Saray hekimi 7 asır sonra bile şifa dağıtıyor

Osmanlı padişahları Çelebi Mehmet ve İkinci Murat'ın hekimliğini yapan, ''Şair Şeyhi'' mahlasıyla divan edebiyatının önemli şairleri arasında yer alan ''Hekim Sinan'' adına Kütahya'da kurulan tıbbi bitkiler araştırma merkezi, ünlü tıp adamı ve şairin kitabından elde edilen bilgiler ışığında tıbbi bitkileri yetiştirip, tıp dünyasına kazandırıyor.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, geçen yıl, Hekim Sinan'ın tıbbi bitkilerle ilgili bilgiler içeren ''Kenz'ül Menafi fi Ahvalil-emzice Ve't-tabayi'' kitabını Türkçe'ye çevirerek bastıran Kütahya Belediyesi, onun adına tıbbi bitkiler araştırma merkezi oluşturdu.

Bölcek Mahallesi'nde, Hekim Sinan'ın türbesinin yanındaki 11 dönüm alanda kurulan ve hizmete giren merkezde, tıbbi bitkilerin yetiştirildiği 89 parselin yanı sıra seminer salonu, eğitim laboratuvarı, kurutma odası, herbaryum (kurutulmuş bitkilerin saklandığı yer), tohumluk, üretim ve gösteri serası ile satış birimi bulunuyor.

Kütahya Belediyesi Hekim Sinan Tıbbi Bitkiler Araştırma Merkezinde, biyolog, tıbbi bitkiler uzmanı ve laborant görev yapıyor.

-''Tıbbi bitkiler, ışık ve nemden uzak tutulmalı''-

Tıbbi Bitkiler Uzmanı Nazım Tanrıkulu, AA muhabirine, merkezin, tıbbi ve endemik bitkilerin korunup çoğaltılması, kültürünün yaygınlaştırılması, sürdürülebilir tıbbi bitki ticaretine model oluşturulması, tıbbi bitkilerle ilgili bilinç düzeyine katkıda bulunulması, tıbbi bitkilerin kültüre alınıp ülke ekonomisine kazandırılması ve doğanın korunmasına ön ayak oluşturulması amaçlarıyla kurulduğunu söyledi.

Tıbbi ve aromatik bitkilerden başta gıda kaynağı olmak üzere, dünya standartlarında bitkisel ilaç ve kozmetik ham maddesi üretilmesi, bitkilerden son kullanıcıya yönelik krem, merhem, tablet, şurup gibi ürünler geliştirilmesi, endemik türler öncelikli olmak üzere bölge tıbbi bitki varlığı ve doğanın korunmasına katkıda bulunulmasını hedeflediklerini belirten Tanrıkulu, şöyle konuştu:

''Geçen yıl 66 familyadan 210 çeşit bitki üretimi yaptık. Önce bitkileri fide haline getiriyoruz. 89 parselde ekimini yaptıktan sonra hasat ediyoruz. Hasadını yaptığımız bitkileri kuruttuktan sonra laboratuvara gönderiyoruz. Laboratuvarda incelenen ve testleri tamamlanan bitkiler, satış mağazamızda sergileniyor. Satış mağazamızı, bu işin ticaretini yapacak insanlara model oluşturmak için oluşturduk. Bu işin ticareti yapılan dükkanlarda, pazarlarda bitkilerin doğru şekilde pazarlanmadığını ve saklanmadığını görüyoruz. Bir model oluşturup insanlara bu işi nasıl yapabileceklerini ve tıbbi bitkileri nasıl muhafaza edebileceklerini gösteriyoruz.''

Tanrıkulu, tıbbi bitkilerin ışık ve neme maruz kalması halinde özelliğini yitirdiğini anlatarak, ışıksız ve nem olmayan ortamlarda saklanması halinde daha uzun ömürlü ve etkili olabildiğini kaydetti.

Bu yıl 160 bin metrekare alan için üretim planlamaları yapıldığı bilgisini veren Tanrıkulu, ''Bu yıl, ekinezya, tıbbi nane, melisa, kekik, sarı kantaron, tıbbi papatya, adaçayı, lavanta, zufaotu, ezan çiçeği, aynı sefa, çörek otu, kimyon, anason, rezene, karabuğday adlı tıbbi bitkilerden 25 tonluk ürün almayı hedefliyoruz'' dedi.

-Hekim Sinan-

Çeşitli kaynaklardan derlenen bilgilere göre, Kütahya'da 14. yüzyılın sonlarında doğduğu ve 15. yüzyılın ortalarına kadar yaşadığı bilinen Hekim Sinan, İkinci Yakup döneminde Germiyanoğlu Beyliği Sarayı'nda bulundu.

Germiyanoğlu beylerinden Süleyman Şah tarafından İran'a gönderilen ve göz hekimi olarak ülkesine dönen Hekim Sinan, Osmanlı padişahları Çelebi Mehmet ve İkinci Murat'ın özel hekimliğini yaptı.

Tıbbi bitkilerle ilgili araştırmaları ve kitapları bulunan Hekim Sinan, şiirdeki ustalığıyla divan edebiyatının önemli şairleri arasında yer aldı.

Karaman seferi sırasında gözlerinden hastalanan Çelebi Mehmet'i tedavi etmek üzere İkinci Yakup tarafından Ankara'ya gönderilen ve başka hekimler tarafından teşhis edilemeyen hastalığı kısa zamanda tedavi eden Hekim Sinan'a, Çelebi Mehmet tarafından Kütahya'da bir çiftlik hediye edildi.

Ankara'dan Kütahya'ya gelirken eşkıyalar tarafından soyulması ve Kütahya'ya geldiğinde çiftlik halkı tarafından iyi karşılanmaması üzerine yazdığı ''Harname'', divan edebiyatının en önemli eserleri arasında sayılıyor. Usta şair, Harname'de ömrünün çoğunu yük çekmekle geçiren eşeğin, sahibi tarafından serbest bırakılmasının ardından başından geçenleri, eşeğin kendisini öküzlerle karşılaştırmasını hicvetti.

Divan edebiyatının ilk hiciv metni olan Harname, çarpık toplumsal ilişkileri ele alan önemli bir eser olarak değerlendiriliyor. Hekim Sinan'ın kabrinin bulunduğu türbe Bölcek Mahallesi'nde bulunuyor.

(MUH-SDT-TAR-SA)