İlk Meclis'te bir İznikli

Araştırmacı gazeteci yazar Recep Bozkurt Türkiye Büyük Millet Meclisinin kuruluşunda bir İzniklininde bulunduğunu, Dün Bugün Yarın İznik adlı kitabında da yer aldığını belirtti. Bozkurt 18 yıl önce yerel bir gazetede yer alan yazısını Cumhuriyetin 88. yılında " Bu gün İznik'ten iki milletvekilimiz var, ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi Kurulurken de meclisimizde İznikli vardı." dedi.

Recep Bozkurt'un 18 yıl önce kaleme aldığı ve kitabında da yayınladığı yazısı ise şöyle

Kuruluşunun 88, yıl dönümünü anlamlı törenlerle kutlayacağımız bu Cumhuriyet yönetimine nasıl kavuştuk?

1919'un 19 Mayısında başlayan bağımsızlık mücadelemizin hangi aşamalardan geçilerek, hangi engeller aşılarak, hangi zorluklar yenilerek bugünlere ulaştığımızı bilmeden; Cumhuriyetin gerçek anlamını kavramak, sevincini yaşamak mümkün değildir.

1919–1920–1921 ve 1922 yılları Anadolu'nun en acılı, en sıkıntılı ve de en kanlı yıllarıdır,

Nasıl olmasın ki?

" Yedi Düvel " in dört bir yandan vatanımıza saldırdığı, çakallar gibi bölüp parçalamaya çalıştığı; iç ve dış düşmanların el birliği ettiği yıllardır.

Ama aynı zamanda bir büyük " Milli Mücadele"nin yapıldığı; bağımsızlık güllerinin tomurcuklandığı yıllardır...

İznik o yıllarda İzmit’e bağlı küçük bir Anadolu kasabasıdır. ( Yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin, 1927 yılında yaptığı ilk resmi sayıma göre İznik'in nüfusu 2492'dir. )

Fakat başımıza neler örülmek istendiğini; Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkmakla ne yapmak istediğini ilk anlayan yurt köşelerinden biridir.

Halkımızın büyük çoğunluğunun şaşkınlık, karamsarlık ve umutsuzluk içinde; İstanbul'dan mı, Anadolu'dan mı yana olalım ikilemine düştüğü günlerde yiğitçe ortaya çıkıp Mustafa Kemal Paşa'ya. "seninle birlikteyiz !.." diyerek, tavrını açıkça Milli Mücadele'den yana koyanların başında yine İznikliler gelmektedir.

İznikliler bununla da kalmamış; Halil İbrahim Ağa'yı " İlk meclis ” e temsilci olarak göndermiştir.

Peki. Kimdir bu HALİL İBRAHİM AĞA?..

Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki kimliği ile HALİL İBRAHİM EFENDİ ( Gürsoy ), kimdir?..

1859 yılında İznik'te doğdu. İznikli Ali Efendi'nin oğludur. Birinci Dönem Kocaeli Mebusu olarak İznik'ten seçilmiş: 60 yaşında olmasına rağmen İktisat, Nafia, Defter-i Hakan-i Encümenlikleri'nde azalık ederek, TBMM'de önemli görevlerde bulunmuş: Anadolu'nun yüreğinin attığı Anakara'da mazlum milletimizin sesi olmuştur.

Daha Meclis'in açılışının ikinci gününde, İznik ve çevresindeki kritik olaylar nedeniyle, Meclis Başkanı Mustafa Kemal Paşa tarafından İznik’e gönderilmiş; yöremizdeki Kuvayı Milliyle örgütünün güçlendirilmesi için yılmadan usanmadan çalışmış: "İznik Cephesi"nin tutulmasında önemli görevler üstlenmiştir.(*)

İznikliler; bu cesur insanların öncülüğünde, vatanın kurtuluşu için "Bağımsızlık Bayrağı’nı en önde taşımışlardır...

Bununla ne kadar öğünsek azdır...

Cumhuriyetin ilanından hemen sonra yapılan seçimlerde İznik Belediye Başkanlığı'na seçilen Halil İbrahim Ağa, ölümüne kadar bu görevi başarı ile yürütmüştür.

19 Temmuz 1926 yılında Hak'kın rahmetine kavuşan bu koca kahramanlıklar içinde yatsın...

İki gün sonra kutlayacağımız 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, milletimizin en kutlu, en mutlu, en büyük bayramlarından biridir; yeni Türk Devleti'nin kuruluş günüdür.

Bugünün coşkusuna nasıl katılalım, sevincimizi nasıl dile getirelim?..

Gelin tören yerinde ve her yerde; istiklal Maşımızı sevinçle, coşkuyla haykıralım; sesimiz uzaklardan çok uzaklardan duyulsun!...

İlçemizin caddelerini, sokaklarını; evlerimizin balkonlarını, binlerce şehit kanı pahasına kazandığımız aziz bayrağımızla dalgalandıralım...

Yer gök, beyaz ay yıldızlı al bayrağımızla donansın...

Özgürlük ve bağımsızlığımızın bu en yüce simgesi altında, başımız dik yürüyelim...

(*)-Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Kemal Paşa'nın, Halil İbrahim Efendiye yöremizde yapacağı çalışmalar için verdiği görev yazısı aynen şöyle:

" Büyük Millet Meclisi üyelerinden Halil İbrahim Efendi, özel görev ile İznik'e memur kılınmıştır. İlgiliye Mülkiye Memurları ve Askeri Erkan'dan gerekli her türlü yardım ve kolaylığın yapılmasını isterim.

25 Nisan 1920 Reis Mutafa Kemal"

Halil İbrahim Ağa, TBMM'nin açılışından iki gün sonra bu emirle İznik'e dönmüş; Ankara için çok Önemli olan ve bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından tanımlanan " İznik Cephesi"nde Kuvayi Milliye örgülünün güçlenmesi için çalışmalara başlamıştır. Sık sık Mekece - Ankara Haiti'ni kullanan Mebus Halil İbrahim Ağa (Gürsoy), İstanbul'dan Ankara'ya kaçanlar için her türlü güvenlik önlemlerinin sağlanmasında da etkin görevlerde bulunmuştur.