Orhan Gazi'nin Osmanlı'yı Yönettiği Saraydan 21'inci Yüzyıla Kalan Tek Duvar

BÜŞRA NUR ÖZCAN - Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Sezai Sevim, Orhan Gazi'nin, Osmanlı Devleti'ni, günümüze sadece bir duvarı ulaşan, Doğu Roma İmparatorluğu tekfurunun Bursa fethedilmeden önce kullandığı ve "Eski Saray" olarak bilinen binalardan yönettiğini söyledi. Sevim, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Orhan Gazi'nin Bursa'yı 1326 yılında fethettiğini ve onun bu kentte saray inşa ettirdiğine dair hiçbir kaynakta bir bilgi bulunmadığını anlattı. Padişah'ın saray olarak yararlanabileceği en uygun yapının, Doğu Roma İmparatorluğu'nun yöneticisi durumundaki tekfurun kullandığı ve "Eski Saray" diye bilinen binalar olduğunu belirten Sevim, Bursa Devlet Hastanesinin karşısındaki Bayezid Paşa'nın oğlu İsa Bey'in yaptırdığı caminin batı tarafındaki imarethanesi, doğu yönünde ise medresesinin yer aldığı bilgisini verdi. Burasının, yerel kaynaklarda "Eski Saray Medresesi" adıyla bilindiğine işaret eden Sevim, "Demek ki Bursa'da bir Eski Saray var ve sarayın hemen yakınında bir medrese inşa ettirmiş İsa Bey. O zaman Orhan Gazi'nin kullandığı saray, bu Eski Saray'dır. Dolayısıyla İsa Bey'in inşa ettirdiği cami ve medresenin kuzey tarafı, yani hastanenin karşısındaki çamlık alan ve onun yan tarafındaki çay bahçelerinin bulunduğu bölge, bu sarayın yeri olarak gösterilebilir" dedi. - Sarayın varlığını kanıtlayan mağaralar Sevim, Orhan Gazi'nin 1326'da tahta çıktığını ve 1362'ye kadar başkent olan Bursa'da hükümdarlığını sürdürdüğünü anlattı. O yıl tahta 1. Murad'ın geçtiğini hatırlatan Sevim, şöyle devam etti: "1 Murad'ın, Bey Sarayı'nı inşa ettirdiğini biliyoruz fakat hangi tarihte yaptırdığını bilmiyoruz. 1. Murad, tahta çıktığı 1362'den sonra bir müddet daha buradaki Eski Saray'ı kullanıyor. Böylelikle yaklaşık 50 yıllık bir süreçte hastanenin karşısındaki binalar, saray olarak kullanılıyor. Eski Saray'ın yapı özellikleriyle ilgili kaynaklarda hiçbir bilgi yok. Sarayın bulunduğu alanda şu anda bir duvar kalmış. Bu duvarda üç ayrı kapı görülür. Bu kapılar, çok iyi inşa edilmiş, üstü ve yanları güzel pişirilmiş tuğlalarla örülmüş. Kapıların ardında mağaralar var. Bu mağaralar, sıradan insanların yaptıracağı tuğla örgüsünün çok uzağında. Yani bir devlet, yönetim gücü, bütçesi isteyen türden işlemler bunlar. Sarayın burada bulunduğunu kuvvetlendiren bu mağaraların duvarları da bizi bu kanaate götüren önemli kanıtlardır." Orhan Gazi'nin 36 yıl, kaynaklarda "Eski Saray" olarak tabir edilen binaları kullandığını vurgulayan Sevim, Prof. Dr. Halil İnalcık'ın, Bursa Müzesi görevlileri eşliğinde burada bir kazı gerçekleştirdiğini aktardı. Söz konusu alanda kazının izlerinin görülebileceğini ifade eden Sevim, "Kazı alanının etrafı tel örgüyle çevrildi. Tabii burada Osmanlı Devleti'nin inşa ettirdiği bir bina kompleksi aramak yanlış olacaktır. Burada Bizans döneminden kalmış binalar olmalıdır. Bizans tekfurunun kullandığı binalar olması bakımından dikkati bu noktaya çekmek, kazıda Bizans binası aramak lazım gelir" diye konuştu.