D Vitamininin Faydaları Nelerdir?

D vitamininin vücuttaki rolü ise şu şekildedir;

• Kemik ve diş sağlığını destekler.
• Bağışıklık sistemi, beyin ve sinir sistemi sağlığını destekler.
• İnsülin düzeyini düzenler ve diyabet yönetimine yardımcı olur.
• Akciğer fonksiyonlarını destekler ve kardiovasküler sağlığı korur.
• Kansere neden olan genlere nüfuz ederek, aktivitelerini engeller.

Vitamin olarak anılmasına rağmen D vitamini aslında bir pro-hormon yani ön hormondur. Bundan dolayı da D vitamini cilt üzerine güneş ışığının gelmesi ile doğrudan kendisini üretebilmektedir. Ama normalde vitaminler vücut içinde üretilemez ve dışarıdan besinlerle alınması gerekmektedir.

Haftada 2-3 kere, yaklaşık 5-10 dakika kadar güneş ışığına çıkılması halinde vücudun ihtiyacı olan D vitamini ihtiyacı karşılanmış olmaktadır. Fakat D vitamininin yarılanma ömrü 2 haftadır yani, özellikle de kış aylarında depolanan D vitamini, 2 hafta sonra yeniden yenilenme ihtiyacı yaşayacaktır. Yapılan son çalışmalara göre, dünya genelindeki yetişkin ve çocukların % 50’sinden fazlası D vitamini eksikliği yaşamaktadır.

D Vitamini Bakımından Zengin Besinler

D vitamini için en etkin ve genel kaynak güneş ışığıdır. Güneş ışığından sonra en iyi D vitamini kaynağı balık yağı ve yağlı balıklardır. D vitamini bakımından zengin diğer besin kaynakları ise şu şekildedir;

• Morina balığı karaciğeri yağı,
• Taze ve çiğ ringa balığı,
• Pişmiş kılıç balığı,
• Çiğ maitake mantarı,
• Kuzey Pasifik somon balığı (pişmiş),
• Sardalye balığı,
• Desteklenmiş ve kaymağı alınmış süt,
• Ton balığı,
• Yumurta,
• Tavuk eti,
• Taze sıkılmış portakal suyu,
• Tahıllar.

Tavsiye Edilen Günlük D Vitamini Alımı ABD Tıp Enstitüsü’nün 2010 yılında güncellemiş olduğu bilgiye göre, alınması gereken D vitamini miktarları aşağıda belirtildiği şekildedir;

• 0-12 aylık bebekler için → 10 mikrogram
• 1-18 yaş arası çocuk ve gençler için → 15 mikrogram
• 70 yaş ve altı yetişkinler için → 15 mikrogram
• 70 üstü yetişkinler için → 20 mikrogram
• Hamile ya da emziren kadınlar için → 15 mikrogram

D Vitamininin Faydaları

Tam ve eksiksiz vücut sağlığı için D vitamini olmazsa olmazdır. Yağda çözünebilen bir vitamin türü olan D vitamini, mutlak suretle alınması gereken bir vitamin türüdür. D vitaminin faydaları ise bir hayli fazladır. Hatta, bilim dünyasındaki son gelişmelere göre D vitamini, depresyon gibi mental ve psikolojik hastalıklar ile grip gibi enfeksiyon bazlı hastalıklara da iyi gelmektedir. Bu durumda D vitaminin faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz;

1. Kemik Sağlığı

Kandaki kalsiyum ve fosfor seviyesi düzenlemesini sağlayan D vitamini, temel kemik sağlığı açısından oldukça önemli bir role sahiptir. Bağırsakların kalsiyumu absorbe edebilmesi ve böbreklerin kalsiyumu değerlendirebilmesi için D vitaminine ihtiyaç duyulmaktadır.

Çocuklarda D vitamini eksikliği sonucu oluşan raşitizm hastalığını önleyen D vitamini, yetişkinlerde de kemik yumuşaması ile kemik erimesini önlemektedir. D vitamini özellikle de, omurga, kalça kemiği ve pazı kemiğini etkisi altına alan kemik yumuşamasının önlenmesine yardımcı olmaktadır.

2. Grip Riskini Azaltır.

Özellikle de çocuklara, kış mevsiminde 4 ay boyunca, günlük 30 mikrogram miktarında verilen D vitamini, onları gripten büyük ölçüde korumaktadır. Çünkü bu şekilde tüketilen D vitamini, grip bulaşması riskini % 40’ın üzerinde azaltmaktadır.

