BİZE ULAŞIN
Tarih sahnesindeki medeniyetler birbirlerine bazı zamanlarda ilham olmuştur. Bazen de bir önceki medeniyet, kendinden sonraki döneme egemen olacak olan medeniyet tarafından yıkılmıştır. Yazıyı icat ederek insanlığın tarihini başlattıkları kabul edilen Sümerlerin sonunu da Akadlar getirmiş ve Sümerleri yok ederek geniş bir bölgeye ve zaman dilimine egemen olmuşlardır.
Akadlar hakkında bilgi kaynaklarına göre Sami adı verilen bir kavimden gelmişlerdir. Mezoopotamya’da kurulmuş olan ve bu bölgeye ilk gelen kavim Sami kavmidir. Akadların da asıl olarak bu kavimden oldukları bilinmektedir. Akad Kralı Sargon, geniş bir alana egemen olan ve insanlık tarihine büyük katkıları bulunan Sümerleri yenerek Akadlar devletini resmen kurmuştur. Akad aynı zamanda adı Agede kelimesinden gelen bir şehir ve devletin başkentidir. Sümerlerin kültürlerinden fazlası ile etkilenmiş olan Akadlar tarihteki ilk imparatorluğun da kurucusu olarak kabul edilmişlerdir. Savaş açtıkları Sümerlerin kültürünü bütün Ön Asya bölgesine yaymışlardır.
Geniş bir alanı ve toplulukları etkileyen Sümerleri yenen Akadlar, ilk olarak Sümerlerin kuzeyinde bulunan Fırat Nehri’nin boylarında bir imparatorluk kurmuşlardır. Hükümdarları Sargon’un ölümüne kadar en verimli dönemlerini yaşamışlar ve geniş bir alana egemen olmayı başarmışlardır. Akadların üç farklı hükûmet dönemi bulunmaktadır. İlk kralları ve Sümerlileri yenen dönemin hükümdarı Sargon’dur. Ondan sonra Naram Sin gelmiştir. Son olarak Şu Turun Akadlar’a hükümdarlık etmiştir. Akadların zayıflamasına sebep olan durum kendi içlerinde yaşadıkları krallık mücadelesidir.
Sümerler zayıflarken Akadlar güçlenmiştir. Kökenlerinde savaşçı bir kavim olan Sami topluluğunun gücünü almışlar ve ilerleyen zamanlarda Sami kökenli olan başka toplumlar üzerinde egemenlik kurmuşlardır. Sargon’un ölümünden sonra gelen hükümdarlar devraldıkları bölgeleri genişletmek için seferler düzenlemişlerdir. Ancak imparatorluk hiçbir zaman Sargon döneminde olduğu kadar güçlü kalamamıştır.
Zaman içinde zayıflamaya başlayan Akadlar, Gutiler adı verilen bir topluluk tarafından yıkılmıştır. Gutiler de Sümerler ve Akadlar gibi oldukça savaşçı ve güçlü bir topluluktur. Zaman içinde Babil’i içine alan bölgeye hâkim olmuşlar ve uzun süre egemenlik sürdürmüşlerdir. Sargon’dan sonra gelen Naram Sin de Sargon gibi başarılı bir hükümdarlık sürdürmüştür. Ancak onun ölümünün ardından Akadlar zayıflamaya başlamıştır. Mezopotamya bölgesinde Zagros Dağları’na hakim olan Gutiler işgal ettikten sonra bir süre küçük bir topluluk olarak varlıklarını sürdüren Akadlar kısa süre sonra tamamen yok olmuşlardır.
Akadların M. Ö. 4000 ile M. Ö. 2100 yılları arasında varlıklarını sürdürdükleri bilinmektedir. Akadlar İmparatorluğu özellikleri şu şekilde özetlenebilir:
