Koronavirüs pandemisiyle birlikte tüm insanlığın hayatı alt üst oldu. Hiç şüphesiz 2020 yılı en zor zamanlardan biriydi. Ancak tarihsel süreç içerisinde daha sıkıntılı ve kötü dönemlerde yaşandı. Sizler için onları araştırdık.
536 yılında İzlanda’daki bir volkanik patlama, Kuzey Yarımküre’nin tamamını küller içinde bıraktı. Ayrıca Avrupa, Orta Doğu ve Asya’da 18 ay sürecek bir sis başladı. Böylece dünya karanlık içinde kaldı. Bu nedenle hava sıcaklıkları 1,5 ile 2,5 derece arasında düştü ve son 2300 yılın en soğuk 10 yılı başladı.
Çin’e yaz ayında kar yağdı, ekinler dondu ve insanlar açlıktan öldü. Aynı dönemde İrlanda’da büyük bir açlık yaşandı. 541 yılında ise Doğu Roma İmparatorluğu’nda bubonik veba salgını baş gösterdi ve imparatorluğun nüfusunun üçte biri yok oldu. Bu nedenle 536-545 yılları, en zorlu yıllar arasında yer aldı.
Bu yıllar arasında dünyada çok ölümcül bir salgın vardı. Veba salgının 1346 yılında Uzak Doğu’da başladı. 1347’de Kırım’da bir Ceneviz ticaret merkezini kuşatan Moğol ordusunun vebalı cesetleri mancınıkla kentin içine atmasıyla Avrupa’ya geldi. Kara ölüm olarak da bilinen salgın, yaklaşık olarak 200 milyon insanın hayatını kaybetmesine sebep oldu. Bu nedenle kara veba insanlık tarihindeki en ölümcül salgın olarak kabul edildi.
İspanyol keşifler, 1520 yılının Nisan ayında Meksika’ya ayka bastılar. Veracruz kentine indiklerinde yanlarında kaçak bir yolcu vardı. Bu yolcu çiçek hastasıydı. Avrupa nüfusunun çoğu yüzyıllar boyunca tekrarlayan çiçek hastalığı salgınları nedeniyle bu duruma karşı bağışıklık kazanmıştı. Ancak Amerika’nın yerli halkının çiçek hastalığına karşı bağışıklığı yoktu. Ekim ayının ortalarına doğru virüs şehir içine yayıldı ve yüzlerce insanın ölümüne neden oldu.
İspanyollar keşifleri sırasında Amerika kıtasına bulaşıcı ve ölümcül hastalıkları da beraberinde getirdiler. Genellik Avrupa kıtasından Amerika’ya gelen hastalıklar, 16. yy’da Amerika’nın yerli halkının yüzde 80’in ölmesine neden oldu.
Kara veba salgını Avrupa’ya girdiğinde tarihler 1347 yılını gösterdiyordu. Aslında bu tarihten sonra hastalıklar Britanya’dan hiç uzaklaşmadı. Yaklaşık her 20 yılda bir ülkede vaba hastalıkları görüldü. Son veba salgınında ise sadece 7 ay içerisinde Londra’da 100 bin insan hayatını kaybetti.
1783 yılında İzlanda’da Laki Yanardağı patladı ve atmosfere büyük miktarda kül ile volkanik parçacıklar yayıldı. O dönemde İzlanda’da yaklaşık 10 bin kişi hayatını kaybetti. Yanardağın patlaması yerel etkinin yanında küresel bir krize dönüştü. Patlamadan sonra kükürt gazı Avrupa’ya doğru ilerledi ve asit yağmurları yağdı. Ayrıca Britanya’da yağan asit yağmurlarında 20 bin kişi öldü.
Patlamadan sonra küller ve volkanik parçalar Asya kıtasına kadar ulaştı. Bu durum Hindistan ikliminin değişmesine ve soğumasına neden oldu. Ülkede kuraklık ve kıtlık yaşandı.
Hastalığın adı nedeniyle hastalığın İspanya’da ortaya çıktığı ve tüm dünyaya yayıldığı düşünülüyor. İlk kez 4 Mart 1918’de tespit edilen İspanyol gribi, 18 ay içinde dünya nüfusunun üçte birine bulaştı. Bu hastalık sebebiyle 100 milyon insan hayatını kaybetti.
1929 yılında başlayan ve 1930 yılının sonuna kadar devam eden Büyük Buhran, başta Amerika ve Avrupa olmak üzere tüm dünyada yıkıcı etkilere sahip oldu. Sanayileşmiş şehirlerde etkisini gösteren Büyük Buhran, bu kentlerde işsiz ve evsiz bir kesim yarattı. Birçok kişi yoksulluk, açlık ve sefaletle mücadele etmek zorunda kaldı.