3. Diyabet Riskini Azaltır.

Yapılan birkaç gözlemsel çalışmaya göre, kandaki D vitamini konsantrasyonu ile tip 2 diyabet riskinin ters orantı gösterdiği belirlenmiştir. Yani, kandaki D vitamini miktarı arttıkça, tip 2 diyabet riski azalma göstermektedir. Tip 2 diyabet hastalarında, yetersiz D vitamini varlığı nedeniyle, insülin salgılanması ve glikoz toleransı olumsuz etkilenmektedir. Bundan dolayı D vitamini, diyabet riskini azaltmaktadır.

BONUS: KURABİYE PUF

4. Bebek Sağlığını Destekler.

Normal tansiyon değerlerine sahip bebeklerden birine günlük 50 mikrogram, diğerine ise günlük 10 mikrogram D vitamini verildiğinde, 16 hafta sonunda, düşük doz D vitamini alan bebeğin arter duvarlarının daha sert olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, bebek ve çocuklarda D vitamini, astım, atopik dermatit ve egzama gibi alerjik hastalıklara karşı koruyucu kalkan sağlamaktadır ve bu hastalıkların gelişmesi riskini düşürmektedir.

5. Sağlıklı Hamilelik

D vitamini, hamile kadınlarda preeklampsi yani gebe zehirlenmesi riskini azaltmaktadır. Ayrıca D vitamini eksikliği olan kadınlarda sezaryen doğum gerekliliğinin arttığı tespit edilmiştir. Bundan dolayı D vitamini normal ve sağlıklı bir gebelik dönemi geçirilmesi ve sağlıklı bir doğum yapılması açısından çok önemlidir.

Öte yandan D vitamini, eksikliği halinde hamile kadınlarda gelişebilen gestasyonel diyabet ile bakteriyel vajinozis riskini azaltmaya yardımcıdır. Tüm bunlara ek olarak, hamilelik döneminde yeterli miktarda D vitamini almış olan kadınlar bebeklerini dünyaya getirdikten sonra, bebeklerinin ilk 1-2 yılında oluşabilecek gıda alerjisi riski de azalmaktadır.

6. Kanser Önleyicidir.

Hücre büyümesi ve hücreden hücreye iletişimin sağlanması için son derece önemli olan D vitamini, kanser gelişiminin önlenmesi açısından etkili bir vitamindir. Bazı araştırmalara göre, D vitamini tarafından aktifleşen bir hormon olan kalsitriol, kanser hücrelerinin büyümesini ve dokularda bulunan yeni kan damarlarında gelişmesini önlemektedir.

Kalsitriol aynı zamanda, kanser hücrelerini imha etmekte ve çoğalmalarını önlemektedir. Bundan dolayı D vitamini, kanser gelişmesi riskinin azaltılmasına yardımcı olan bir vitamindir.

7. Depresyon Riskini Azaltır.

D vitamini, adrenalin, noradrenalin ve dopamin gibi vücut için gerekli olan salgıların üretilmesine yardımcı olduğu için, depresyon ve endişe (anksiyete) gibi psikolojik problemlerin önlenmesinde etkin rol oynamaktadır.

Bundan dolayı, yeterli miktarlarda D vitamini alınmadığında, seratonin ve dopamin gibi, mutlu hissetmemizi sağlayan hormonel salgılar da sekteye uğrayacaktır. Böyle bir durumda, mental ve ruhsal sıkıntılar ortaya çıkabilmektedir. Bu açıdan D vitamini, depresyonu önleyen ve mental sağlımızı koruyan bir vitamindir.

8. Diğer Faydaları

D vitamininin diğer faydaları ve önlemeye yardımcı olduğu ya da risk oranını azalttığı bazı durumlar ise şu şekildedir;

• MS hastalığı riskini azaltır.
• Enfeksiyon oluşumunu önler.
• Kardiovasküler sağlığı destekler.
• Dişlere iyi gelir.
• Daha iyi uyku çekilmesini sağlar.

D Vitamininin Olası Zararları Özellikle de, günlük 100 mikrogramı aşan yani aşırı D vitamini tüketimi sonucu birtakım sağlık sorunları ortaya çıkabilmektedir. Bu sorunlar şu şekildedir,

• Kemiklerde taşlaşma (kireçlenme)
• Kan damarlarında, böbreklerde, kalpte ve akciğerlerde sertleşme, katılaşma
• Baş ağrısı
• Bulantı
• İştah kaybı
• Ağız kuruluğu
• Ağızda metal tadı hissi
• Kusma
• Kabızlık ve ishal.

Tüm beden, mental ve vücut sağlığı için, uygun şekilde ve tek yönlü yerine, çok çeşitli beslenmeye dikkat etmek, faydalı olacaktır.