Enerji üretim santrallerinden çıkan dumanların ve araba egzozlarının, hava kirliliğe çok ciddi katkıları var ve bu kirlilik, milyonlarca kişinin ölümüne sebep oluyor. Söz konusu hava kirliliği olunca suçu hep büyük şehirlere atıyoruz değil mi? Fakat büyük şehirlerdeki kirliliğin önüne geçen bambaşka bir kaynak var. Yeni çalışmalar gösteriyor ki Amerika, Avrupa ve Çin’de, diğer tüm kaynaklara kıyasla tarımcılık, daha çok ince parçacıklı hava kirliliğine neden oluyor.
Bitkilerin büyümek için ihtiyaç duyduğu nitrojen, genelde toprakta bulunur. Çiftçiler bitkilerin daha çabuk büyümesi için nitrojen bakımından zengin gübreler kullanır. Gübrelerin yan ürünleri ise büyükbaş hayvanların dışkılarında bulunan amonyum içerir. Amonyum, rüzgar ile uzun mesafeler boyunca yol kat edip şehirlere ve endüstriyel arazilere taşınır. Amonyum, enerji santrallerinden ya da araba egzozlarından fosil yakıtların yanmasından sonra ortaya çıkan emisyon ile karıştığı zaman, nitrojen azot oksitleri ve kükürt bileşikleri ile katı parçacıklar oluşturur. Nefes alırken de içimize işler...
Sağlığımız açısından bu parçacıkların uzun vadeli kötü etkileri vardır. Araştırmalar sonucunda dünya çapında üç ile beş milyon insanın bu hava kirliliğinden kaynaklı olarak erken öldüğü ortaya çıkmıştır. Solunum problemlerine neden olmanın yanı sıra bu partiküller; akciğer kanseri, kalp damar rahatsızlığı ve ölüme sebep oluyor. Hava kirliliği büyük şehirlerde öylesine büyük bir sorun ki, bazı şehirler haftanın belirli günlerinde araç kullanmayı yasaklıyor, hatta bazı ülkeler insan sağlığı açısından acil durum ilan ediyor.
Araştırmacılar, gelişen nüfusu doyurmak amacıyla bitkilerin daha hızlı büyümesi için kullanılan gübrelere karşı değil ve problemle savaşmak için bazı farklı yollar öneriyor. Columbia Üniversitesi İklim Sistemleri Araştırması Merkezi ve NASA Goddard Uzay Çalışmaları Enstitüsü'nde görevli Susanne Bauer:
“Bu durumun amacı gübrelemeye karşı çıkmak değil, hatta Afrika gibi bazı yerlerde daha fazla gübreye ihtiyaç var. Nüfusun artmasını bekliyoruz ve yiyecek yetiştirebilmemiz için gübreye ihtiyacımız var.”
Gübre partiküllerinin birleştiği zehirli gazları ortadan kaldırmayı başarırsak, gübrelerin miktarı iki katına çıksa bile, kirlilik seviyesini düşürebiliriz. Kömür santralleri kapatmayı, dizel araçları şehirlerde azaltmayı ve insanları elektrikli araçlar kullanmaya teşvik edebilirsek kötü parçacıkları ciddi oranda düşürebiliriz.
