Darbe mağduru askerler: 12 Eylül ve 12 Mart mağdurları yasadan yararlanamadı

Taksim'de eylem yapan Askeri Darbelerin Asker Muhalifleri (Adam Der) ve Re'sen Emekliler Derneği üyesi bir grup, 12 Eylül ve 12 Mart darbesi mağdurlarının haklarının iade edilmediğini ifade etti. Darbe mağdurları, TSK Personel Kanunu'na eklenen geçici 32. maddenin geçmiş dönem darbe mağdurlarına işletilmediğini söyledi.

Eylemde basın açıklaması yapan Adam Der Genel Başkanı emekli Üsteğmen Tuna Atalay, askeri darbelerin Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) içerisinde de ağır insan hakları ihlallerine yol açtığını söyledi. Atalay, “Darbeciler, kendileriyle aynı görüş ve inançta olmayan binlerce askeri mahkeme kararı olmadan, keyfi kararlarla TSK’den çıkardılar. 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra 235 general ve 4 bin 171 subay, 12 Mart 1971 darbesinde 600 dolayında subay, astsubay ve öğrenci asker, 12 Eylül 1980 darbesinde 397 subay, 176 astsubay, 447 öğrenci asker, 1984 yılından itibaren 900’ü 28 Şubat sürecinde olmak üzere 615 subay, 928 astsubay, idari kararlarla ordudan uzaklaştırıldı. 27 Mayıs 1960 darbesinin muhatabı askerlerin hakları, sonuncusu 1992 yılında olmak üzere, çeşitli tarihlerde çıkarılan 4 ayrı yasayla iade edildi.” dedi.

İzleyen darbelerin kurbanı askerlerin yaralarının sarılması için ilk ve tek adımın 10 Mart 2011 tarihinde atıldığını aktaran Atalay, “TBMM, bu tarihte kabul ettiği 6191 sayılı yasa ile TSK Personel Kanunu'na geçici 32. maddeyi ekledi. Ancak, sürekli şekilde darbelerle hesaplaşmaktan söz eden AKP hükümeti, geçici 32. maddeyi ayrımcılık yaparak uyguladı. Milli Savunma Bakanlığı, sadece 28 Şubat mağduru askerlerin ve az sayıda 12 Eylülzede askerin başvurularını kabul etti. Ayrımcı uygulama sonunda geride çok geniş bir mağdur kitlesi kaldı.” şeklinde konuştu.

Yasanın hak başlangıç tarihinin 12 Mart 1971 olarak belirlenmesine rağmen 12 Mart darbecilerinin işkenceden geçirdiği hiçbir askerin yasadan yararlanmadığını söyleyen Atalay, “Sözde yargı denetimine açık kararnamelerle ilişiği kesilmiş hiçbir rütbeli asker yasadan yararlandırılmadı. 12 Mart ve 12 Eylül darbecilerinin kıydığı hiçbir öğrenci asker yasadan yararlandırılmadı. Darbelerle hesaplaşmaktan söz eden hükumet, ayrımcı uygulama ile 12 Mart ve 12 Eylül darbelerini kendince meşrulaştırmıştır. Anayasanın eşitlik ilkesini ve Türkiye Cumhuriyeti'nin imzacısı olduğu, ayrımcılığı yasaklayan uluslararası sözleşmeleri de ihlal etmiştir. Çok daha vahimi; umutlarını boşa çıkarmakla, darbe mağduru askerleri ikinci kez mağdur etmiştir." dedi.

Darbe mağdur askerlerin haklarının iadesi için Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM)'ne başvurmasını eleştiren Atalay, bu yargılamaların AYİM için sınav niteliğinde olduğunu aktardı. Atalay, "12 Mart 1971 darbesinden sonra 1972 yılında kurulan AYİM ise, kuruluşundan bu yana, yargı bağımsızlığı ve yargıç güvencesi ilkelerinden yoksun olduğu, bünyesinde yargıç olmayan kıta subaylarının bulunduğu, dolayısıyla Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’nın iradesinden bağımsız karar veremediği eleştirilerine muhatap olmuştur. Esasen, 2010 yılındaki referandumla kabul edilen anayasa değişikliği çerçevesinde, yargı bağımsızlığı ve yargıç güvencesi ilkeleri doğrultusunda AYİM’in yeniden yapılandırılması gündemdedir." ifadelerini kullandı.