İlk Çağ uygarlıkları nelerdir? İlk Çağ uygarlıkları haritası ve özellikleri nelerdir?

Anadolu’da ve Mezopotamya bölgesinde birçok medeniyet kurulmuştur. İlk Çağ döneminde kurulan bu medeniyetlerden geriye kalanlar günümüzde de araştırılmaktadır. Yapılan araştırmalarda insanlığın bugün gerçekleştirdiği birçok durumun, içgüdünün ya da davranışın kaynağı olarak ilk çağ medeniyetlerindeki insanlar gösterilmektedir.

İlk Çağ uygarlıkları özellikleri nelerdir?

Kendine has farklı özelliklere sahip olan İlk Çağ uygarlıkları haritasında yer alan İlk Çağ uygarlıklarından bazıları şunlardır: Sümerler, Babiller, Asurlular, İyonlar, Urartular, Lidyalılar, Frigler, Hititler, Akadlar, Elamlar, Med uygarlığı. İlk Çağ'da kurulmuş olan medeniyetlerden her biri var oldukları dönemde insanlığın gelişimine büyük katkılarda bulunmuşlardır. Bu medeniyetlerden ve insanlığın gelişimine olan katkıları göz ardı edilemeyecek kadar fazladır. Şehir devletleri şeklinde örgütlenen ilk çağ uygarlıkları Sümerler, Akkadlar, Asurlular, Babilliler ve Hititler bulunur.

Sümerlerin tarihi ve özellikleri nelerdir?

Sümerler M.Ö. 4000 – 2000 yılları arasında varlıklarını sürdürebilmiş bir medeniyettir. Mezopotamya’da kurulmuşlardır ve kendilerinden sonra da birçok uygarlığa ilham vermişlerdir. Dicle ve Fırat nehirlerinin arasındaki bölgede kurulmuştur. Kentlerden oluşan devlette her kentin etrafı sularla çevriliydi. Her şehirde o şehre has özel bir tanrıya ya da tanrıçaya adanmış olarak kabul edilen tapınaklar bulunurdu ve bu tapınaklar ensi adındaki rahipler tarafından yönetilirdi. Zayıflamalarına ve yok olmalarına topraklarındaki tuzlanmaya bağlı olarak gelişen verimsizliğin neden olduğu bilinmektedir. Sümerlerin en önemli özellikleri şunlardır:

• Dünyanın bilinen en eski uygarlığıdır.
• M.Ö. 3200 yıllarında yazıyı Sümerler icat etti.
• İlk yazılı kurallar Sümerler tarafından oluşturulmuş ve uygulanmıştır.

Hititlerin tarihi ve özellikleri nelerdir?

Hititler M.Ö. 1600 yıllarında kurulmuş bir medeniyettir. Merkezi Hattuşaş’tır ve Mutlak Monarşi ile yönetilmişlerdir. Balkanlar’dan Anadolu’ya yaşanan göç nedeni ile gerilediği ve yıkıldığı bilinmektedir. Yerleştikleri bölgenin bugünkü Çorum olduğu bilinmektedir. Hititlerin en önemli özellikleri şunlardır:

• Çivi ve hiyeroglif yazılarını kullanmışlardır.
• Halk maddi durumlarına göre sınıflandırılmıştır.
• Anal adı verilen günlükler tutmuşlardır.

Lidyalıların tarihi ve özellikleri nelerdir?

Lidyalılar M.Ö. 687’de Sardes’te kurulmuştur. Sardes, Batı Anadolu'da Gediz ve Küçük Menderes arasında kalan bir bölgedir. Ticarete çok önem vermişlerdir ve Kral Yolu'nu yapmışlardır. Haklarında en az bilgiye ulaşılan İlk Çağ medeniyetleri arasında yer aldıkları bilinmektedir. Kral Alyattes Tümülüsü, Mısır piramitlerine benzemektedir ve en yüksek Tümülüs olarak belirlenmiştir. Lidyalıların en önemli özellikleri şunlardır:

• Madeni parayı bulmuş ve kullanmışlardır.
• Paranın icadıyla bankacılığın temelini atmışlardır.
• Paralı ordu sistemi kullanılmıştır.
• Dericilik, madencilik, kaya oymacılığı ve seramik yapımlarında ilerlemişlerdir.
• Fenike alfabesini kullanmışlardır.

Perslerin tarihi ve özellikleri nelerdir?

Persler, M.Ö. 300-600 yılları arasında kurulduğu bilinmekte ve kaynaklarda net bir tarih verilmemektedir. Mutlak Monarşi ile yönetilen Pers halkı ağırlıklı olarak Zerdüştlük inancına sahiplerdi. Persler ayrıca Lidyalıların sonunu getirmişse de Persler Büyük İskender'in saldırıları sonrasında yıkılmıştır. Sanat anlayışları oldukça gelişmiştir, heykel, mimari, sarrafçılık ve kabartmacılık alanlarında gelişmişlerdir. Perslerin en önemli özellikleri şunlardır:

• Tarihte ilk gerçek ve geniş sınırlarına sahiptir.
• En bilinen köklü medeniyetlerden birisidir.
• Hoşgörü politikası benimsemişlerdir.
• Satraplık adı verilen birimler oluşturulmuştur.

