerisinde bir uygulayıcıdan ziyade yönlendirici olmaları beklenir.
Hakem gözlemcileri MHK tarafından belirlenen parametrelere göre değerlendirmelerde bulunur ve analizlerini raporlandırır. Raporların en geç 24 saat içerisinde MHK sistemine girmesi gerekir. Hakem gözlemcileri raporlamanın yanı sıra hakemlere maçtan sonra geri bildirimlerde de bulunur. Buradaki esas raporda yazdıklarını kesinlikle hakemlere söylemeden yapıcı eleştirilerde bulunmasıdır.
Ayrıca hakemlerden geri bildirim de alabilir. Mücadele esnasında anlaşılmayan veya gözden kaçan kararların sebebini öğrenebilir. Daha çok oyuncular veya teknik ekiple yaşanan sözlü münakaşalarda bu durum görülür. Soyunma odasında yaşanan olumsuz durumlar için de hakemin beyanı esastır ( hakem kulaklığından kaydedilen konuşmalar mevcut değilse).
Öte yandan hakem gözlemcisi, hakemin kararlarına müdahalede bulunamaz. Görevleri değerlendirme, analiz ve raporlama üçgeniyle sınırlıdır. Örneğin hakemin gösterdiği bir kırmızı kartın hatalı olduğunu raporda belirtebilir. Ancak raporu kararın bozulması için bir tavsiye niteliğindedir. Bağlayıcılığı yoktur.
markasıdır.
Haber Gönder
