BİZE ULAŞIN
Çift başlı kartal Hititlerin imparatorluk döneminde Anadolu'da kullanıldı. 4000 yıllık tarihi olan bu motif birçok medeniyette karşılık buldu. Çift başlı kartal şimdilerde dünyada bir çok farklı devletin armasında yer alıyor. Oldukça popüler olan çift başlı kartal Arnavutluk, Almanya, Rusya devlet armalarında yer alıyor. İşte detaylar...
Tarihsel bir figür olan çift başlı kartal Avrasya bölgesinde pek çok farklı kültür tarafından benimsenmiştir. Çift başlı kartala eski çağlarda Hititliler ve Sümerlerde rastlanırdı. Sümerler’de Lagaş kentinin simgesi çift başlı kartaldır. Onlardan; Akadlara, Asurlulara, Sasanilere, Bizanslara ve Türklere geçti. Ayrıca Hititlilerde, Büyük krallık döneminde: Hattuşa, Alacahöyük ve Yazılıkaya’daki kabartmalarda, yine çift başlı kartala rastlanır.
Orta Asya’da ise Şamanizm’e göre yer ile göğün arasındaki çelik kapıyı kartal tutar. İnsanlara gökyüzü ve yeryüzü yolculuklarında refakat eden varlıklar kuş şeklindedir. Kartal, kuşlar arasında ululuk ve yükseklik timsalidir. Bu sebeple Türkler, kılıç kabzalarında, çift başlı kartal figürü kullandı.
Çift başlı kartal figürü ilk kez, M.Ö. 3000 sonları ve 2000 başlangıcında, Mezopotamya’da görüldü. Ardından ise bütün Orta Asya’ya yayıldı. Çift başlı kartal, Türk medeniyetleri tarafından sevilerek kullanıldı. Çift başlı kartala sembolik birçok anlam yüklendi. Orta Asya’da çift başlı kartal nazarlık, tılsım, aydınlık ve güneş sembolü olarak işlendi. Sikkeler üzerinde ise bazı hükümdarlar arma-sembol, diğer bir kısım hükümdar ise hükmetme gücünü destekleyen, pekiştiren bir motif olarak kullanıldı. Artuklu sikkelerinde ve Anadolu’daki Selçuklu yapılarında kullanılan çift kartal simgesi surlarda, cami ve medreselerde, saraylarda; koruyucu ve hakimiyet sembolü olarak ve kötü güçlerden koruyucu olarak kullanıldı.
Aynı zamanda çift kartal motifi Bizanslılar tarafından da kullanıldı. Bu motif, Bizans’ta kilise ve devletin, tek bedende yönetildiğini simgeledi. 14'üncü yüzyıldan itibaren Kutsal Roma-Cermen imparatorlarının hanedan arması, ardından ise Avrupa’da soyluluk simgesi olarak benimsendi.
Çift başlı kartal figürünün Orta Asya'dan çıktığı söylenir ancak Türklerin Anadolu’ya yerleşmesinden önce, Anadolu’da kullanıldı. Ululuk ve hakimiyeti temsil ettiği kesin olmakla birlikte, çıkış kaynağı konusunda tam bir fikir birliği yok.