Asurluların tarihi ve özellikleri nelerdir?

Asurlular M.Ö. 2025 ile M.Ö. 612 yılları arasında varlıklarını sürdürmüşlerdir. Sami halklardan oluşmuşan Asurluların başkenti Ninova'dır. Anadolu'da bulunan en büyük koloni ticaret kolonisi Kültepe'de yani günümüzde Kayseri'de bulunur. Tarıma elverişli toprakları olmadığı için genellikle ticaret ve hayvancılık yapmışlardır. Bu durum sonucunda da tarihin en büyük kara kolonisini oluşturmuşlardır. Asurluların en önemli özellikleri şunlardır:

• Asur mimarisine ait en iyi örnekler Ninova, Asur, Kalah, Dur adı verilen anıtsal yapılardır.
• Konumu nedeni ile en önemli ticaret merkezlerinden biri olarak kabul edilmiştir.
• Tarihte ilk kez süvari birliklerini kurmuşlardır.
• Tarihin ilk kütüphanesi Ninova'da oluşturulmuştur.
• Kanun ve yasaları oldukça serttir.

Babillerin tarihi ve özellikleri nelerdir?

Babiller M.Ö. 1894 tarihinde kurulmuştur. Babil Kralı Nebukadnezar tarafından dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilen “Babil’in Asma Bahçeleri” yaptırılmıştır. Mezopotamya'nın siyasi tarihi içerisinde iki defa kurulmuşlardır. Babillerin en güçlü hükümdarı Hammurabi'dir. Hammurabi devletin gücünü orduya dayamıştır. İlk anayasa da Hammurabi tarafından hazırlanmıştr. Babillerin en önemli özellikleri şunlardır:

• En önemli kralları Hammurabi'dir.
• Hammurabi yasaları kısasa kısas esasına dayanır.
• Hititlilerin istilasıyla I. Babil devleti yıkılmıştır.
• Babiller daha sonrasında Asurları yıkarak II. Babil Devleti'ni kurar.
• Kudüs'e hâkim olmuşlardır.
• Güneş saati, ay ve güneş tutulmasının devirli olduğunu keşfettiler.
• Babil Kulesi ve Babil'in Asma Bahçeleri en önemi eserleridir.
• II. Babil Devleti'ni de Persler yıkmıştır.

Akadların tarihi ve özellikleri nelerdir?

Akadlar M.Ö. 2350 tarihinde kurulmuştur ve M.Ö. 2150 tarihinde yıkılmıştır. En önemli imparatorları olarak kabul edilen Sargon, Mezopotamya’da siyasi birliği sağlamış olması ile tanınır. Sümer kent kültürünü benimsemiş olan bir medeniyet olan Akadlar çivi yazısını kullanmıştır. Akadlar merkezi bir yönetim kurmuşlar ve mutlak monarşiyle yönetilmişlerdir. Tarihte bilinen ilk düzenli orduyu kurmuşlardır. Kültürel açıdan Sümerlerden etkilenmişlerdir ancak Sümerler tarafından yapılan saldırılar sonucunda zayıfamışlardır. Akadların en önemli özellikleri şunlardır:

• İlk merkezi krallığı kurdular.
• İlk imparatorluğu kurdular.
• İlk düzenli orduyu kurdular.

İlk çağ uygarlıkları ile ilgili sınavlarda çıkmış sorular nelerdir?

Sınavlarda da sıkça karşılaşılan İlk Çağ uygarlıklarının belli başlı özelliklerini bilmek gerekir. İlk çağ uygarlıkları ile ilgili daha önceki sınavlarda çıkmış olan bazı sorular ve yanıtları şu şekildedir:

Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlış yapılmıştır?
a) Sümerler – İlk defa yazılı kültüre geçilmesi
b) Fenikeliler – İlk alfabenin düzenlenmesi
c) Mısırlılar – Güneş takviminin bulunması
d) Urartular – Matbaanın ilk kez kullanılmış olması
e) Lidyalılar – Madeni paranın bulunması

I. Yönetimi kolaylaştırmak için
II. Merkezi otoritenin korunmasını sağlamak için
III. Halkı yönetime katabilmek için
Persler ülkelerini satraplık adını verdikleri eyaletlere ayırmışlar Hititler ise taşralara başkentten yöneticiler atamışlardır. Buna göre yukarıda verilen hangi amaçlara yönelik hareket edilmiştir:
a) Yalnızca 1
b) Yalnızca 2
c) Yalnızca 3
d) 1 ve 2
e) 2 ve 3

Hititlerde kralın yanında yönetim yetkisi olan ve soylulardan oluşan bir meclis bulunur. Bu meclislere hangi isim verilmektedir?

a) Pankuş
b) Senato
c) Kuria
d) Meclis
e) Yönetim

Çöp bile dışarı çıkmıyor! Dünyadan izole... İlk kez görüntülendi

MEB, LGS kapsamındaki merkezi sınava yönelik örnek soruları yayımladı

Lisede blok ders uygulamasına son verilmesi için MEB'e tavsiye kararı!