Enver Paşa'nın Yadigarı Hançer, Selanik'te Bit Pazarında Bulundu

ÇANAKKALE (A.A) - Mehmet Bayer - Çanakkale 1915 Seddülbahir Özel Müzesi'nin sahibi ve yerel tarih araştırmacısı Ahmet Uslu, Yunanistan'a yaptığı ziyaret sırasında Selanik'teki bir bit pazarında rastladığı, Enver Paşa'nın Çanakkale Savaşları'nda yararlılık gösteren subaylara hediye etmek için özel olarak hazırlattığı tarihi hançeri, müzesine kazandırdı.

Uslu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir süre önce ziyaret için Yunanistan'ın Selanik kentine gittiğini, buradaki bir bit pazarını ziyaret ettiği sırada tezgahta bulunan tarihi hançerin dikkatini çektiğini söyledi.

Yaptığı incelemede, hançerin Çanakkale Savaşları ile bağlantısını fark ettiğini anlatan Uslu, "Bunu, 1. Dünya Savaşı sırasında, Osmanlı topraklarının dışında olan Selanik'teki bir bit pazarından aldım. Hançeri, pazarda görünce kalbim adeta yerinden oynadı. Bir Enver Paşa hançerini görmek, tarihçi ve Çanakkale sevdalısı olarak beni çok mutlu etti. Bunu aldım ve müzemin en güzel yerinde sergilemek istiyorum" dedi.

Uslu, 1. Dünya Savaşı'nda Osmanlı ordularının başkomutan vekili olan Enver Paşa'nın Almanya'da gördüğü eğitimden etkilenerek, orduda birtakım yenilikler yaptığına işaret etti. Bunlardan bir tanesinin de askerlere giydirilen ve "enveriye" olarak adlandırılan şapka olduğunu belirten Uslu, "Enver Paşa, daha sonra askerlerin kemer tokalarında ay yıldızı kullanarak bir değişikliğe gitmiştir. Sonrasında savaşlarda yararlılık gösteren subaylara, Çanakkale'de küçük Kur'an-ı Kerim'ler hediye etmiş, daha sonraki merhalede de özel olarak hançerler yaptırıp, savaşta yararlılık gösteren Osmanlı subaylarına bunlardan hediye etmiştir" diye konuştu.

Hançerin, Topkapı Sarayı'nda bulunan ve padişahların kullandığı hançerlerden esinlenerek yapıldığını anlatan Uslu, tarihi malzemenin bir yüzünde numarası, padişah tuğrası ile 1918 senesine ait olduğunu belirten rakam, diğer yüzünde ise Kelime-i Tevhid'in yazılı olduğunu belirtti.

Uslu, Enver Paşa'nın bunları subaylara dağıtmadaki amacının, onlara değer verdiğini göstermek ve motive etmek olduğunu ifade ederek, "Bronz ve çelikten imal edilen hançerlerden yaklaşık 3 bin 500 adet yaptırılmış. Elimizdeki hançer 2896 sayılı. Kınında da yazılı olan aynı rakam, hançerin kime verildiğini gösteriyor. Bu konuda da tarihçilerimizden yardım isteyerek, hançerin hangi subayımıza verildiğini öğrenmeye çalışacağız" ifadelerini kullandı.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mithat Atabay ise bu tür hediyelerin dağıtılmasına ekim 1915 tarihinde itibaren başlandığını belirtti. Hediyelerin cephede görev yapan yerel komutanlara, savaş sırasında orduya olan bağlılığını göstermek amacıyla verildiğini dile getiren Atabay, hançerin üzerindeki yazılarla ilgili ise şu bilgileri verdi:

"Öncelikle bu tür hediyelerin bir de beratının olması gerekiyor. Hediyenin kime verildiğini, ancak bu berat ortaya çıkarsa bilebiliriz. Hançerin bir yüzünde 1918 tarihi yer alıyor. Sultan Mehmet Reşat'ın tuğrası ile verilen kişinin adının baş harfleri olan E ve H yazılı. Hançerin diğer tarafında ise Kelime-i Tevhid yazısı bulunuyor."