"Ahmet'ten Mehmet'ten Aşı Gözü Alma Devri Bitiyor"

Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı'nca çıkarılan "Islahçı Hakları Yasası"nın fidancılıkta rastgele aşı gözü alma devrini bitirdiği, gıdaların izlenebilirliği ve bilimsel çalışmaların sahaya yansımasını artırdığı bildirildi.

ALATA Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürü, Islah ve Genetik Uzmanı Dr. Davut Keleş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 2004'te çıkarılan Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun'un Ar-Ge çalışmaları açısından son derece önemli olduğunu söyledi.

Yasanın Ar-Ge yapanlar arasında farkındalık oluşturduğunu, özel sektörün de artık yavaş yavaş işin farkına varmaya başladığını ifade eden Keleş, ancak özellikle fidancıların yasanın hala farkında olmadıklarını savundu.

Yasanın, geliştirilen çeşitlerin ıslahçı haklarını alan firmaların diğer firmalara göre öne çıkmasında yeni fırsatlar oluşturduğunu kaydeden Keleş, yasayla haksız rekabet önlendiği için firmaların daha büyük yatırımlar yapabildiğini bildirdi.

Keleş, yasanın Ar-Ge'de çalışanların emeğinin zayi olmasını önlendiğini dile getirerek, şunları söyledi:

"Yasa çerçevesinde bir şey geliştirdiğiniz zaman ondan elde edilen gelirin yüzde 50'si kuruma, yüzde 50'si o projede çalışan ekibe veriliyor. Böylece ekip daha çok motive oluyor ve araştırmanın sonuçlarının sahaya yansıması daha fazla oluyor. Eskiden yapılan Ar-Ge çalışmalarının teknolojiye dönüşmesi, sektöre ulaşması, ekonomiye katılması çok sıkı olarak takip edilemiyordu. Kurumun inisiyatifine kalıyordu. Bu yasayla birlikte işi geliştiren insanlar da bunun paraya dönüşmesini istiyor ki, yüzde 50 hak alabilsin."

Yasal düzenlemenin diğer bir boyutunun da tüketicilerin sağlıklı gıdaya ulaşması olduğunu anlatan Keleş, şöyle devam etti:

"Fidancılık sektöründe yeni yeni hayata geçmeye başlayan uygulamaya göre, eskisi gibi artık Ahmet beyin, Mehmet ağanın bahçesinden aşı gözü alınarak veya bazı kurallara uymadan fidan üretme dönemi bitiyor. Hangi kurum fidan çeşidi geliştirmişse o kurumdan materyali yasal prosedürlere uyarak almanız gerekiyor. Bu kapsamda, yerli fidancılarımız çalışmalarını yaparsa büyük avantaj elde edecektir. Şu an Türkiye fidan ihracatı yapamıyor. Ama bu şekilde kurallara uygun şekilde hareket edilirse fidan ihracatının da önü açılır. Bizim gibi araştırma kurumlarının yapmış oldukları Ar-Ge sonuçları daha etkin bir şekilde görülür. Ekonomiye yansıyacağı için verim ve kalite artar. Aşı gözü veya damızlık materyal rastgele yerlerden değil araştırma enstitülerinden veya bunu geliştiren kurum ve kuruluşlardan alındığı zaman kaliteli verimli, tüketiciler içinse gıda güvenliği konusunda herhangi sıkıntısı olmayan ürünler olacak."

Muhabir: Zuhal Uzundere Kocalar