Türkiye’nin hiçbir yerinde görmeyi ummadığınız bir jeolojik yapı varsa sanırım o çöldür. Bu jeolojik yapının tek örneğine Konya’nın Karapınar ilçesinde rastlayabilirsiniz. Bu çöl, ilçenin güney kısmında yer alıyor ve ülkemizin tek çölü olma özelliğiyle biliniyor. Eğer Türkiye’nin en ilginç yerlerini görmek istiyorsanız listenizde muhakkak olması gereken yer Karapınar Çölü!
Karapınar kumulları, Konya ili Karapınar ilçesinde bulunuyor.
Konya Karapınar Çölü arası 100 km. Yaklaşık 1 saat 15 dk sürüyor. Konya şehir merkezinden Sakyatan mevkiine giden yolu takip ederek çöle ulaşabilirsiniz.
Karapınar ovasını oluşturan alüvyal arazi Kuaterner dönemi Pleistosen devrinde akarsu ve gölsel tortullardan oluşmuş. Bu alanda bulunan eski gölün kalıntıları batıda Hotamış sazlığı, doğuda Ereğli sazlıklarıdır. Kireçli ve killi yapısı olan göl tortulları sonradan topraklaşmış. Kurak iklim nedeniyle orman gelişmemiş, karasal iklime bağlı olarak zayıf bozkır örtüsü oluşmuş. Yörede temel ekonomik faaliyet küçükbaş hayvancılık olunca da aşırı otlatma yapılmış. Yoğun otlatma ile otların yok edildiği alanlarda toz ve kil gibi toprağın ince kısmı taşınmış, topraktan geride kalan kumlar rüzgârla hareket etmeye başlayıp, kara kumullarına dönüşmüş. Ve böylece Karapınar Çölü oluşmuş.
Türkiye’nin başka hiçbir yerinde yer almayan bu jeolojik yapı, Konya Karapınar Çölü'nde görmeniz gereken krater çölleri de bulunuyor.
Meke Gölü
Meke Krater Gölü, Konya'nın Karapınar ilçesinde, sönmüş bir volkan kraterinin gaz patlaması sonucu suyla dolmasıyla oluşmuş. Gölün ortasında adacıklar bulunuyor. Meke Gölü Karapınar Düzlüğü'nde, Karapınar-Ereğli yolunun 7. km'sindeki sapaktan 2 km içeride yer alıyor. Göl adını çevrede yaşayan meke kuşlarından alıyor.
4-5 milyon yıl önce (Pleistosen çağda) volkanik patlama sonucu oluşan bu krater (piroklastik koni), zamanla suyla dolarak göle dönüşmüş. Daha sonra, günümüzden 9000 yıl önce ikinci bir volkanik patlama ile gölün ortasındaki ikinci volkan konisi oluşmuş, zamanla o da suyla dolarak ikinci bir göle dönüşmüş.
Konya Acıgöl
Acıgöl, Konya ili, Karapınar ilçesi sınırları içinde yer alan volkanik maar gölü özelliği taşıyor. Karapınar Düzlüğü'nde, Meke Krater Gölü'nün kuzeydoğusunda yer alıyor. Karapınar-Ereğli yolu üzerinde 8. km'de. Acıgöl, Karacadağ'ın güneydoğu kenarında volkanik alanda patlamayla oluşan bir çukurda oluşmuş. Göl kıyıları oldukça dik. Magnezyum sülfatdan dolayı suları acı ve tuzlu. Bu nedenle mikroskobik de olsa içinde canlı yaşamıyor.
Çıralı Obruğu/ Çıralı Gölü
Karapınar Çölü civarında görmeniz gereken bir diğer yer ise Çiralı Gölü. Çıralı Obruğu, Konya'nın Karapınar ilçesi Yenikent Bucağının Kuzey batısında Akviran Yaylasında yer alıyor.
Yaklaşık 250 m çapında olan kalker tabakası içerisindeki bu gölün kenarları 80 m yüksekliğinde. Dik bir çanak görünümünde olan obruğun derinliği 125 metre. Obruk içinde bulunan gölün derinliği ise 35 metre.
Çıralı Gölü, genelde suyun kolayca eritebildiği kireçtaşları ve karbonatlar içeren düzlüklerde tabakalarının eriyerek meydana getirdiği derin çukurların yeraltı sularıyla dolmasıyla veya yeraltı mağaralarının tavanlarının çökmesiyle oluşmuş bir göl.
Obruğun içindeki gölün çevresinde Roma Dönemine ait eski bir yerleşim alanı bulunuyor. Burada Roma Dönemine ait yerleşim kalıntıları ile kaya mezarlarını görebilirsiniz.
