BİZE ULAŞIN
Türkçe'ye yabancı dillerden ödünçlenen kelimelerin yazılı metinlerdeki kullanımları kimi durumlarda unutulabilir veya yanlış olarak öğrenilebilir. Bu gibi durumların önüne geçilmesi ise yabancı kökenli sözcüklerle oluşturulan birleşik kelimelerin doğru yazılışlarının öğrenilmesi bakımından önem arz eder. Had safha sözcüğünün doğru yazılışı da bu öbeği oluşturduğu görülen iki ayrı yabancı kökenli isim türündeki kelimenin incelenmesi ile açıklanabilir.
İki ayrı isim sözcüğünün bir araya getirilmesi ile oluşturulan kelime öbeklerinin bitişik mi ayrı mı yazıldığı pek çok kişi için merak konusudur. Türkçe yazım kurallarının detaylı bir şekilde öğrenilmesi için ise bu gibi kelimelerin doğru yazılışları üzerine bilgi edinilmesinde yarar vardır. Had safha sözcüğü de özellikle tarihi ve siyasetle ilgili metinlerde sıklıkla rastlanan ifadelerdendir. Buna ek olarak günlük yaşamda konuşma dilinde de had safha sözcüğünün kullanıldığı çeşitli bağlamlar vardır. Dolayısıyla Türk Dil Kurumu onaylı güncel ve detaylı bilgilere göz gezdirilerek “Had safha ayrı mı yazılır?” sorusunun cevabının “evet” olduğu belirtilmelidir. Nitekim bu sözcük öbeğini oluşturan iki ayrı ifade de bir araya getirilirken anlam değişikliğine uğramamıştır.
Belirtildiği üzere had safha sözcük öbeğinin mutlaka bu kelimeyi oluşturan iki ayrı öge arasında boşluk bırakılarak yazılması gerekir. Had ve safha isim sözcükleri bir araya getirilip birleşik kelime olarak kullanıldığında da anlam değişikliğine uğramaz. Bununla birlikte had safha doğru yazılışı üzerine bilgi aktarılırken ilgili sözcük öbeğini oluşturan ögelerin herhangi bir ek almamış olmasına da dikkat çekilmelidir. Bu gibi detaylar dikkate alındığı zaman ise doğru had safha yazımının ayrı şekilde olduğu söylenebilir.
Had safha sözcüğünün Türkçe'deki doğru kullanımına yönelik araştırılan esas noktanın bu ifadenin bitişik mi ayrı mı yazıldığıyla ilişkili olduğu belirtilebilir. Had kelimesi Arapça kökenli iken ait olduğu dilde hadd şeklinde yazılıp ses ikizleşmesi olmadan Türkçe'ye ödünçlenmiştir. Bu isim türündeki sözcük TDK kapsamında insanın yetki ve değeri; sınır; terim gibi anlamlara sahiptir.
Doğru had safha yazımı açıklanırken bu öbeğin içerdiği ikinci sözcük de TDK kapsamındaki açıklamalar eşliğinde detaylı bir şekilde incelenmelidir. Yine Arapça'ya ait olup dilimize ödünçlendiği görülen safha kelimesi isim türündeyken evre ve faz anlamlarında kullanılır. Herhangi bir anlam ve ses değişikliğine uğramadan birleştirilen had safha birleşik kelimesinin bu gibi nedenlere bağlı olarak bitişik değil ayrı şekilde yazılması gerekir.
Had safha kelimesinin doğru kullanımına dair kafa karışıklığı yaşanan hususlardan biri de bu öbeğin içerdiği ikinci sözcüğe yöneliktir. Son aşama, son nokta anlamına gelen had safha kelimesinin bazı durumlarda içerdiği ikinci sözcüğün yanlış olarak yazılması ile hatalı bir şekilde kullanıldığı görülür. Nitekim safha sözcüğü Türkçe yazım kurallarına uygun olarak kullanıldığı takdirde mutlaka sırasıyla s, a, f, h, a seslerini içerecek şekilde yazılmalıdır. Yani had safha kelimesi yazılırken ikinci öge olan safhanın h sesi olmadan kullanılması doğru değildir.
Bu bağlamda had safha TDK onaylı yazılışı ile bu sözcük öbeğinin yaygın olarak rastlanan hatalı kullanımlarından bir diğeri aşağıdaki gibi öne çıkarılmalıdır:
