"Önemli olan, ölümcül olabilen bu hastalık grubunun; erken tanı ve tedavisidir. Günümüz tıbbının bize sunduğu birçok teşhis yöntemi, pahalı olmak ile birlikte hastalara zarar verebilmektedir. Ancak yapmış olduğumuz; kolay, tekrarlanabilir, ucuz ve hastaya zarar vermeden uygulanabilen bir test olan, ‘Egzersiz Stres Ekokardiyografi’ uygulaması ile kalp krizi riskinin, yüzde 90-95 oranında ölçülebilmesi mümkün” diyen İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nihat Özer, açıkladı!
EGZERSİZ STRES EKOKARDİYOGRAFİ (SE) TESTİ NEDİR?
Egzersiz Stres Ekokardiyografi, kalbin yapısal değerlendirilmesini yapan kalp ultrasonografisi (ekokardiyografi) ile fonksiyonel değerlendirmesini yapan efor testinin birleştirilmesinden oluşan bir testtir. Kalbin; kapakları, zarı, kası ve damarlarının var olan ve gelecekte olabilecek hastalıklarını yüzde 90-95 doğruluk oranı ile tespit edebilmektedir. Kalp ile ilgili kötü sonuçlar doğuran (kalp krizi, ölüm vb) olasılıkları tahmin etmek açısından değeri yüksek bir testtir. Stres ekokardiyografinin diğer önemli avantajları ise; radyasyon ve kontrast madde gibi damar yoluyla verilen ve hastaya zararları olabilen maddelerin kullanılmamasıdır. Egzersiz EKG testinin yapılamadığı durumlarda (bacak damar hastalığı, kas kemik yapı kısıtlılığı) ise “İlaçlı Stres Ekokardiyografi’’ yapılmaktadır.
TEST ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR?
SE için ortalama 4-6 saatlik açlık gereklidir. Ayrıca bu 6 saatlik sürede sigara içilmemesi ve kafein içeren gıda veya ilaçların alınmaması gerekir. Bu test öncesinde, kalpte kanlanma bozukluğunu engelleyecek bazı ilaçların 48 saat öncesinde kesilmesi gereklidir. Buna testi isteyen doktor karar verecektir. Alınmasına izin verilen ilaçların testten 3-4 saat önce az miktarda su ile yutulmasında mahsur yoktur.
STRES EKOKARDİYOGRAFİ UYGULAMASI NASIL YAPILIR?
Test hazırlığı; göğüse elektrotların takılması ve test ilaçla yapılacaksa, damar yolunun açılmasından oluşur. Test süresi yaklaşık 30-60 dakikadır. Bu inceleme, göğsün üzerinde belli noktalardan kayıt alınarak yapılır. Kalbin, dinlenme görüntüleri kaydedilir. Tercih edilen stres yöntemine bağlı olarak; egzersiz testi veya ilaçlı uygulama yapılır. Günlük pratikte daha ziyade, engeli olmayanlar için; kısa süren, ilaç kullanılmayan, damar yolu açılmayan efor testi kullanılır. Egzersiz görüntüleri alınır. Daha sonra toparlanma dönemi görüntüleri kaydedilir. Kalp ritmi, kan basıncı izlenir, EKG kayıtları alınır. Test sırasında kalbin hızlı ve kuvvetli atması çarpıntı olarak algılanır. Bu durum normaldir. İlaçlı test sırasında ise; yanaklarda sıcaklık hissi ve kızarma, saçlı deride karıncalanma gibi belirtiler de normaldir. İşlem esnasında; göğüs, kol ve çenede ağrı ve huzursuzluk hissedildiğinde, baş dönmesi, göz kararması ve nefes darlığı durumlarında hemen işlemi yapan doktora haber verilmelidir. Hasta işlemden sonra bir süre dinlendirilir. Testin yorumu, farklı fazlarda alınan görüntülerde, kalbin kasılma gücünü kıyaslayarak yapılmaktadır. Stres ekokardiyografik incelemede elde edilen bulgular, doktor tarafından hastaya anlatılır ve yazılı bir rapor halinde hemen verilir.
STRES EKOKARDİYOGRAFİ UYGULAMASI KİMLERE YAPILIR?
Özellikle, ailesinde; kalp hastalığı ya da kalp hastalığı açısından risk faktörleri (sigara, hareketsiz yaşam, kilolu olmak, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol) olan kişilerin damar hastalığı açısından taranması için oldukça yüksek duyarlılıklı bir testtir. Daha önceden kalp hastalığı olan ya da bu sebeple işlemler gören (stent, bypass ameliyatı, kapak ameliyatı, ritim işlemleri) ve yahut ilaç tedavisi gören hastaların, hastalıklarının durumlarını belirlemede ve tedavilerini yönlendirmede oldukça etkin bir yöntemdir. Böylece hastaların, tekrardan gereksiz anjiyografi gibi veya diğer ileri tetkiklere gerek kalmadan değerlendirilmesi ve tedavilerinin takibi tam yapılabilmektedir.
Bunun yanı sıra değerlendirilmesi problem yaratabilen; kalıcı kalp pili, EKG'de sol dal bloğu, bazı özel bulguların varlığında ve yüksek tansiyonlu hastalardaki sol karıncık kalınlaşması veya kapak hastalıklarındaki EKG değişiklikleri bulgularının varlığında tercih edilen alternatif iyi bir yöntemdir. Kalp hastalarının (kalp yetmezliği, stentli, bypasslı, kapak hastası) başka sebeplerle olacakları ameliyat öncesi durumlarının değerlendirilmesinde oldukça etkin bir testtir.
STRES EKOKARDİYOGRAFİ UYGULAMASI KİMLERE YAPILMAZ?
Stres ekokardiyografi; akut kalp krizi sırasında (ilk iki gün), kararsız göğüs ağrısı varlığında, kontrol altına alınamayan kalp yetersizliğinde, kontrol altına alınamayan ciddi ritim bozukluklarında, semptoma neden olan ciddi aort kapak darlığı, kalp kası ve zarı iltihabında, akciğer damarına pıhtı atması ve kalpten çıkan ana atar damar yırtılması durumlarında yapılmaz. Bunların dışında risksiz bir tarama metodudur.
