Besin zehirlenmesinden korunmanın yolları

Diyetisyen Salih Gürel, “Yaşamın sürdürülebilmesi ve sağlığın korunması için yeterli ve dengeli beslenme gereklidir. Beslenmede güvenli besin tüketimi de oldukça önemlidir. Oysaki; yaşamımızın temel maddesi olan besinler, satın almadan tüketime kadar geçen aşamalarda hijyenik koşulların yeterince sağlanamaması nedeniyle zararlı hale gelebilmekte ve sağlığımız için gizli bir tehlike oluşturabilmektedir. Sağlığımızı tehdit eden ve pek çok besin kaynaklı zehirlenmelerin nedeni olan bakteriler ve onların toksinleri (zehirleri) özellikle sıcaklıkların artmasıyla birlikte üremek için uygun ortam bulmakta ve yaz aylarında besin kaynaklı zehirlenmelerin görülme sıklığında artış olmaktadır. Yaz aylarında, bir yandan çevre ve hijyen koşullarının iyi olmadığı durumlarda klasik etkenler yaygın olarak infeksiyon oluşturup ishallere neden olarak toplum sağlığını ciddi ölçüde tehdit ederken, öte yandan sağlıksız besin saklama ortamları, besin hazırlanması ve pişirilmesindeki hatalar da besin kaynaklı hastalıkların yaygınlaşmasına neden olabilmektedir” dedi.

Besin kaynaklı zehirlenmelere neden olan etmenler arasında; kimyasal maddeler, doğal besin toksinleri, parazitler ve mikroorganizmaların sayılabildiğini ifade eden Diyetisyen Gürel, “Mikroorganizmalar içerisinde özellikle bakteriler, besin kaynaklı pek çok hastalıktan sorumludur. Genellikle hijyenik yönden uygun olmayan koşullarda hazırlanan ve pişirilen besinlerde üreyen bakteriler, besin zehirlenmelerine neden olmaktadır. Besin zehirlenmesi, herhangi bir yiyecek ya da içeceğin tüketimi sonucu meydana gelen enfeksiyon veya zehirlenme durumuna verilen genel isimdir” diye konuştu.

Diyetisyen Gürel, besin zehirlenmesinden korunma yollarını şöyle sıraladı:

“Yemekleri mümkün olduğunca servise yakın zamanlarda pişirmek ve pişmiş yiyecekleri bekletmeden tüketmek gerekir.

Pişirdikten sonra hemen tüketilmeyecek yemekleri hızla soğutarak (tezgah veya ocak üzerinde 2 saati geçmeyecek şekilde) yeniden servis edinceye kadar buzdolabında muhafaza edilmelidir.

Yemeklerden kalan artıkları hemen buzdolabına koyup ve servis etmeden önce 75 C’ ye kadar ısıtmak gerekmektedir. Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerini kullanmaktan kaçınılmalıdır.

Sebze ve meyveler, bol suda iyice yıkanmalıdır. İçme sularını güvenilir kaynaklardan satın almak, güvenilirliğinden emin olunmamışsa kaynatarak tüketilmelidir.
Dondurulmuş besinleri satın alırken soğuk zincirin kırılmamış olmasına dikkat edilmelidir. Ambalajının içerisinde buz kristalleri olanları kesinlikle satın almayınız. Özellikle dondurulmuş yiyecekler orijinal paketlerinde -18 C ve altındaki sıcaklıklarda saklanmalıdır. Dondurulmuş yiyecekler uygun şekilde çözdürülmelidir.

Dondurulmuş ve çözdürülmüş besinler tekrar dondurulmamalıdır. Konserve besin satın alırken alt ve üst kapakları şişkin olanları, kutusu hasar görmüş kapağı gevşemiş, kırık ya da çatlak olanlar satın alınmamalıdır.

Evde hijyenik yönden sakıncalı olacağı düşüncesiyle konserve yapımı önerilmemektedir. Yapılıyor ise konserve yapım ilkelerine özenle uyulmalıdır. Besinleri hazırlama, pişirme ve servisinde kişisel hijyen kurallarına uyulmalıdır.

Yemeği karıştırmak için kullanılan araç gereçle yemeğin tadına bakılmamalıdır. Ellerin sık sık yöntemine uygun şekilde yıkanması gerekir. Tırnakların kısa ve temiz tutulması; besinlerle uğraşırken oje, alyans ve mücevherat kullanılmaması gerekmektedir.

Et ve et ürünlerini güvenilir yerlerden satın almak gerekir. Kırık, çatlak, dışkı ile kirlenmiş yumurta satın alınmamalıdır.

Yumurta kullanılmadan önce mutlaka yıkanmalıdır. Çiğ ve pişmiş etleri hazırlarken farklı bıçak ve doğrama tahtası kullanılmalıdır.

Terbiye edilmiş etleri pişirinceye kadar buzdolabında saklanmalıdır. Çiğ et, yumurta ve kümes hayvanlarının etlerini elledikten sonra mutlaka elleri sıcak sabunlu su ile yıkanılmalıdır. Her kullanımdan sonra tüm araç gereçler ve yüzeyler deterjanlı sıcak su ile iyice yıkanmalıdır.”