BİZE ULAŞIN
Bugün Ürdün sınırları içinde kalan Mute bölgesinde, Doğu Roma İmparatorluğu ile Müslümanlar arasında gerçekleşen ilk savaş yaşanmıştır. Bu savaş sonucunda her iki taraf da çok ağır kayıplar vermiştir. Mute Savaşı sonucunda pek çok önemli gelişme yaşanmıştır. Tabi ki bu savaşın yaşanmasına neden olan faktörler de oldukça önemlidir. Müslümanlar ile Hristiyanların ilk kez cephede karşı karşıya geldikleri Mute Savaşı, Hz. Muhammed’in katılmadığı ilk sefer olarak da dikkat çekmekte ve pek çok kişi tarafından araştırılmaktadır.
Hristiyan olan Gassini Devleti’ni İslam’a davet etmek için Hz. Muhammed, Bursa’ya bir elçi göndermiştir. Bu elçinin Bursa valisi Şürahbil tarafından öldürülmesi sonucu 629 yılı eylül ayında Mute Savaşı yaşanmıştır. Kudüs yakınlarındaki Mute Meydanı’nda gerçekleşen savaş, Müslümanlar ile Hristiyanlar arasındaki ilk savaş olma özelliği taşımaktadır.
İslam orduları, Bizans birliklerine verilebilecek en büyük zararı vererek Medine yönünde dağlık bölgelere geri çekilmeye başlamışlardır. Bu bölgelerde pusuya düşmek istemeyen Bizans orduları ise Müslümanları takip etmeyi bırakmıştır. Müslümanlar bu geri çekilme sırasında ok atışlarına devam etmiş ve Bizans birliklerine çok büyük kayıplar yaşatmıştır. Bu kayıplar sonucunda ise Bizans orduları geri çekilmek zorunda kalmıştır. Bizans ordularının geri çekilmesiyle birlikte Mute Savaşı’nda Müslümanlar büyük bir zafer elde etmiştir.
Hz. Muhammed, yakınlarda bulunan komşu ülkelere elçilerle mektuplar göndermiş ve onları İslam’a davet etmiştir. Bu amaçla, Bursa’ya bir elçi göndermiş ve onları Hristiyanlık’tan vazgeçirip İslam dinine inandırmak istemiştir. Ancak Bursa valisi Şuhrabil’in Müslüman elçi Haris bin Umeyr’i öldürmesinin üzerine Hz. Muhammed bir ordu hazırlamıştır. Bu ordunun Şuhrabil’in üzerine gönderilmesi yönünde emir vermiştir.
İslam orduları Medine’den hareket etmeye başlayınca Şuhrabil, Bizans İmparatorluğundan yardım istemiştir. O dönemde Bizans imparatoru olan Herakleios ise yaklaşık 100 bin kişilik bir ordu hazırlayarak bölgeye göndermiştir. İslam orduları Şam’ı geçtikten sonra Mute’de Bizans birlikleri ile karşılaşmıştır. Savaşın ilk zamanlarında Bizans İmparatorluğu’nun beklemediği şekilde saldırı yapan İslam orduları, Bizans birliklerine kısa süre içinde büyük bir hasar vermeyi başarmıştır.
Mute Savaşı, tarihi kaynaklarda Müslümanlar ile Bizans İmparatorluğu arasında yaşanan ilk savaş olarak geçer. Bu nedenle büyük bir önem taşır. Ayrıca ilk defa Hz. Muhammed bir savaşta ordunun başında değildir. Yani peygamber efendimizin katılmadığı ilk sefer olma özelliğiyle de öne çıkar.
Mute Savaşı sonucunda yaşanan gelişmeler oldukça merak edilmektedir. Bu savaşla ilgili söylenebilecek en önemli sonuç şudur: Müslümanlar, Bizans ordusuna karşı tam bir zafer elde edememiş olsa da güçlerini kanıtlamışlardır. Bizans İmparatorluğu da aynı şekilde tam bir zafer elde edememiş; ancak düşmanlarını hafife almamaları gerektiğini öğrenmişlerdir. Mute savaşının sonuçları şu şekilde sıralanabilir:
Bizans İmparatorluğu ile Müslümanlar arasında gerçekleşen Mute Savaşı’nda, İslam ordularının başında 5 önemli komutan bulunmuştur. Bunlar:
Mute Savaşı’nın başlamasına neden olan Haris bin Umeyr adlı elçinin Bursa valisi tarafından öldürülmesidir. Bu savaş başladığında orduların başına geçen ilk komutan Zeyd bin Harise olmuştur. Savaşta şehit olduktan sonra ise yerine Cafer bin Ebu Talib gelmiştir. Onun da şehit olması üzerine Abdullah bin Revaha’nın ordulara komutanlık etmesi söylenmiştir. Bu üç önemli komutan da şehit olunca, orduların komutanlığını Halid bin Velid yapmıştır ve savaştan sağ salim dönülmesini sağlamıştır.
