Türkiye’nin her bir köşesi adeta saklı kalmış bir kültür cenneti olarak karşımıza çıkar. Özellikle konuşma dilimizdeki ağız farklılıkları yöreden yöreye farklılık gösteriyor. Birçoğumuzun kullandığı hitap şekillerinden sıkılanlar ve yenilik arayanlar için yöresel hitap şekillerini derledik.
Eğer hayatınıza bir Ankaralı girdiyse mutlaka bu kelimeyi duymuşsunuzdur. La ile Bebe kelimeleri arasında mümkün olduğunca az boşluk bırakılarak konulur. Hatta Ankaralılar için makbul olanı birleşik kelime gibi okunmasıdır.
Büyük kardeş, abi anlamına gelen ‘Ede’ kelimesi çengel bulmacalarda karşımıza çıkan aşina olduğumuz bir hitap şeklidir. Kahramanmaraş yöresinde ise genellikle yaşlılar tarafından kullanılan bir seslenme biçimidir.
Elazığ yöresinde etkin olarak kullanılan gakgo kelimesi akraba, baba, ata, ağabey, küçük kardeş ve süt kardeş anlamlarına gelir. Bir kız küçük kardeşine ise gakgom şeklinde hitap eder ve onu yüceltir. Zaman içerisinde gakgo ve gakkom kelimelerinin yanında gakkoş eklenmiştir.
Yolunuz Antep’e düştüğünde ya da Gaziantepli biriyle karşılaştığınızda Refik veya Refika diye seslendiğini düşünmeyin. Antepliler “Rafığım” diye seslendiklerinde aslında ‘dostum, arkadaşım’ demek istiyordur. Rafık eşlik, yoldaşlık ve ortaklık etmek kökünden türetilmiştir.
“Ağabey” kelimesinin yerel dildeki hali aga, Bursa’da birçok kişi tarafından sıklıkla tercih edilir. Bursalılar genellikle ‘Ne yaptın aga?’ kalıbıyla hal hatır sorar.
Moruk kelimesini gördüğünüzde Amerikan dublajının içinde olduğunuzu düşünmeyin. Çünkü moruk, Kocaeli halkı için büyük bir anlam ifade ediyor.
Özellikle Adapazarı civarından en çok kullanılan hitap şekillerinden biridir. Kur’an-ı Kerim’i baştan sona okuyan kişi anlamına gelen hafız kelimesi yöresel halkın birini yüceltmek için kullandıkları bir hitaptır.
Balıkesir ve civar yörelerinde kullanılan sağdıç kelimesi için ne bir damada ne de bir geline ihityacınız var. Sağdıç bu yörede daha çok en iyi arkadaş, yaren anlamlarını taşıyor.
Sünnet geleneğinden hareketle ortaya çıkan kirve kelimesi Malatyalıların günlük yaşamda kullandıkları bir hitap şekli olarak biliniyor. Bu kelime Malatyalılar için “aziz insan” manasına gelir.
Öğrenci şehri olarak bilinen Eskişehir’de halkın birine “Hacım” şeklinde hitap etmesi sizleri hiç şaşırtmamıştır.
Göbel çocuk, bebek anlamına gelen bir kelimedir. Hatta kelimenin kökeni için bazı kaynaklarda yaramaz ve afacan çocuk ifadeleri de geçer. Çorum’da yaşayan gençler birbirlerine samimiyetlerini göstermek adına göbel diyerek hitap ederler.
Çankırı yöresinde duymaya başladığımız Ellam hitap şekli aslında yavaş yavaş tüm Türkiye’ye yayılmaya başladı. Bu hitap şeklinin kökeni Orta Anadolu’ya dayanır ve Arapçadaki “Allahü alem” yani “Allah bilir” kelimesinden türetilmiştir. Kelime ilk olarak “Ellaham” olarak ortaya çıkmıştır. Ancak zaman içinde ellama dönüşmüştür.
Trakya'nın çoğu bölgesinde kullanılan bu hitap şekli kardeşim, dostum anlamlarına geliyor.
Bacanak kelimesinin kökeni "Bağ ı cenah" yani iki cenahı birbirine bağlayan anlamındadır. Anadolu'nun çoğu yerinde kullanılan bu hitap şekli, özellikle Kırşehir'de oldukça fazla kullanılır.
