BİZE ULAŞIN
Klasik somun ekmeğinin tek çizgili olduğu herkes tarafından bilinir. Ekmek hamuruna şekil verildikten sonra ve fırına girmeden önce üzerine boydan boya bir çizik atılması gerekir. Bu detay ekmek yapımında gerekli ve tarihsel olarak nedenleri olan bir işlemdir. Bu konuyu merak eden kişiler, ekmeğin üzerine neden çizilir konusunda araştırma yapmaktadır.
Ekmek hamuru yoğrulup biçim verildikten sonra fırına atılmaya hazır hâle getirildiğinde üst yüzeyi pürüzsüz bir görünümdedir. Peki bu aşamada ekmeğe neden bıçak atılır?
Hazırlanan hamur fırına verildikten sonra pişmeye başladığında içerisinde bulunan mayadan dolayı bir karbondioksit salınımı gerçekleşir. Bu gaz çıkışı, hamurun ince ve zayıf noktalarından yol bularak, minik patlamalarla çıkıp hamurun delinmesine yol açabilir. Dolayısıyla ekmeğe neden jilet atılır sorusunun yanıtı olarak; pişme aşamasındaki hamurun bozulmasını önlemenin en kolay yolu budur.
Hamurun yüzeyindeki kesikler baca görevi görerek, ortaya çıkan gazı dışarı atar. Bu sayede ekmeğin yüzeyinde herhangi bir deformasyon oluşmaz. Bu olay ekmek hamurunun düzgün bir şekilde kabarmasını da sağlar. Ekmeğin üzerini çizmek, ekmek yapımında gerekli bir işlem olmasının yanı sıra aynı zamanda ekmeğe görsellik de katar.
Ekmeğin üzerindeki çizginin anlamı da merak edilir. Ekmeğin tek çizgi hikâyesi, Sultan Orhan Gazi’ye kadar uzanır. Ekmek üstünde bulunan tek çizginin anlamı Orhan Gazi tarafından ortaya atılmıştır.
Orhan Gazi Bursa fethi sonrasında yaptığı gezilerde Uludağ'daki fırıncıları ziyaret eder. Gittiği fırınlardan birinde ekmeklerin üzerinde 3 çizgi olduğunu görür. Bunun sebebini merak edip sorduğunda ise fırıncının Hristiyan olduğunu öğrenir. Hristiyanlık inancına göre; yedikleri ekmek Tanrı, oğul ve kutsal ruhunu anımsatsın diye ekmeklerin üzerine 3 çizgi çekilir.
Orhan Gazi bu cevaptan oldukça etkilenir ve bunun üzerine ekmeğin üzerindeki tek çizgi konulu bir ferman çıkarır. Bu fermana göre, bütün Müslüman fırıncılar, Allah'tan başka bir tanrı olmadığına dikkat çekmek için ekmeğin üzerine tek bir çizgi atmalıdır. Bu nedenle Müslüman fırıncılar ekmek üzerinde tek çizgi olmasının nedenini dini olarak da bir gereklilik olarak görmektedir.
